Luật Đấu giá tài sản (sửa đổi): Phải loại bỏ được thông thầu, quân xanh, quân đỏ

Sáng nay (28/11), Quốc hội đã thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản. Trong phiên thảo luận đã có 26 đại biểu phát biểu, 1 đại biểu tranh luận. Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã giải trình, làm rõ một số ý kiến của các đại biểu Quốc hội.

Quy định chặt chẽ trong đấu giá

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) thống nhất với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu rà soát, liệt kê những tài sản phải đấu giá như dự thảo luật đã đầy đủ chưa, có chồng chéo với các luật chuyên ngành hay không.

Góp ý về quy định nợ xấu và tài sản đảm bảo của các tổ chức ngân hàng cũng thuộc loại tài sản đấu giá, đại biểu cho rằng nên có sự cân nhắc, nên giao cho tổ chức hoặc cá nhân muốn có sở hữu bán hoặc thỏa thuận cho chủ sở hữu và nhà đầu tư vì loại tài sản này đưa ra đấu giá rất khó có người tham gia đấu giá làm mất thời gian và tốn kém.

Về Cổng thông tin đấu giá tài sản quốc gia, đại biểu Phạm Văn Hòa nhấn mạnh sự cần thiết quy định trong luật, đề nghị nghiên cứu xã hội hóa tổ chức này, nhằm tăng cường tính cạnh tranh, minh bạch và chất lượng dịch vụ.

Đối với việc xác định giá khởi điểm để đấu giá, đại biểu Nguyễn Duy Thanh (Cà Mau) cho rằng, cần bổ sung quy định về quyền, trách nhiệm và chế tài đối với vi phạm trong việc xác định giá khởi điểm của các tổ chức, cá nhân có liên quan trong mối quan hệ chặt chẽ với các quy định của pháp luật khác trong lĩnh vực quản lý giá, quản lý đất đai, quản lý tài sản công, quản lý tài sản bảo đảm, tịch thu tài sản thi hành án và trách nhiệm dân sự.

Đại biểu Thanh cho rằng, hình thức đấu giá trực tiếp bằng lời nói, tuy đã được quy định trong luật hiện hành, nhưng trên thực tế còn ít được sử dụng so với các hình thức khác. Cho rằng hình thức đấu giá trực tiếp bằng lời nói là hình thức tốt, phù hợp với thông lệ quốc tế, chứng minh được ưu thế vượt trội so với hai hình thức đấu giá bằng bỏ phiếu trong việc bảo đảm nguyên tắc đấu giá công khai, minh bạch.

Vì vậy, để đảm bảo tính công khai, minh bạch trong đấu giá, đại biểu Thanh đề nghị chỉ nên duy trì hai hình thức là đấu giá bằng lời nói và đấu giá trực tiếp. Đồng thời, cần quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm của các bên liên quan, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người tham gia đấu giá, người có tài sản đấu giá, người tổ chức đấu giá.

Ngoài ra, cần sửa đổi, bổ sung quy định hạn chế việc bỏ cọc nhằm hạn chế tình trạng bỏ cọc, hạn chế tình trạng người đấu giá thiếu thận trọng, ngăn ngừa tình trạng phá giá vì lợi ích nhóm, lợi ích cá nhân, thao túng, gây rối.

Phát biểu tranh luận về chế tài, hình thức xử lý đối với người trúng đấu giá từ bỏ quyền mua tài sản, đại biểu Phạm Văn Thịnh (Bắc Giang) cho rằng, đây là quan hệ dân sự, trong mọi trường hợp, phải tôn trọng, bảo vệ quyền được từ bỏ tài sản trúng đấu giá của người trúng đấu giá. Theo đại biểu Thịnh, chỉ nên điều chỉnh bằng các quan hệ khác, trong trường hợp này, cần điều chỉnh về tiền đặt trước.

Theo đại biểu, khi đấu giá theo hình thức trả giá lên nhiều vòng liên tục, khi nào giá bắt đầu đến mức gấp 2 lần giá khởi điểm ban đầu thì cho phép điều chỉnh giá đặt trước. Quy định như vậy sẽ phù hợp hơn với điều kiện thực tế. Đại biểu cũng lưu ý, quy định về tiền đặt trước này chỉ nên đặt ra đối với tài sản nhà nước mang ra đấu giá, không nên điều chỉnh đối với các tài sản khác.

Đảm bảo quyền lợi cho người có tài sản

Đại biểu Phạm Đức Ấn (TP. Hà Nội) bày tỏ đồng tình với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung dự thảo luật, nhằm đóng góp tích cực vào công tác quản lý, sử dụng tài sản công.

Đại biểu Phạm Đức Ấn (TP. Hà Nội)

Đại biểu Ấn cho biết, trong báo cáo của Chính phủ và Bộ Tư pháp đã đề cập đến vấn đề tiêu cực phát sinh trong quá hình thực hiện đấu giá, như tình trạng đấu giá viên vi phạm pháp luật, vi phạm quy tắc đạo đức nghề nghiệp bị xử lý hành chính và hình sự. Đại biểu nhận định, tình trạng thông thầu, thông đồng, “quân xanh, quân đỏ”, cò mồi, đe dọa cưỡng ép xảy ra khá tinh vi có xu hướng ngày càng phức tạp. Do vậy, khi sửa đổi luật, cần có các quy định chặt chẽ, công khai, minh bạch để phòng ngừa những hành vi này.

Đại biểu Ấn cũng nêu tình trạng ép giá, kiến nghị về việc đấu giá làm kéo dài thời gian hoàn thiện được các thủ tục để mua tài sản đó... Vì vậy, cần có những cái giải pháp để xử lý vấn đề này, trong đó thời gian xem xét tài sản 2 ngày cần được tăng thêm ít nhất 3 ngày.

Cũng theo đại biểu Ấn, về quy định liên quan đến đặt cọc, cần nhìn nhận từ hai khía cạnh thấu đáo, trong đó cần sửa Điều 51 tránh tình trạng làm lũng đoạn về giá, gây khó khăn cho cả cơ quan định giá và người tham gia đấu giá.

Đại biểu Phạm Đức Ấn cho rằng cần nâng cao trách nhiệm của Bộ Tư pháp tại Điều 77 của dự thảo luật trong việc thu thập, thống kê thông tin của các tổ chức tham gia đấu giá để phát hiện những bất thường, phối hợp với Bộ Công an điều tra, xử lý.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Việt Hà (Tuyên Quang)

Đi thẳng vào dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Việt Hà (Tuyên Quang) cho rằng, dự thảo Luật bổ sung vào Khoản 1 Điều 9 hành vi bị nghiêm cấm đối với đấu giá viên: “Để lộ thông tin về người đăng ký tham gia đấu giá nhằm mục đích trục lợi”. Đại biểu đề nghị bỏ cụm từ “nhằm mục đích trục lợi” tại nội dung này, bởi trong trường hợp đấu giá viên để lộ thông tin người tham gia đấu giá nhưng không có mục đích trục lợi cũng có thể khiến cho việc bán đấu giá tài sản không thực hiện được theo đúng quy định do có thể bị những người tham gia đấu giá lợi dụng thông tin này để cùng móc nối, thông đồng, dìm giá trong quá trình tham gia đấu giá dẫn đến làm sai lệch hồ sơ tham gia đấu giá, kết quả đấu giá tài sản.

Đồng thời, đại biểu đề nghị cũng sửa đổi nội dung này tại khoản 2 Điều này về hành vi bị nghiêm cấm đối với Tổ chức đấu giá tài sản.

Bên cạnh đó, tại điểm g khoản 1 Điều 24 Luật đấu giá tài sản quy định Tổ chức đấu giá tài sản có quyền: Xác định giá khởi điểm khi bán đấu giá tài sản theo uỷ quyền của tổ chức, cá nhân tự nguyện lựa chọn bán đấu giá tài sản theo quy định của Luật này. Đại biểu đề nghị bổ sung vào khoản 2 Điều 24 của dự thảo nội dung: Tổ chức đấu giá tài sản chịu trách nhiệm về giá khởi điểm trong trường hợp xác định giá theo ủy quyền của người có tài sản nhằm đảm bảo gắn trách nhiệm của Tổ chức đấu giá tài sản khi thực hiện xác định giá khởi điểm và đảm bảo quyền lợi cho người có tài sản trong trường hợp này…