Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải thiện đời sống công nhân

Trong Dự thảo Báo cáo Chính trị, Đảng ta xác định đột phá về nhân lực là bước tiến quan trọng về tư duy: tập trung chuyển đổi cơ cấu và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; phát triển đội ngũ có trình độ cao; thu hút, trọng dụng nhân tài; khuyến khích cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung. Công tác cán bộ cần đổi mới mạnh mẽ theo tinh thần “có vào, có ra”, “có lên, có xuống”, bảo đảm khách quan, dân chủ và thực chất.

Ảnh minh họa

TS. Nguyễn Sĩ Dũng - nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội - cho rằng để tạo ra đột phá thực sự về nhân lực, nội hàm của đột phá phải được mở rộng từ chính sách nhân sự sang việc kiến tạo hệ sinh thái phát triển con người toàn diện. Theo ông, có ba trụ cột cần bổ sung: Thứ nhất, xây dựng hệ sinh thái nhân tài, nơi người tài có thể xuất hiện và tỏa sáng; Thứ hai, nâng cao phẩm chất và năng lực hợp tác - nền tảng văn hóa đặc thù của nhân lực Việt Nam; Thứ ba, khôi phục và hiện đại hóa truyền thống khoa bảng - nền tảng mềm của xã hội trọng tri thức.

Để hiện thực hóa, cần thể chế hóa bằng các cơ chế vận hành cụ thể. TS. Dũng đề xuất: xây dựng Chiến lược quốc gia về nhân tài và năng lực lãnh đạo; thiết lập thị trường nhân lực công vụ cạnh tranh; xây dựng Bảng điều hành nhân lực quốc gia dựa trên dữ liệu tích hợp; gắn kết giáo dục – khoa học công nghệ – công tác cán bộ trên cùng một trục; đồng thời bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm thông qua các mô hình tương tự “sandbox chính sách”. Khi các cơ chế này được vận hành đồng bộ, “đột phá nhân lực” sẽ trở thành nền tảng kiến tạo quốc gia, nơi con người được coi là nguồn năng lượng sáng tạo cốt lõi.

Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh (Đoàn Ninh Bình) nêu rõ tốc độ tăng năng suất lao động của Việt Nam còn thấp, thị trường lao động thiếu kết nối và mất cân đối giữa cung - cầu. Tỷ lệ lao động có chứng chỉ mới đạt 28%, thấp hơn mục tiêu đến năm 2025 là 35%. Trong bối cảnh dân số già, cần những định hướng mạnh mẽ hơn về phát triển thị trường lao động, hoàn thiện thể chế và triển khai chương trình quốc gia về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn.

Đặt nhân lực ở vị trí trung tâm của chiến lược phát triển

TS. Lê Viết Khuyến - Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, nhấn mạnh: năng lực con người phải được đặt ở vị trí trung tâm của chiến lược phát triển quốc gia, và nhân lực chất lượng cao phải được coi là đột phá mang tính nền tảng. Theo ông, phát triển nhân lực cần đi liền với khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và văn hóa; đồng thời hướng đến khả năng thích ứng và tinh thần học tập suốt đời. Việt Nam cần xây dựng hệ thống dữ liệu nhân lực quốc gia, kết nối chặt chẽ giữa cơ sở đào tạo, doanh nghiệp và cơ quan quản lý để khắc phục tình trạng đào tạo lệch pha với nhu cầu thị trường.

Bà Lê Thị Sương Mai - Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP. Cần Thơ, đề xuất cần bổ sung định hướng “xây dựng giai cấp công nhân thích ứng với kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tri thức”. Bà kiến nghị xây dựng mô hình “Công nhân 4.0” tại khu công nghiệp, khu chế xuất, đồng thời đầu tư thiết chế Công đoàn: nhà ở, trung tâm văn hóa, nhà trẻ… gắn với đào tạo, chuyển đổi nghề để công nhân thích ứng trước sự thay đổi nhanh của công nghệ.

Đại diện Liên đoàn Lao động Thành phố Hồ Chí Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển đảng viên trong đội ngũ công nhân trực tiếp sản xuất, xem đây là giải pháp giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Tổ chức Công đoàn cũng cần được giao nhiệm vụ phát hiện, bồi dưỡng đoàn viên ưu tú tại khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước.

Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Kim Loan đề xuất Trung ương xem xét ban hành nghị quyết mới về xây dựng giai cấp công nhân, kế thừa Nghị quyết 20-NQ/TW, phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội mới. Bà nhấn mạnh: xây dựng đội ngũ doanh nhân Việt Nam phải gắn liền với việc củng cố giai cấp công nhân, để hai lực lượng này tương hỗ, phát triển hài hòa, trong đó doanh nghiệp phải coi người lao động là giá trị cốt lõi.

Về nhà ở xã hội, Công đoàn TP. Hồ Chí Minh đề nghị trong văn kiện cần nêu rõ số liệu người lao động đã tiếp cận được nhà ở xã hội, từ đó có giải pháp thực tế và hiệu quả hơn trong nhiệm kỳ tới, nhất là tại các địa bàn có đông lao động nhập cư.

Còn ông Phan Thanh Liêm - Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Khánh Hòa, kiến nghị làm rõ chính sách nâng cao kỹ năng nghề, xây dựng trường nghề chất lượng cao, và củng cố vai trò của Công đoàn trong quản trị xã hội hiện đại.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và cải thiện đời sống công nhân không chỉ là yêu cầu cấp bách, mà còn là chìa khóa để nâng cao năng suất, tăng sức cạnh tranh và hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh, bền vững của đất nước trong giai đoạn mới.