Mỹ đối mặt với “một thập kỷ mất mát”

	Kinh tế Mỹ: Chưa thoát suy thoái, nhưng đang khởi sắc
	Căng thẳng Mỹ - Trung: Sang trang mới

Quy mô kinh tế có thể sẽ thu hẹp

Trong báo cáo phân tích của mình, CBO cảnh báo đại dịch có thể làm giảm quy mô sản lượng kinh tế tích lũy khoảng 7,9 nghìn tỷ USD trong 10 năm tới, tương đương 3% GDP, so với dự đoán mà CBO đưa ra vào tháng 1 vừa qua. Nếu loại trừ lạm phát, thiệt hại tổng cộng có thể lên tới 15,7 nghìn tỷ USD, tương đương 5,3% GDP. CBO cho biết các điều chỉnh dự báo phản ánh kỳ vọng giảm chi tiêu của người tiêu dùng (gây ra bởi việc đóng cửa kinh doanh và giãn cách xã hội vì Covid-19). Bên cạnh đó, việc giảm giá năng lượng vừa qua nhiều khả năng cũng dẫn đến những cắt giảm rất lớn hoạt động đầu tư vào lĩnh vực năng lượng. CBO cũng cho biết, các gói chính sách tài khóa gần đây để kích thích kinh tế sẽ chỉ giúp giảm “một phần” những tác động tiêu cực do đại dịch này gây ra.

Tuy nhiên CBO cũng lưu ý rằng, “có một sự không chắc chắn cao” của các dự báo này bởi hiện chưa rõ về diễn biến của đại dịch cũng như khả năng ứng phó của nền kinh tế sẽ như thế nào. Báo cáo phân tích và dự báo của CBO là một dấu hiệu nữa cho thấy kỳ vọng một sự phục hồi kinh tế nhanh chóng từ đại dịch - vốn rất được tin tưởng trong những ngày đầu khi đại dịch xảy ra – đang đối mặt với thách thức.

Kinh tế Mỹ có thể phải mất cả thập kỷ tới để hồi phục

Trong một tuyên bố chung phát đi ngay sau khi báo cáo trên được đưa ra, lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer và thành viên cấp cao của Ủy ban Ngân sách Thượng viện Bernie Sanders cho rằng, cần có các biện pháp bổ sung như thêm gói cứu trợ, cân nhắc giảm thuế… để tránh nguy cơ xảy ra một cuộc đại suy thoái khác.

Hơn thế nữa, nếu xem lịch sử gần đây là một chỉ báo, thì với đại dịch này, Mỹ có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn để thị trường lao động và thu nhập hộ gia đình phục hồi. Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 là một dẫn chứng. Dù chỉ lấy đi một phần nhỏ hơn rất nhiều so với mức thiệt hại GDP như những gì mà các chuyên gia dự tính Covid-19 gây ra, nhưng cuộc khủng hoảng 2008 vẫn khiến tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của những người ở độ tuổi từ 25 đến 54 (độ tuổi lao động chính trong cuộc đời mỗi người) luôn ở mức thấp trong cả giai đoạn dài 10 năm sau đó. Trong khi đó, thu nhập hộ gia đình cũng mới chỉ bắt đầu phục hồi.

Vấn đề không chỉ là GDP

Nhìn lại tác động của cuộc khủng hoảng 2008 đến thị trường lao động và thu nhập hộ gia đình, chuyên gia kinh tế trưởng Neil Shearing của Capital Economics cho rằng hầu hết các nền kinh tế lớn đều trải qua tình trạng tương tự như Mỹ. Với cuộc khủng hoảng vì đại dịch Covid-19 hiện tại, chuyên gia này nhận định: "Mặc dù sự sụt giảm sản lượng do đại dịch này gây ra dường như đã chạm đáy, nhưng sự phục hồi sau đó có thể sẽ diễn ra chậm và không đồng đều. Cho đến năm 2022, nhiều khả năng hầu hết các nền kinh tế vẫn chưa đạt được mức GDP thời kỳ trước khi diễn ra đại dịch này”.

Shashing nêu ra ba lý do chính tại sao các dữ liệu phục hồi tần số cao (ý nói tốc độ phục hồi nhanh) sau dịch sẽ không nói lên được toàn bộ câu chuyện đằng sau đó.

Thứ nhất, sự phục hồi diễn ra sau nền kinh tế đột ngột lâm vào những khó khăn mang tính cực đoan. Theo đó, sự phục hồi cần phải được nhìn nhận trong bối cảnh sản lượng kinh tế đã lâm vào sụt giảm mạnh do quá trình đóng cửa vì dịch vừa qua. “Hiện nay, sản lượng ở hầu hết các nền kinh tế lớn mới đang ở mức đâu đó từ 15% đến 25% so với thời điểm trước khi đại dịch diễn ra”, chuyên gia này nhận định.

Thứ hai, các dữ liệu không cho chúng ta biết nhiều về những gì đang xảy ra với ở phía cầu – một trong những yếu tố quan trọng nhất của bất kỳ sự phục hồi nào. "Thực tế, nhiều hoạt động bình thường đang diễn ra và là điều rất đáng khích lệ, nhưng mức độ chuyển tải thành sự phục hồi trong chi tiêu của người tiêu dùng ra sao vẫn là điều không rõ ràng", Shashing nói.

Thứ ba, các chính phủ và NHTW vẫn đang “mò mẫm” trong tìm ra cách thức để chuyển trạng thái từ chế độ khủng hoảng và phải đóng cửa vì dịch sang mở cửa trở lại để phục hồi nền kinh tế nhưng phải đảm bảo không bị thiệt hại hơn nữa vì dịch. "Chính sách cần phải chuyển từ chống khủng hoảng sang hỗ trợ phục hồi. Nhưng thực hiện quá trình chuyển đổi này sẽ không dễ dàng. Một trong những rủi ro lớn nhất trong thời gian tới là các chính phủ chuyển trạng thái quá nhanh và sau đó có thể lại phải trải qua “một vòng khắc khổ” mới", ông nói.