Khánh Hòa: Cần cơ chế, chính sách đặc thù để đột phá lên đô thị hạt nhân

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, Khánh Hòa là tỉnh ven biển Nam Trung bộ, có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm an ninh quốc phòng của cả nước, có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển bứt phá và thúc đẩy lan tỏa tích cực đến phát triển vùng Nam Trung bộ và Tây Nguyên theo Nghị quyết số 09-NQ/TW, Bộ Chính trị.

“Tổng kết 10 năm thực hiện Kết luận số 53-KL/TW của Bộ Chính trị cho thấy nếu không có cơ chế, chính sách đặc thù thì tỉnh Khánh Hòa rất khó thực hiện được các bước đột phá để trở thành đô thị hạt nhân, đạt được các tiêu chí để trở thành đô thị trực thuộc Trung ương và hoàn thành các mục tiêu như Nghị quyết của Bộ Chính trị đã đề ra. Trong khi đó, một số tỉnh, thành phố có Nghị quyết riêng của Bộ Chính trị như: TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, TP. Đà Nẵng trước đây và gần đây là các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Thừa Thiên - Huế, TP. Hải Phòng và Cần Thơ đã được Quốc hội cho phép thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù và bước đầu phát huy hiệu quả”, Bộ trưởng cho biết.

Khánh Hòa không thể tách rời giữa kinh tế biển đảo và bảo vệ chủ quyền quốc gia

Qua thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách Nguyễn Phú Cường và các ủy viên UBTVQH nhất trí ban hành Nghị quyết vì: Nghị quyết số 09-NQ/TW của Bộ Chính trị đã nêu rõ yêu cầu phải có chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa. Khánh Hòa là tỉnh có đặc thù về vị trí địa lý, giữ vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Phát triển Khánh Hòa không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn góp phần giữ vững chủ quyền biển đảo của Tổ quốc; có tác động lan tỏa vùng miền.

Đi vào nội dung dự thảo nghị quyết, các đại biểu cho rằng, nhiều chính sách đã thể hiện đúng tinh thần Nghị quyết số 09. Một số nội dung tương đồng với chính sách đặc thù của các địa phương vừa được Quốc hội ban hành. Những chính sách mới thể hiện tinh thần đổi mới, mong muốn đột phá, tạo tiền đề thay đổi về thể chế trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, những chính sách đề xuất chưa mang tính đột phá, chưa khai thác tối đa thế mạnh về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên. Vì vậy, đề nghị nghiên cứu những chính sách đột phá, sáng tạo, thể hiện tư duy chiến lược, phát huy lợi thế, góp phần thực hiện tốt Nghị quyết số 09 của Bộ Chính trị. Đối với các chính sách được đề xuất, cần đánh giá tác động toàn diện về kinh tế - xã hội, môi trường, đặc biệt không ảnh hưởng đến an ninh, quốc phòng; bảo đảm tính hợp lý, khả thi trong ưu đãi; làm rõ hiệu quả, giá trị. Đồng thời cần đề cao trách nhiệm trong quản lý nhà nước tại địa phương; phù hợp năng lực quản lý; bảo đảm minh bạch, tránh lợi dụng chính sách; kiểm soát gian lận thương mại.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, Ban soạn thảo tiếp tục rà soát hoàn thiện trên tinh thần là cơ chế phải tạo được sự chủ động, thuận lợi cho địa phương. Cơ chế đặc thù thì phải thuận lợi, phải chủ động để địa phương phát triển. Đặc biệt là huy động mọi nguồn lực đủ mạnh từ mọi thành phần kinh tế, trong đó coi trọng thành phần kinh tế tư nhân để đầu tư cho phát triển ba trung tâm kinh tế động lực và năm trụ cột tăng trưởng. Trong đó, ba trung tâm kinh tế động lực là Vịnh Vân Phong, TP. Nha Trang, khu vực Vịnh Cam Ranh; Năm trụ cột là: công nghiệp chế biến, chế tạo; công nghiệp cao thân thiện môi trường; nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; y tế; phát triển hạ tầng… Phó Chủ tịch Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: Kinh tế của tỉnh Khánh Hòa không thể tách rời giữa kinh tế biển đảo và bảo vệ chủ quyền quốc gia. Quần đảo Trường Sa không chỉ là một pháo đài vững chắc bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc mà còn hàm chứa trong đó tiềm lực phát triển kinh tế mạnh. Do đó cần có cơ chế đặc thù gắn với yếu tố bảo đảm quốc phòng an ninh.

Về quản lý tài chính, ngân sách nhà nước, Chính phủ đề xuất hàng năm ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách tỉnh không quá 70% số tăng thu ngân sách trung ương từ một số khoản thu phân chia; cho phép tỉnh Khánh Hòa được vay không quá 60% số thu ngân sách tỉnh được hưởng theo phân cấp và được phân bổ thêm 45% theo tỷ lệ phần trăm số chi tính theo định mức dân số khi xây dựng định mức chi thường xuyên… Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội nhất trí với đề xuất trên vì các quy định này tương tự như các cơ chế đặc thù một số địa phương đang được hưởng.

Cho ý kiến vào nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị cần mở rộng và bổ sung thêm các nguồn hợp pháp khác của tỉnh vào quy định này. Ví dụ như tỉnh có thể có nguồn tăng thu; nguồn tiết kiệm chi; hoặc là dự phòng cấp tỉnh… Bên cạnh đó, cũng theo Chủ tịch Quốc hội, các quy định về ưu đãi nhà đầu tư chiến lược trong phát triển khu kinh tế Vân Phong cũng còn quá hẹp, chưa có được chính sách mới và đột phá…

Về quản lý đất đai, Chính phủ đề xuất quy định HĐND tỉnh quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa dưới 500 ha; chuyển mục đích sử dụng rừng sản xuất dưới 1.000 ha. Đa số ý kiến nhất trí với đề xuất này. Tuy nhiên, đề nghị việc chuyển đổi phải phù hợp quy hoạch, kế hoạch đã được quyết định bảo đảm an ninh, quốc phòng. Đề cao trách nhiệm, tránh xảy ra sai phạm. Chính phủ kiểm soát chặt chẽ, tránh diện tích đất trồng lúa, đất rừng ngày càng thu hẹp…