Hành trình tìm thị trường mới của doanh nghiệp xứ Thanh

Hàng may mặc là một trong những sản phẩm xuất khẩu chủ lực của tỉnh Thanh Hoá

Từng phụ thuộc phần lớn vào đơn hàng châu Á, Công ty CP May xuất khẩu Trường Thắng (xã Công Chính, Thanh Hóa) hiện tái cơ cấu danh mục khách hàng, hướng sang châu Âu, châu Mỹ, Đông Âu.

“Thị trường mới đòi hỏi điều chỉnh mẫu mã, kích cỡ, quy trình chứng nhận chất lượng, nhưng bù lại sức cạnh tranh không quá khốc liệt và giá bán ổn định hơn”, Giám đốc Vũ Công Thắng chia sẻ.

Ở mảng công nghiệp tái chế, Công ty TNHH Công nghiệp INTCO Việt Nam (phường Bỉm Sơn) cũng gấp rút tìm chỗ đứng ngoài Trung Quốc, vốn đây là thị trường truyền thống suốt nhiều năm. Thông qua các chương trình kết nối giao thương quốc tế, INTCO đã lần lượt đưa sản phẩm nhựa EPS, PS tiếp cận thị trường Canada, Mexico, Ba Lan.

“Việc đạt chứng nhận xuất xứ, an toàn môi trường của EU là tấm vé bắt buộc. Chúng tôi đầu tư cải tiến công nghệ, kiểm soát nghiêm ngặt đầu ra để vượt rào cản kỹ thuật”, đại diện công ty cho hay.

Theo Sở Công Thương Thanh Hóa, tỉnh hiện có hơn 230 doanh nghiệp xuất khẩu trực tiếp, trải rộng từ nông - thủy sản đến dệt may, vật liệu xây dựng và linh kiện điện tử. Sáu tháng đầu năm 2025, 47% kim ngạch xuất khẩu của tỉnh được hưởng ưu đãi thuế từ các hiệp định EVFTA, CPTPP, UKVFTA, RCEP tăng sáu điểm phần trăm so với cùng kỳ. Con số ấy cho thấy doanh nghiệp đã biết “trông cậy” vào FTA để mở cửa thị trường.

Không dừng ở đó, doanh nghiệp Thanh Hóa còn tranh thủ các kênh xúc tiến thương mại quy mô lớn. Năm 2024 - 2025, hàng loạt hội chợ quốc tế, triển lãm chuyên ngành đã trở thành “sân khấu” giới thiệu đặc sản địa phương. Song song đó, nhiều đơn vị tự tổ chức hội thảo, phiên kết nối trực tuyến qua Zoom, Webex, Google Meet…, cắt giảm chi phí đi lại, đồng thời mở rộng phạm vi tiếp cận khách mua trong bối cảnh chuyển đổi số lan rộng.

Thương mại điện tử xuyên biên giới dần được các doanh nghiệp khai thác. Nhờ Amazon, Alibaba, Shopee Global hay các chợ điện tử chuyên ngành, những lô hàng thủ công mỹ nghệ, nông sản chế biến của Thanh Hóa đã đến với người tiêu dùng Hoa Kỳ, Nhật Bản. Doanh nghiệp đầu tư bài bản cho marketing số, tận dụng dịch vụ logistics trọn gói đã ghi nhận doanh thu online tăng trưởng hai chữ số trong thời gian ngắn.

Tuy vậy, câu chuyện không kết thúc ở “tìm” mà là “giữ”. Các thị trường mới khó tính đòi hỏi sản phẩm phải xanh, sạch, truy xuất nguồn gốc minh bạch. Công ty CP Mía đường Lam Sơn hiện xuất khẩu tới hơn 10 quốc gia, đang chuyển sang mô hình nông nghiệp carbon thấp, khép kín từ vùng trồng đến nhà máy, nhằm đáp ứng tiêu chí khử phát thải của EU.

Giới chuyên gia nhận định, xu hướng “xanh hóa” này sẽ nhanh chóng lan sang thị trường Bắc Mỹ và nhiều khu vực khác, buộc doanh nghiệp phải tái cấu trúc toàn diện dây chuyền sản xuất.

Chi cục Thống kê Thanh Hóa cho biết, sáu tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh đạt 3,4 tỉ USD, tăng 20,5% so với cùng kỳ 2024. Nhóm hàng chế biến, chế tạo giữ vai trò đầu tàu với tỷ trọng trên 65%, tiếp theo đó là nông - thủy sản và khoáng sản.

Nhằm đạt mục tiêu kim ngạch 8 tỉ USD năm 2025, Thanh Hóa xác định ba trụ cột: đổi mới công nghệ, đa dạng thị trường và chuyển đổi xanh. Tỉnh đã xây dựng gói hỗ trợ lãi suất ưu đãi cho dự án nâng cấp dây chuyền sản xuất, đồng thời phối hợp các ngân hàng cung cấp tín dụng xanh cho doanh nghiệp xuất khẩu. Cùng lúc, cơ quan chức năng cập nhật cơ sở dữ liệu thị trường - rào cản kỹ thuật, thường xuyên tổ chức khóa bồi dưỡng về quy tắc xuất xứ, chứng nhận chất lượng, giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa “chạm ngõ” sân chơi toàn cầu.

TS. Đỗ Diệu Hương, Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới đánh giá: Ở giai đoạn kinh tế thế giới biến động khó lường, doanh nghiệp địa phương không thể đứng yên chờ đợi. Chiến lược “đa điểm tựa” thị trường sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và tạo dư địa tăng trưởng dài hạn. Bà Hương cũng khuyến nghị các nhà xuất khẩu nhanh chóng áp dụng chuẩn ESG (môi trường, xã hội, quản trị), vì đây là “giấy thông hành” mới trong chuỗi cung ứng quốc tế.

Hành trình “vượt sóng” của doanh nghiệp xuất khẩu xứ Thanh là bức tranh sinh động về tinh thần đổi mới, hội nhập. Từ xưởng may, nhà máy nhựa đến cánh đồng mía, tất cả đều đang được “làm mới” để phù hợp chuẩn mực toàn cầu. Và dù phía trước còn nhiều chông gai, kim ngạch tăng trưởng hai chữ số trong nửa đầu năm là tín hiệu cho thấy con đường tìm thị trường mới đang dần mở rộng, đưa hàng hóa Thanh Hóa vững vàng “đi xa” cả về khoảng cách địa lý lẫn giá trị gia tăng.