Giữ tâm trí vững vàng giữa “bão” thông tin tiêu cực

Các nhà khoa học đã chứng minh rằng bộ não con người có xu hướng đặc biệt nhạy cảm với thông tin tiêu cực, một hiện tượng được gọi là thiên kiến tiêu cực. Về mặt tiến hóa, điều này từng giúp tổ tiên chúng ta sinh tồn bằng cách cảnh giác với nguy hiểm. Nhưng trong thế kỷ 21, khi các mối đe dọa liên tục hiện lên trên màn hình điện thoại 24/7, bản năng ấy lại có thể làm tổn hại đến sức khỏe tinh thần của chúng ta.

Một nghiên cứu cho thấy, cứ mỗi từ tiêu cực trong tiêu đề bài báo sẽ làm tăng thêm 2,3% khả năng người đọc nhấp vào bài viết đó. Việc tiếp xúc thường xuyên với những nội dung này, đặc biệt ở những người có mức độ "khó chịu với sự không chắc chắn" cao tức là luôn muốn kiểm soát tương lai có thể gây ra căng thẳng, lo âu, thậm chí là các triệu chứng rối loạn stress sau sang chấn (PTSD).

Việc tiêu thụ quá nhiều thông tin tiêu cực có liên quan đến nguy cơ trầm cảm, mệt mỏi cảm xúc và cảm giác bất lực. Nhiều người rơi vào vòng xoáy tin xấu mà không nhận ra rằng chính hành vi lặp đi lặp lại này đang dần bào mòn khả năng phục hồi tinh thần của họ.

Đặc biệt trong thời kỳ nhiều biến động như hiện nay từ xung đột vũ trang đến biến đổi khí hậu hay khủng hoảng kinh tế càng nhiều người bị hút vào thói quen “doomscrolling” (lướt tin tiêu cực liên tục) mà không biết làm sao để thoát ra.

Để giảm bớt sự phụ thuộc vào tin tức tiêu cực, bạn có thể bắt đầu bằng cách giới hạn thời gian tiếp xúc với chúng. Tương tự như liệu pháp hành vi nhận thức trong điều trị lo âu nơi bệnh nhân được khuyến khích chỉ lo lắng trong một khoảng thời gian nhất định trong ngày bạn nên chọn một khung giờ cố định để cập nhật tin tức, và ngoài thời gian đó, hãy chuyển sự chú ý sang những hoạt động tích cực như đi dạo, đọc sách, thiền hoặc trò chuyện cùng người thân.

Bên cạnh đó, việc chọn lọc nội dung và nguồn tin cũng rất quan trọng. Hãy theo dõi các trang tin đáng tin cậy với góc nhìn trung thực, tránh những tiêu đề giật gân gây hoang mang, đồng thời tìm kiếm những kênh truyền cảm hứng, chia sẻ lòng tốt và các câu chuyện nhân văn giữa đời thường.

Ngoài ra, bạn có thể chủ động tìm kiếm ánh sáng giữa bóng tối bằng cách tiếp xúc với những câu chuyện tích cực trong các tình huống tiêu cực. Một nghiên cứu cho thấy khi người xem biết đến những hành động dũng cảm và tử tế giữa thảm kịch, họ cảm thấy bớt tổn thương và lấy lại được niềm tin vào con người và xã hội.

Cuối cùng, hãy tập trung vào hành động thay vì ngồi yên trong tuyệt vọng. Tâm trạng tích cực sẽ thúc đẩy bạn làm điều tốt, và khi chứng kiến lòng tốt lan tỏa, bạn cũng sẽ cảm thấy có động lực hơn để đóng góp cho cộng đồng. Thế giới có thể không hoàn hảo, nhưng bạn hoàn toàn có thể lựa chọn cách đối diện với nó theo hướng tích cực hơn.

Không ai có thể làm ngơ trước những điều đau buồn đang diễn ra trên thế giới, và chúng ta không nên. Nhưng đồng thời, bạn có quyền (và trách nhiệm) bảo vệ sức khỏe tinh thần của chính mình. Bằng cách nhận diện ảnh hưởng tiêu cực từ thói quen lướt tin, giới hạn sự tiếp xúc không cần thiết, và tìm kiếm những câu chuyện truyền cảm hứng, bạn có thể chủ động xây dựng sự bình an giữa một thế giới đầy biến động. Thế giới có thể là một nơi tối tăm, nhưng bạn vẫn có thể chọn tìm kiếm và lan tỏa ánh sáng.