Hành động vì hạnh phúc của Nhân dân trong nhiệm kỳ đầy biến động

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp

Đánh giá cao Báo cáo công tác nhiệm kỳ Khoá XV của Quốc hội, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Dương Khắc Mai (Lâm Đồng), báo cáo đã phản ánh đầy đủ, toàn diện hoạt động của Quốc hội trong một bối cảnh đặc biệt, nhiều biến động lớn chưa từng có trong lịch sử, từ đại dịch Covid-19 đến đà suy giảm kinh tế thế giới sau đại dịch, đặc biệt là yêu cầu phục hồi kinh tế, cải cách thể chế, sắp xếp tổ chức bộ máy và đẩy mạnh chuyển đổi số. Trong bối cảnh đó, Quốc hội đã hoàn thành một khối lượng rất lớn công việc với yêu cầu cao về chất lượng và tiến độ.

Các dấu ấn nổi bật của nhiệm kỳ, nhất là việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, tạo cơ sở hiến định cho nhiều cải cách lớn, kịp thời tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt về thể chế, đổi mới hoạt động giám sát và giám sát tối cao, việc quyết định các chính sách lớn về kinh tế - xã hội, ngân sách, đầu tư công, phục hồi phát triển kinh tế, xã hội sau đại dịch..., ĐBQH Dương Khắc Mai khẳng định.

Cùng chung nhận đình này, ĐBQH Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) khẳng định, Quốc hội Khoá XV làm được rất nhiều việc to lớn, có nhiều đổi mới trong phương thức hoạt động của Quốc hội. Quốc hội đã tổ chức thành công 19 kỳ họp, gồm 10 Kỳ họp thường lệ và 9 Kỳ họp bất thường. Đây là một đổi mới đặc biệt, Quốc hội họp khi Nhân dân cần, đất nước cần. Nhờ đó mà những quyết định của Quốc hội mang hơi thở cuộc sống đang diễn ra, kịp thời và sống động.

Tuy nhiên, trong giai đoạn tới, ĐBQH Dương Khắc Mai lưu ý, Báo cáo nên nhấn mạnh rõ hơn yêu cầu hạn chế tối đa tình trạng luật vừa ban hành đã phải sửa đổi, đồng thời tăng cường giám sát từ sớm đối với chất lượng chính sách ngay trong khâu đầu xây dựng luật. Bên cạnh đó, trọng tâm không phải là tiếp tục ban hành nhiều luật mà cần chuyển mạnh sang yêu cầu ổn định pháp luật, bảo đảm tính dự báo, tính khả thi và chi phí tuân thủ hợp lý.

Vấn đề có ý nghĩa quyết định là phải tiếp tục hoàn thiện thể chế, để theo dõi đôn đốc, tái giám sát việc thực hiện các kết luận kiến nghị sau giám sát. Thực tiễn cho thấy, nếu khâu sau giám sát chưa được tổ chức thực hiện đồng bộ, chặt chẽ thì hiệu lực thực tế của giám sát vẫn còn hạn chế và chưa đủ mạnh. Vì vậy, Báo cáo cần nhấn mạnh hơn nội dung này trong phần định hướng nhiệm kỳ tới và coi đây là một trọng tâm để nâng cao hiệu quả giám sát của Quốc hội. Về mối quan hệ giữa quyết định chính sách và năng lực thực thi ở địa phương, Báo cáo cần nhấn mạnh hơn yêu cầu gắn chặt giữa quyết sách của Quốc hội với đảm bảo điều kiện thực hiện, nhất là về nguồn lực, bộ máy và con người ở cơ sở, tránh tình trạng chính sách thì rất đúng, nhưng trong quá trình triển khai thực hiện chậm, hiệu quả không cao, ĐBQH Dương Khắc Mai nêu vấn đề.

Các đại biểu tham dự phiên họp

Quan tâm đến Báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ của Chính phủ, ĐBQH Trần Thị Thu Phước (Quảng Ngãi) nhấn mạnh, đất nước ta đã đạt được những kết quả đáng tự hào trong nhiệm kỳ đầy biến động. Đáng lưu ý, về an sinh xã hội, chúng ta đã hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát sớm hơn kế hoạch đến 5 năm 4 tháng. Chính phủ đã thực hiện nhiệm vụ này đúng với tinh thần không để ai bị bỏ lại phía sau, giúp người dân an cư lạc nghiệp, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc và giữ vững ổn định chính trị, xã hội ngay từ cơ sở.

Tuy nhiên, ĐBQH Trần Thị Thu Phước cho rằng, thu nhập và việc làm tại chỗ cho người dân nông thôn, miền núi vẫn là một bài toán nan giải và khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng vẫn còn khá lớn. Hệ quả là làn sóng lao động trẻ phải rời bỏ quê hương, rời khỏi biên cương để dồn về các khu công nghiệp tại các đô thị lớn tìm sinh kế. Từ đó, gây quá tải cho hạ tầng và áp lực an sinh tại các đô thị lớn; tạo ra những "làng rỗng", "bản vắng", chỉ còn người già và trẻ em ở khu vực biên giới, vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa. Đây là những khoảng trống rất dễ cho các đối tượng tội phạm, các thế lực thù địch xâm nhập, gây mất an ninh trật tự, an ninh nông thôn và phên dậu của đất nước.

Do đó, ĐBQH Trần Thị Thu Phước kiến nghị, Chính phủ không chỉ dừng lại ở các chính sách khuyến khích chung chung mà cần có một cơ chế đặc biệt để đưa nhà máy về nông thôn. Để làm được điều này, Chính phủ chỉ đạo các địa phương khi quy hoạch tỉnh phải dành quỹ đất thuận lợi nhất tại các vùng nông thôn thuộc tỉnh để hình thành các cụm công nghiệp vệ tinh. Cần đơn giản hóa tối đa thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa kém hiệu quả sang đất sản xuất phi nông nghiệp để đón dòng vốn này.

Đồng thời, ban hành chính sách ưu đãi thuế, thu nhập cho doanh nghiệp ở mức cao nhất như áp dụng cho các khu kinh tế đối với các doanh nghiệp đầu tư vào địa bàn miền núi, biên giới bất kể quy mô lớn hay nhỏ. Tập trung hỗ trợ mạnh cho công nghiệp chế biến sâu gắn với các sản phẩm OCOP hiện có của các địa phương; cần có cơ chế đặc thù để khuyến khích các doanh nghiệp trong nước nghiên cứu, sản xuất các thiết bị công nghệ cao theo hướng đa năng, đa dụng.

Cùng với đó, đại biểu Trần Thị Thu Phước cũng đề nghị, phải thay đổi tư duy đầu tư để tránh lãng phí nguồn lực xã hội, thay vì Nhà nước phải bỏ ngân sách khổng lồ để mua sắm, bảo dưỡng các trang thiết bị chuyên dụng chỉ dùng khi có sự cố thiên tai, bão lũ, cần có chính sách hỗ trợ để tăng cường năng lực tự ứng phó với thiên tai ngay trong người dân và doanh nghiệp, bảo đảm mục tiêu kép là vừa đầu tư cho lao động sản xuất nhưng cũng là đầu tư cho nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và phòng chống thiên tai.

Đánh giá các ý kiến thảo luận đã thể hiện tâm huyết, niềm tin, những tâm tình, cảm xúc sâu lắng và trách nhiệm cao của các đại biểu Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, các ý kiến làm rõ hơn đặc trưng của nhiệm kỳ Quốc hội Khoá XV, nguyên nhân của thành công và hạn chế, đánh giá sâu sắc, rõ hơn những khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ của các vị đại biểu Quốc hội để có giải pháp tốt hơn trong thời gian tới. Sớm tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá việc thi hành các luật, Nghị quyết, định hướng nhiệm vụ lập pháp, giám sát, phổ biến tuyên truyền pháp luật trong nhiệm kỳ tới; cần lấy ý kiến rộng rãi khi ban hành các nghị định và giám sát việc hướng dẫn thực hiện các nghị định, thông tư.

Trên cơ sở đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội phối hợp với Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tổng hợp, nghiên cứu kỹ các ý kiến để tiếp thu, hoàn thiện dự thảo báo cáo của Quốc hội và dự thảo Nghị quyết về công tác nhiệm kỳ 2021-2026.