Khi tác giả cũng là nhà xuất bản

Khi tác giả... tự xuất bản

Những năm trở lại đây, hiện tượng nhiều tác giả tự bỏ tiền in sách không còn quá xa lạ. Nổi bật nhất phải kể đến hai đối tượng. Một là những người viết trẻ bắt đầu có chút tên tuổi và chấp nhận mạo hiểm để tự tay chăm chút cho đứa con tinh thần của mình. Hai là các cây bút thiếu nhi với sự tin tưởng và hỗ trợ đến từ gia đình. Phần lớn những tác giả này đều tự tin với sức viết, sức sáng tạo và kiên trì lập trường theo đuổi con đường tự xuất bản lâu dài. Đây cũng được coi là một niềm yêu thích cũng như cách họ tập dượt để có thể thực hiện các khâu cho ra đời một cuốn sách theo ý của mình.

Ở đây, khái niệm nhà xuất bản không còn giá trị. Một tác giả tự xuất bản sách đồng thời cũng là biên tập viên, hướng dẫn viên thiết kế, nhân viên sửa bản in, nhân viên phát hành, quảng cáo, bán hàng và là người chịu trách nhiệm xuất bản. Điều này phần nào cũng cho thấy sự lộn xộn, thiếu khoa học. Và có lẽ khâu khó nhất khi tác giả tự xuất bản sách của mình chính là việc… bán sách, để bù lại khoản tiền đã đầu tư!

Một cuốn sách của nhà xuất bản “Giấy vụn”

Một tác giả tự xuất bản xuất sắc đồng thời phải là người căn cơ và biết tính toán. Nói như nhà văn Tom Robbins “Không có thiên tài trong văn chương. Văn chương đòi hỏi những trải nghiệm, theo cách thức mà toán học và âm nhạc không có”. Cơ hội với một tác giả trẻ tự xuất bản được đánh giá ngang tầm với một người viết có thâm niên. Đó là nhờ sự kỳ diệu của công nghệ xuất bản mang dấu ấn cá nhân và tự thân.

Nắm bắt được nhu cầu xuất bản sách, dịch vụ tự xuất bản sách đã ra đời và phát triển trên thế giới. Với dịch vụ này, tác giả có quyền chọn cho mình hình thức phát hành sách phù hợp nhất. Họ cũng sẽ nhận được lời khuyên về từng khâu trong quá trình xuất bản để đứa con tinh thần của mình ra đời một cách suôn sẻ nhất. Điều đặc biệt là tác giả có thể chọn gói dịch vụ phù hợp với túi tiền. Rất nhiều tác giả của dịch vụ tự xuất bản sách đã có được lượng độc giả nhất định cho tác phẩm của mình.

Đừng là một nhà xuất bản tồi

Ở Việt Nam, nhà xuất bản tự thân mang tên “Giấy vụn” của nhóm “Mở miệng” gồm hai tác giả Bùi Chát, Lý Đợi là “bà đỡ” cho nhiều tác phẩm của các tác giả trẻ. Vấn đề kiểm duyệt khá nhiêu khê của các nhà xuất bản là động lực thôi thúc sự ra đời của nhà xuất bản này. Cùng thời điểm ra đời của “Giấy vụn” là việc nhiều người viết lựa chọn phát hành bản photocopy tác phẩm của mình, đơn cử là nhà thơ Nguyễn Quốc Chánh. Việc lập nhà xuất bản để tự in tác phẩm của mình và bạn viết ở Việt Nam được coi là một lựa chọn tự do nhưng chưa chuyên nghiệp. Điều đó dễ hiểu khi không nhiều tác giả nghiêm túc tìm đến “Giấy vụn” trong khi họ vẫn khao khát tự xuất bản sách của riêng mình.

Quyền tự xuất bản không dung túng cho việc xuất bản một cách bừa bãi, thiếu chọn lọc và thiếu kiểm định bản thảo. Một tác giả tự xuất bản sẽ biết cách “thu phục” độc giả của chính mình. Trước đó họ phải lấy được “giấy phép niềm tin” để có thể đi tiếp những chặng đường phía trước. Trước khi đi đến quyết định tự xuất bản tác phẩm của mình, một người viết thông minh ngoài tính toán phương cách sinh lời, cần có trách nhiệm với chính tác phẩm của mình. Trên thế giới, không có tiền lệ tốt đẹp nào cho những tác phẩm tự xuất bản trái với thuần phong mỹ tục, gây phản ứng không tốt về đạo đức người viết.

Khi tác giả cũng là nhà xuất bản, họ được nhiều hơn mất. Điều này đã được kiểm chứng khi 95% các tác giả tự xuất bản sách trên thế giới thừa nhận họ có được thành công nhờ sự quyết định mạo hiểm của mình. Suy cho cùng, đó là quy luật phát triển tất yếu của văn hóa đọc, của quá trình đưa tác phẩm đến với công chúng.

Bài và ảnh Sa Nam