Kiến nghị bỏ sổ hồng giấy

Đề xuất sổ hồng điện tử được ví như chìa khóa mở ra kỷ nguyên số cho thị trường bất động sản Việt Nam

Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh vừa có văn bản gửi Thủ tướng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất một giải pháp mang tính cách mạng - thay thế sổ hồng giấy truyền thống bằng hình thức điện tử. Đây có thể là bước ngoặt quan trọng, mở ra kỷ nguyên số cho thị trường bất động sản Việt Nam.

Theo nội dung kiến nghị, hàng triệu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hiện hành đang tồn tại dưới dạng giấy tờ vật lý cần được chuyển đổi số hóa hoàn toàn. Cụ thể, mỗi thửa đất, tờ bản đồ sẽ được định danh số hóa, sau đó tích hợp trực tiếp vào số căn cước công dân của chủ sở hữu trên toàn quốc. Mục tiêu kép của đề xuất này là nhằm đơn giản hóa công tác quản lý, xác lập quyền sở hữu, đồng thời cấp giấy chứng nhận trên không gian số một cách minh bạch và hiệu quả hơn.

Không chỉ dừng lại ở việc cấp sổ hồng, dữ liệu số hóa này còn đóng vai trò là nền tảng cốt lõi cho nhiều hoạt động quản lý nhà nước khác. Từ quản lý quy hoạch, cấp phép xây dựng cho đến thu thuế bất động sản khi có giao dịch chuyển nhượng, tất cả đều có thể được thực hiện một cách đồng bộ và chính xác. Đặc biệt, việc triển khai sổ hồng điện tử được kỳ vọng sẽ chấm dứt tình trạng làm giả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, vốn là vấn nạn nhức nhối gây thiệt hại lớn cho cả người dân và nhà nước trong nhiều năm qua; phù hợp quy định trong hệ thống thông tin quốc gia về đất đai và cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai tại Điều 163 đến Điều 170, Luật Đất đai 2024.

Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường thành phố cho rằng, khi tích hợp sổ điện tử theo số hóa giấy chứng nhận theo mẫu. Người dân khi muốn in ra bao nhiêu bản cũng được thông qua dịch vụ trung tâm hành chính công tại cấp phường, xã.

Bên cạnh đó, việc thế chấp tài sản và giao dịch đều thông qua Văn phòng chứng thực hoặc Trung tâm hành chính công cấp phường, xã xác nhận. Đăng ký thế chấp và xóa thế chấp cũng được số hóa trên sổ điện tử có xác nhận của cơ quan chức năng như Văn phòng Đăng ký đất đai sẽ thuận tiện hơn.

Theo Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường thành phố, để đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới theo Nghị quyết 66, ngày 30/4/2024 của Bộ Chính trị, việc điều chỉnh một số điều khoản trong Nghị định 103, ngày 30/4/2024 của Chính phủ về quy định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là rất cần thiết.

Cụ thể, trong quá trình xây dựng Nghị định 103, Bộ Tài chính đã yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cung cấp dữ liệu để xây dựng với mục tiêu không làm tăng đột biến số tiền sử dụng đất tại các địa phương. Tuy nhiên, cách tính tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân tại Điều 8, Nghị định 103 tăng gấp hàng chục lần so với trước khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực. Điều này khiến người dân bất an, gây ra hệ lụy trong phát triển kinh tế xã hội và thị trường bất động sản.

Theo Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường thành phố, do công thức tính trong Nghị định 103, yếu tố quan trọng như tỷ lệ phần trăm trong hệ số K (hệ số điều chỉnh giá đất) không được áp dụng đúng, dẫn đến sự bất nhất giữa các điều khoản. Điều này khiến các địa phương gặp khó trong thu ngân sách từ tiền sử dụng đất, ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng.

Do đó, Viện kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét rà soát lại những hệ lụy đang tồn tại do ảnh hưởng của Nghị định 103 như không thu được tiền chuyển mục đích sử dụng đất trong những tháng cuối năm 2024 và quý I/2025.

Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường thành phố kiến nghị Chính phủ rà soát lại nội dung Nghị định 103, điều chỉnh cách tính tiền sử dụng đất cho hợp lý hơn, đảm bảo hài hòa lợi ích Nhà nước và người dân, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển thị trường bất động sản và kinh tế tư nhân theo định hướng Nghị quyết 68.