Gia hạn Nghị quyết 42 là giải pháp cấp bách

	Đề xuất kéo dài thời hạn áp dụng Nghị quyết 42 về thí điểm xử lý nợ xấu
	Cần sớm luật hóa Nghị quyết 42
	Gỡ vướng cơ chế giảm áp lực nợ xấu

NHNN đang lấy ý kiến dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc kéo dài thời hạn áp dụng Nghị quyết số 42/2017/QH14 thí điểm xử lý nợ xấu của các TCTD. Theo đó, NHNN đề xuất kéo dài thời hạn của Nghị quyết 42 đến ngày 15/8/2025 thay vì hạn cuối là 15/8/2022. Đồng thời, dự thảo cũng đề xuất Chính phủ có trách nhiệm nghiên cứu, đề xuất xây dựng luật về xử lý nợ xấu của các TCTD trong thời gian kéo dài thời hạn áp dụng Nghị quyết 42.

Thực tế, đề xuất trên không phải là mới, mà đã được đề cập đến khá nhiều trong thời gian vừa qua và những người trong cuộc kỳ vọng sớm được thông qua để giải toả bớt áp lực nợ xấu cho hệ thống ngân hàng trước tác động của dịch bệnh COVID đang gây ra tổn thất nặng nề đối với các hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, sinh kế và đời sống của người dân. Điều quan trọng hơn, việc xử lý nợ xấu tốt sẽ tiếp tục giúp khơi thông dòng chảy vốn, đáp ứng nhu cầu vốn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của nền kinh tế.

Ảnh minh họa

Covid-19 bùng phát đã ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng tín dụng của hệ thống các TCTD. Nợ xấu và tỷ lệ nợ xấu nội bảng tăng liên tục từ năm 2020 đến nay. Theo đánh giá của NHNN, tỷ lệ nợ xấu nội bảng, nợ bán cho VAMC và các khoản nợ tiềm ẩn thành nợ xấu của khách hàng được cơ cấu lại thời gian trả nợ theo Thông tư 01 sẽ lên đến mức 7,31%. Trường hợp dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp và chưa được kiểm soát thì nợ xấu tiếp tục tăng cao, tỷ lệ nợ xấu nội bảng, nợ tiềm ẩn nợ xấu có thể cao hơn mức 7,5%. Trong bối cảnh nợ xấu đang tăng cao, Nghị quyết 42 lại sắp hết hiệu lực thi hành sẽ tác động lớn đến quá trình xử lý nợ xấu của các TCTD và VAMC, ảnh hưởng tiêu cực đến mọi hoạt động của nền kinh tế.

Những tác động đối với hoạt động xử lý nợ xấu nếu không được gia hạn Nghị quyết 42 được NHNN đưa ra cụ thể tại báo cáo Tổng kết thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 và đề xuất hoàn thiện hệ thống pháp luật về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm, vừa gửi tới Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Theo đánh giá của NHNN, việc chấm dứt cơ chế xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42 sẽ dẫn đến các khoản nợ cũ chưa xử lý xong, trong khi đó nợ xấu mới tiếp tục hình thành do đại dịch Covid-19, sẽ phải kéo dài hoặc không thể xử lý được, đồng thời, TCTD thiếu cơ chế tự xử lý nợ xấu, vấn đề này có thể gây bất ổn cho nền kinh tế nói chung và hệ thống ngân hàng nói riêng. Tác động tiêu cực nữa có thể xảy ra là làm giảm ý thức tự trả nợ của khách hàng, quyền chủ nợ hợp pháp của các TCTD không được bảo vệ.

Bên cạnh đó, việc chấm dứt quyền thu giữ tài sản theo Nghị quyết 42 sẽ khiến ngân hàng, VAMC phát sinh thêm chi phí, giảm giá trị thu hồi từ xử lý tài sản bảo đảm, khiến việc xử lý nợ xấu khó khăn hơn... “Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 bùng phát sẽ dẫn đến khó khăn trong việc kiểm soát nợ xấu phát sinh và duy trì tỷ lệ nợ xấu ở mức an toàn, ảnh hưởng đến sự an toàn, lành mạnh của hệ thống các TCTD nói riêng và nguồn cung tín dụng cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế nói chung. Điều này làm ảnh hưởng tới niềm tin của công chúng đối với công tác tái cơ cấu và xử lý nợ xấu, qua đó ảnh hưởng đến sự an toàn, lành mạnh của hệ thống các TCTD và tạo ra nguy cơ rủi ro lan truyền; nền kinh tế sẽ dễ bị tổn thương khi hệ thống các TCTD đối mặt với các nguy cơ, rủi ro đổ vỡ”, NHNN báo cáo.

Trao đổi với phóng viên, chuyên gia ngân hàng cho biết, kinh nghiệm quốc tế cho thấy hướng luật hóa, hoàn thiện khung pháp lý xử lý nợ xấu giúp gia tăng hiệu quả hoạt động xử lý nợ xấu. Song, việc xây dựng Luật Xử lý nợ xấu sẽ phức tạp do chưa có tiền lệ nên cơ quan chức năng sẽ mất nhiều thời gian nghiên cứu để đảm bảo các quy định đưa ra bao quát được mọi vấn đề, không gây chồng chéo giữa các bộ luật… Trong khi đó, chỉ còn 5 tháng nữa là Nghị quyết 42 hết hiệu lực nên trước mắt cần phải ưu tiên gia hạn Nghị quyết 42 với thời gian khoảng 3 năm để cơ quan soạn thảo có thêm thời gian rà soát, chuẩn bị cho dự thảo luật, vừa tránh khoảng trống pháp lý trong khi đợi Luật Xử lý nợ xấu được ban hành. “Trước nguy cơ nợ xấu tăng lên trước tác động tiêu cực từ dịch bệnh, việc gia hạn Nghị quyết 42 là rất cấp bách. Nếu không tiếp tục thực hiện các quy định của Nghị quyết 42 sẽ gây ra nhiều hệ luỵ”, vị này nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, một thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia lưu ý thêm, việc gia hạn thêm Nghị định 42 cần song hành với giải quyết 5 vướng mắc chính. Thứ nhất là sự vào cuộc, phối kết hợp của các cơ quan chức năng, địa phương còn chưa kịp thời, chưa đồng bộ và nhất quán. Thứ hai, những vướng mắc trong xử lý TSBĐ liên quan đến quyền thu giữ TSBĐ của TCTD; việc mua, bán, sang tên TSBĐ... Thứ ba là khó khăn trong khâu định giá, thẩm định giá khoản nợ và TSĐB. Thứ tư là sự hạn chế trong số lượng hồ sơ được áp dụng theo thủ tục rút gọn. Và cuối cùng là sự thiếu vắng một thị trường mua bán nợ chính thức thực sự tại Việt Nam.

“Về lâu dài, để giải quyết sự chưa thống nhất, xung đột pháp lý giữa quy định tại Nghị quyết 42 với các văn bản pháp luật khác liên quan đến hoạt động xử lý nợ xấu, góp phần tăng hiệu lực hiệu quả thế chế thì việc ban hành Luật Xử lý nợ xấu là rất cần thiết”, vị này nhấn mạnh.