Kỳ vọng dòng vốn đầu tư chất lượng hơn
Không khí ô nhiễm, GDP có thể thiệt hại 5%
Trình bày tham luận tại VBF 2019 vào ngày 10/1 vừa qua, ông Nobufumi Miura - Chủ tịch Hiệp hội DN Nhật Bản tại Việt Nam (JCCI) cho biết, chỉ số chất lượng không khí (AQI) ở nhiều thành phố, đô thị - đặc biệt như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh – đang ở các mức rất cao. Ước tính khoảng 5% GDP Việt Nam sẽ bị mất đi chỉ do ô nhiễm không khí. Do đó cần coi đây là một vấn đề kinh tế - xã hội nghiêm trọng. Ngoài ra, còn nhiều loại ô nhiễm khác như ô nhiễm nước cũng là những vấn đề cần hết sức lưu tâm.
“Ô nhiễm môi trường có thể dẫn đến những mối nguy hại về sức khỏe cho người dân. Vấn đề này cũng có thể ảnh hưởng đến mối quan tâm của các DN nước ngoài. Một ví dụ dễ thấy là sự suy giảm các dự án đầu tư từ các công ty nước ngoài, bởi họ sẽ e dè khi tiến hành các dự án đầu tư mới. Vì vậy, việc tăng cường các quy định của Chính phủ và đặt trọng tâm vào vấn đề cải thiện môi trường là vô cùng cấp thiết”, Chủ tịch JCCI cho biết. Để cải thiện môi trường, Chính phủ Việt Nam nên đặt ra những quy định rõ ràng và được chuẩn hóa. Các công ty của Nhật Bản sẵn sàng sử dụng những kinh nghiệm trong quá khứ để cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam cũng như các bí quyết, công nghệ để cải thiện môi trường.
Cũng nhấn mạnh về vấn đề môi trường, đại diện Eurocham nói thêm: “Phần lớn chất thải tại Việt Nam không được phân loại ở cấp hộ gia đình, và được thải tại bãi chôn lấp mà không qua xử lý. Sự thiếu phối hợp trong quản lý chất thải có thể dẫn đến những vấn đề môi trường, kinh tế - xã hội nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngàn người dân”. Vì vậy, điều cấp thiết nhất hiện nay là thay đổi cách thức xả thải và xử lý chất thải. Nâng cao nhận thức về trách nhiệm và hành động đẹp cần được ưu tiên. Cần có sự thay đổi căn bản trong cách các hộ gia đình, tổ chức và DN nhìn nhận cách xả thải và xử lý rác thải để giảm thiểu tối đa ảnh hưởng lên môi trường.
Cần một hệ thống pháp lý minh bạch và ổn định
Theo bà Amanda Rasmussen - Chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham), việc xây dựng được một khung pháp lý công bằng, minh bạch, ổn định và hiệu quả, coi trọng sự đổi mới sẽ giúp Việt Nam tiếp tục thu hút, duy trì, phát triển thương mại và các nguồn đầu tư chất lượng cao. Một khung pháp lý như vậy cần đảm bảo các yếu tố như: Chính sách thuế ổn định và công bằng phù hợp với tiêu chuẩn toàn cầu; tinh giản và minh bạch hơn nữa trong các thủ tục hải quan; loại bỏ các rào cản kỹ thuật thương mại; cấp quyền sử dụng đất kịp thời và minh bạch. Đơn cử trong vấn đề thuế, bà Amanda Rasmussen cho biết sự thay đổi trong chính sách thuế, bao gồm việc áp dụng hiệu lực hồi tố, là một trong các quan ngại lớn nhất của các DN thành viên của AmCham.
“Chúng tôi kêu gọi sự công nhận các quy định của OECD về chuyển giá, cũng như cho phép thỏa thuận trước về giá giao dịch liên kết để hỗ trợ việc lên kế hoạch kinh doanh. Chúng tôi cũng trông đợi sự cải thiện một cách hiệu quả việc giảm các gánh nặng về tuân thủ, bổ sung việc tuân thủ thời hạn 15 ngày cho các cuộc thanh tra đơn giản. Chúng tôi đề nghị cải cách các vấn đề này và các chính sách khác ở cấp độ quốc gia để củng cố lòng tin của NĐT và kích thích thương mại và đầu tư”, Chủ tịch AmCham nói.
Trong khi đó theo Chủ tịch JCCI, vẫn có những trường hợp mà lợi ích hợp lý của các công ty và NĐT nước ngoài không được bảo vệ trong quá trình áp dụng các quy định pháp lý. Hay vẫn có những rủi ro kinh doanh mà các công ty nước ngoài không thể bỏ qua và có thể là lý do khiến họ ngần ngại đầu tư thêm. “Nếu các biện pháp khuyến khích đầu tư mà Chính phủ đưa ra sau đó lại bị các cơ quan thuế bác bỏ hồi tố và các điều khoản xác nhận những bác bỏ hồi tố này liên tục được đưa vào dự thảo luật đầu tư thì các biện pháp khuyến khích đầu tư sẽ không còn hiệu quả trong việc thúc đẩy và thu hút đầu tư. Vì vậy chúng tôi khuyến khích Chính phủ đảm bảo khung pháp lý ổn định để có thể tăng cường đầu tư từ các DN, tổ chức nước ngoài”, vị này khuyến nghị.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng “Việt Nam đang chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang kết hợp hài hòa giữa chiều rộng và chiều sâu, đồng thời phát triển nhanh phải song hành với phát triển bền vững. Trong tiến trình đó, không thể thiếu vai trò quan trọng của DN. Do đó, Chính phủ Việt Nam luôn sát cánh, đồng hành cùng cộng đồng DN. Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ tập trung giải quyết một số vấn đề. Trước hết, sẽ ưu tiên đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng đồng bộ, giúp tạo ra các kết nối “thông minh”, hiệu quả, qua đó giảm chi phí, nâng cao hiệu quả, sức cạnh tranh của DN, NĐT và nền kinh tế. Đặc biệt, Chính phủ khuyến khích tăng cường đầu tư mạnh mẽ cho giáo dục và khoa học công nghệ; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hỗ trợ cộng đồng DN hướng tới nền kinh tế tuần hoàn và sáng tạo đổi mới trong kinh doanh. Chính phủ cũng sẽ triển khai nhiều chương trình, kế hoạch cụ thể để thực hiện các chủ trương, chính sách khuyến khích, tạo điều kiện cho DN ở cả 3 khu vực (nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ) cùng phát triển. Đồng thời sẽ có các giải pháp, nhóm giải pháp cụ thể để triển khai thực hiện các chủ trương, định hướng chính sách, các Nghị quyết để tiếp tục cải thiện, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, tạo thuận lợi cho sự ra đời và phát triển của DN. Bên cạnh đó, tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn, bảo đảm cho nguồn lực tự nhiên (đất đai, nước, khoáng sản...) được giải phóng, vận hành thông suốt; hỗ trợ, thúc đẩy DN hội nhập trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế… Chính phủ sẽ tập trung phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, lấy DN làm trung tâm, động lực cho phát triển, trong đó trước mắt tập trung vào hoàn thiện hệ thống thể chế để thực sự khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo... Không sử dụng các công cụ hành chính can thiệp vào hoạt động đổi mới sáng tạo của DN. Sắp tới, Thủ tướng Chính phủ sẽ thành lập tổ công tác đặc biệt về thúc đẩy cải cách, cải thiện MTKD với mục tiêu cắt giảm khoảng 20% các văn bản đã ban hành thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng, Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ và ít nhất 20% chi phí hành chính tuân thủ quy định pháp luật về hoạt động kinh doanh mỗi năm… |