Hiện thực hóa mục tiêu ESG: Doanh nghiệp cần vượt thách thức về chi phí đầu tư, yêu cầu công nghệ

Khung chính sách đồng bộ thúc đẩy hình thành hệ sinh thái ESG

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, bà Nguyễn Thị Hà - Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, Diễn đàn ESG Việt Nam năm 2025 diễn ra vào thời điểm có ý nghĩa đặc biệt, khi tròn một năm Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia chính thức được thi hành. Nghị quyết đã tạo nền tảng quan trọng để thúc đẩy mô hình tăng trưởng dựa trên tri thức, nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của nền kinh tế, đồng thời gắn kết chặt chẽ các mục tiêu phát triển bền vững với yêu cầu cải cách thể chế, hoàn thiện quản trị và nâng cao trách nhiệm xã hội của khu vực công và doanh nghiệp.

Bà Nguyễn Thị Hà - Thứ trưởng Bộ Nội Vụ phát biểu khai mạc Diễn đàn

Chính vì vậy, Diễn đàn ESG năm nay được kỳ vọng trở thành không gian đối thoại chính sách và kết nối đa chiều, góp phần làm rõ vai trò then chốt của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong việc hiện thực hóa các tiêu chuẩn ESG, hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực quản trị, thích ứng với các yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, qua đó thúc đẩy hình thành hệ sinh thái ESG đồng bộ, thực chất, phù hợp với điều kiện phát triển của Việt Nam và các thông lệ quốc tế.

Thứ trưởng Nguyễn Thi Hà bày tỏ tin tưởng rằng với sự tham gia đông đảo, trách nhiệm, tâm huyết và trí tuệ của các đại biểu, Diễn đàn ESG Việt Nam 2025 sẽ đạt được nhiều kết quả thiết thực, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững của đất nước.

Từ góc nhìn của nhà hoạch định chính sách, TS. Trần Văn Khải - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho biết, Việt Nam đang đứng trước yêu cầu phát triển mới, đòi hỏi sự bứt phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo gắn với phát triển bền vững. Theo đó, Nghị quyết số 57-NQ/TW được xác định là định hướng chiến lược quan trọng, không chỉ thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo chiều sâu mà còn tạo khuôn khổ chính sách để lồng ghép các nguyên tắc ESG vào quá trình hoạch định và thực thi chính sách, từ đó nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia, sử dụng hiệu quả tài nguyên và tăng cường khả năng thích ứng của nền kinh tế trước các thách thức toàn cầu.

TS. Trần Văn Khải - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho biết, Nhà nước đang triển khai nhiều chính sách tổng thể và đồng bộ nhằm hỗ trợ doanh nghiệp thực thi ESG hiệu quả

Để đạt được những mục tiêu quan trọng mà Nghị quyết 57 đã đề ra như: đến năm 2030, kinh tế số chiếm 30% GDP, Việt Nam thuộc top 50 thế giới về năng lực cạnh tranh số; đến 2045, kinh tế số đạt 50% GDP, thuộc top 30 thế giới về đổi mới sáng tạo…, theo TS. Trần Văn Khải, Nhà nước đang triển khai nhiều chính sách tổng thể và đồng bộ. Trong đó, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được đặt ở vị trí trung tâm của chiến lược phát triển, gắn chặt với hoàn thiện thể chế, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy chuyển đổi số trong khu vực công và tư, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp chủ động áp dụng các tiêu chuẩn ESG như một động lực nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững dài hạn.

Theo đó, các doanh nghiệp cần tận dụng tối đa những hỗ trợ này, đồng thời học hỏi kinh nghiệm từ các tập đoàn tiên phong để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi ESG. “Mỗi doanh nghiệp Việt, dù lớn hay nhỏ, khi “làm cho đúng” về ESG sẽ đóng góp vào sự phát triển bền vững chung và nâng tầm vị thế thương hiệu Việt Nam trên trường quốc tế” - TS. Trần Văn Khải nhấn mạnh.

Chuyển đổi số là đòn bẩy vững chắc để ngân hàng và doanh nghiệp thực thi ESG

Trong bối cảnh thực thi ESG là yêu cầu chiến lược của phát triển bền vững, vai trò của khu vực doanh nghiệp, đặc biệt là các tổ chức tài chính - ngân hàng, được nhìn nhận là lực lượng nòng cốt trong việc cụ thể hóa các định hướng chính sách về ESG thông qua đổi mới mô hình quản trị và đẩy mạnh chuyển đổi số. Theo chia sẻ của ông Nguyễn Hưng - Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank), hiện nay tại TPBank, ESG không phải được triển khai như một dự án đơn lẻ mà được đưa vào hoạt động xuyên suốt, gắn với khai thác, phê duyệt dữ liệu, phát triển sản phẩm số và vận hành số nhằm giảm phát thải và lãng phí tài nguyên. Cách tiếp cận này giúp ESG trở thành nền tảng cho mô hình vận hành bền vững của ngân hàng trong dài hạn, đồng thời tạo dư địa để nâng cao hiệu quả kinh doanh và năng lực cạnh tranh trong kỷ nguyên số.

Ông Nguyễn Hưng - Tổng Giám đốc TPBank cho biết, ngân hàng đang tiếp tục ứng dụng các công nghệ mới để nâng cao hiệu quả hoạt động và thực thi ESG.

Trong thời gian tới, Tổng Giám đốc Nguyễn Hưng cho biết, TPBank sẽ tiếp tục ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ chuỗi khối (Blockchain) và công nghệ tài chính (Fintech) để nâng cao hiệu quả hoạt động và thực thi ESG. Với doanh nghiệp, công nghệ không phải là đích đến, mà là công cụ để ESG trở thành chuẩn mực vận hành dài hạn, minh bạch và thực chất.

Về phía các doanh nghiệp, nhiều mô hình thực tiễn đã cho thấy chuyển đổi số đang trở thành công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả quản trị ESG, không chỉ trong nội bộ mà còn lan tỏa ra toàn bộ chuỗi giá trị. Chẳng hạn, tại Công ty Cổ phần Nhựa Duy Tân - Tập đoàn SCG, ESG được tiếp cận như một chiến lược dài hạn gắn chặt với đổi mới công nghệ và chuyển đổi số, từ quản trị nguyên liệu đầu vào, tối ưu hóa quy trình sản xuất, kiểm soát phát thải, đến truy xuất nguồn gốc và nâng cao tính minh bạch trong toàn bộ chuỗi cung ứng, qua đó từng bước hiện thực hóa mục tiêu phát triển xanh và bền vững của doanh nghiệp - Ông Võ Đình Trung - Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Cải tiến Đổi mới và Bền vững, Công ty Cổ phần Nhựa Duy Tân - Tập đoàn SCG cho biết.

Ông Võ Đình Trung - Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Cải tiến Đổi mới và Bền vững chia sẻ triết lý “ESG 4 Plus” tại Tập đoàn SCG

Tập đoàn SCG cũng xác định một số nguyên tắc cho chuyển đổi số trong ESG, gồm: tích hợp và xây dựng hệ thống kết nối toàn bộ hệ sinh thái; coi dữ liệu là cơ sở phân tích và ra quyết định; thúc đẩy đổi mới sáng tạo và hợp tác công nghệ với các đối tác toàn cầu; số hóa toàn bộ quy trình ESG. Trong đó, triết lý “ESG 4 Plus” được sử dụng làm khung hành động, bao gồm các trụ cột: giảm bất bình đẳng trong cộng đồng; bảo đảm công bằng thu nhập; phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn.

Triết lý này đã phản ánh cách tiếp cận toàn diện và dài hạn của SCG đối với phát triển bền vững, trong đó ESG không chỉ là yêu cầu tuân thủ hay trách nhiệm xã hội, mà trở thành động lực đổi mới mô hình kinh doanh, nâng cao giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trong bối cảnh chuyển đổi xanh và chuyển đổi số diễn ra ngày càng mạnh mẽ.

Doanh nghiệp cần chủ động vượt qua sức ép ESG từ thị trường quốc tế

Tham luận tại Diễn đàn với chủ đề Đo lường tác động ESG trong chuỗi giá trị toàn cầu - Bài học từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên trường quốc tế”, ông Nguyễn Công Minh Bảo - Giám đốc quốc gia của GRI và The ESG Institute tại Việt Nam, Đồng Chủ tịch - ESG Talk Force của Phòng Thương mại Pháp tại Việt Nam (CCIFV) cho biết, hiện nay, khung Tiêu chuẩn GRI (Global Reporting Initiative) đang được nhiều quốc gia áp dụng để đánh giá hiệu quả thực thi ESG trong doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Công Minh Bảo - Giám đốc quốc gia GRI và The ESG Institute tại Việt Nam, Đồng Chủ tịch - ESG Talk Force của Phòng Thương mại Pháp tại Việt Nam chia sẻ tại Diễn đàn

Là một trong những nền kinh tế có độ mở cao, Việt Nam đang tích cực tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, do đó doanh nghiệp Việt phải đáp ứng các yêu cầu ngày càng chặt chẽ như cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) hay các tiêu chuẩn bền vững tại Mỹ và châu Âu. Đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, ông Bảo cho rằng, Việt Nam cần có thêm các quy định, chỉ thị và chiến lược rõ ràng hơn, từ cấp quốc gia đến doanh nghiệp.

Để đạt được tiêu chuẩn đo lường theo khung GRI, doanh nghiệp Việt cần cần xây dựng hệ thống quản trị ESG bài bản, bắt đầu từ việc xác định các vấn đề trọng yếu, thiết lập cơ chế thu thập và quản lý dữ liệu đáng tin cậy, chuẩn hóa quy trình báo cáo theo thông lệ quốc tế, đồng thời nâng cao năng lực đội ngũ phụ trách ESG. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần chủ động lồng ghép các tiêu chí bền vững vào chiến lược kinh doanh, tăng cường ứng dụng công nghệ số trong đo lường, giám sát và công bố thông tin, qua đó đáp ứng yêu cầu minh bạch, nâng cao khả năng tiếp cận thị trường và nguồn vốn quốc tế - ông Bảo nhấn mạnh.

Trước áp lực thực thi ESG từ quốc tế, Vinfast nổi lên như một điển hình trong cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam về chủ động tích hợp các tiêu chuẩn ESG vào chiến lược phát triển. Ông David Edgardo Falcon Adasme - Giám đốc ESG VinFast cho biết, Vinfast đang nhìn nhận ESG như một năng lực cạnh tranh mới, gắn trực tiếp với khả năng hội nhập của doanh nghiệp trong kỷ nguyên chuyển dịch xanh. Vinfast đặt ra mục tiêu “Net Zero” với lộ trình rõ ràng dựa trên 3 trụ cột chính:

Thứ nhất, điện hóa được xác định là trụ cột trung tâm, với trọng tâm phát triển xe điện, mở rộng hạ tầng trạm sạc đồng bộ tại các không gian kinh tế - xã hội trọng điểm, đồng thời đầu tư hệ thống lưu trữ năng lượng pin (BESS) nhằm tối ưu hiệu quả vận hành. Thứ hai, tiết kiệm năng lượng được triển khai như một giá trị cốt lõi, thông qua thiết lập mục tiêu cụ thể cho từng đơn vị, từng người lao động, qua đó gắn thực thi ESG với trách nhiệm cá nhân trong hoạt động thường nhật. Thứ ba, xanh hóa năng lượng hướng đến phát triển năng lượng tái tạo, hoàn thiện cấu phần còn thiếu để kiến tạo mô hình kinh doanh bền vững và dài hạn.

Các chuyên gia trao đổi tại Diễn đàn

Tuy nhiên, đại diện VinFast cũng thẳng thắn cho rằng, quá trình hiện thực hóa các mục tiêu ESG và “Net Zero” vẫn đối mặt không ít thách thức, từ chi phí đầu tư ban đầu lớn, yêu cầu công nghệ cao, đến việc hoàn thiện hạ tầng năng lượng tái tạo và chuỗi cung ứng xanh trong bối cảnh thị trường còn nhiều biến động. Điều này đòi hỏi sự đồng hành của Nhà nước thông qua các chính sách hỗ trợ phù hợp, khung pháp lý ổn định, cũng như sự hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp, các đối tác công nghệ và tổ chức tài chính nhằm tạo động lực cho quá trình chuyển dịch xanh diễn ra hiệu quả và bền vững.

Phát biểu bế mạc Diễn đàn ESG Việt Nam 2025, Nhà báo Phạm Tuấn Anh, Tổng Biên tập Báo Dân trí, Trưởng Ban Tổ chức Diễn đàn đã bày tỏ niềm vinh dự và trân trọng cảm ơn sự hiện diện, quan tâm từ các vị đại biểu tại Diễn đàn. Đồng thời, Nhà báo Phạm Tuấn Anh chính thức phát động Diễn đàn ESG Việt Nam năm 2026 với chủ đề “Nắm bắt cơ hội, dẫn dắt tăng trưởng”. Diễn đàn hứa hẹn tiếp tục là không gian đối thoại chính sách, kết nối doanh nghiệp và lan tỏa các sáng kiến ESG và phát triển bền vững.

Toàn cảnh Diễn đàn