Lập dự án trồng rừng để… phá rừng

Sau hơn 5 năm triển khai dự án, tình trạng chặt phá, khai thác, sang nhượng đất rừng trái phép trên địa bàn diễn ra khá nhức nhối. Khu vực được giao làm dự án trồng rừng của CTCP đầu tư xây dựng Liên Thành lại trở thành “điểm nóng” về vấn nạn phá rừng. Nhiều cánh rừng bị đốn hạ một cách không thương tiếc.

Việc giao đất rừng cho doanh nghiệp quản lý còn nhiều bất cập

Việc sang nhượng diện tích đã bị khai thác lại qua tay nhiều người, đến từ các địa phương khác nhau nên rất khó xác minh và xử lý tận gốc… Trước tình trạng trên, Hạt Kiểm lâm huyện Tuy Đức phải phối hợp với cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra và lập 28 biên bản với tổng diện tích hơn 60 ha rừng bị phá.

Công an huyện Tuy Đức đã khởi tố hình sự 5 vụ án với 9 bị can về hành vi hủy hoại rừng, lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan đến đất rừng trên địa bàn. Điển hình là vụ án Trịnh Công Thuần trú xã Quảng Tâm phá 3,7 ha rừng tại tiểu khu 1479. Theo đó, năm 2010 Thuần thuê một số người chặt phá hơn 3,7 ha rừng tại lô 9, 11 và 12 khoảnh 6, thuộc tiểu khu 1479. Sau khi chặt phá xong, Thuần canh tác một năm rồi bỏ hoang.

Đến đầu năm 2013, Thuần lần lượt sang nhượng trái phép cho 2 người khác, chiếm đoạt tổng số tiền 185 triệu đồng. Tương tự, vụ án hai vợ chồng Phạm Ngọc Duy và Lý Thị Dung cùng trú tại xã Quảng Tâm chặt phá rừng sản xuất tại tiểu khu 1499. Từ cuối năm 2011, vợ chồng Duy và Dung đã thuê các đối tượng chặt phá 1,1 ha rừng tại lô 20 và 25 khoảnh 3 tiểu khu 1499 rồi bán cho các đối tượng khác canh tác. Công an huyện Tuy Đức đã giám định số rừng bị thiệt hại do vợ chồng Duy, Dung chặt phá giá trị thiệt hại về gỗ và môi trường trên 300 triệu đồng…

Ngoài ra, cơ quan công an cũng đã quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Trịnh Công Lim và Điểu Zen, đều trú xã Đắc Buk So, về hành vi hủy hoại rừng. Theo kết quả điều tra, trong thời gian từ tháng 3/2013, Trịnh Công Lim và Điểu Zen đã thuê hơn 10 đối tượng vào khu vực lô 9b, khoảnh 6, tiểu khu 1479 chặt phá 1,8 ha rừng…

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng diện tích đất rừng tại tiểu khu 1479 và 1499 bị tàn phá nghiêm trọng do sự buông lỏng bảo vệ, thiếu trách nhiệm phối hợp quản lý đất rừng giữa Nông Lâm trường Cao su Tuy Đức và CTCP đầu tư xây dựng Liên Thành. Theo ông Trương Quang Hương, Giám đốc Nông Lâm trường Cao su Tuy Đức, để xảy ra việc mất rừng như hôm nay, do UBND tỉnh Đắk Nông mới chỉ có công văn giao đất cho CTCP đầu tư xây dựng Liên Thành, nhưng chưa ra quyết định thu hồi.

Do đó, công ty này vẫn triển khai các dự án xây dựng trên phần đất đã được bàn giao còn trách nhiệm quản lý, bảo vệ rừng thì lờ đi coi như không biết. Nông trường đã phải lo toàn bộ công tác quản lý bảo vệ rừng cho công ty nhưng do địa bàn quá rộng nên không thể kiểm soát hết tình hình. Trong khi đó, phía CTCP đầu tư xây dựng Liên Thành lại cho rằng do UBND tỉnh mới chỉ ra quyết định giao đất cho họ lập dự án thành lập khu du lịch sinh thái, chưa ra quyết định thu hồi nên họ không có trách nhiệm trong công tác quản lý bảo vệ rừng...

Đến nay, trên địa bàn Đắk Nông có khoảng 40 DN được giao các dự án đầu tư sản xuất nông, lâm nghiệp, gắn quản lý bảo vệ rừng với tổng diện tích hơn 25.000 ha. Trong đó, hơn 10.600 ha đất phát triển vùng rừng nguyên liệu, trồng cao su… còn lại là diện tích khoanh nuôi bảo vệ. Chủ trương của tỉnh ưu tiên giao đất cho các DN triển khai các dự án bảo vệ và trồng rừng.

Tuy nhiên, theo đánh giá của các cơ quan chức năng thì các dự án có hiệu quả không quá “mười đầu ngón tay”, còn số có hiệu quả thấp, lừa đảo hoặc làm thiệt hại cỡ hàng chục ha rừng… lại khá nhiều. Trở lại với vụ việc tại Nông Lâm trường Cao su Tuy Đức và CTCP đầu tư xây dựng Liên Thành, trong khi các bên liên quan liên tục đổ lỗi cho nhau, không ai chịu trách nhiệm về số diện tích rừng đã bị phá.

Dư luận đang mong các cơ quan chức năng sớm làm rõ trách nhiệm thuộc về ai? Đặc biệt, nếu không có sự vào cuộc quyết liệt từ chính quyền địa phương, sớm điều tra làm rõ nguyên nhân, có biện pháp ngăn chặn kịp thời thì chắc chắn rằng con số rừng bị tàn phá sẽ không dừng lại ở con số hơn 60 ha như hiện nay.

Bài và ảnh Quang Nam