Ngành bán lẻ vững vàng tăng trưởng bất chấp dịch bệnh

Tăng trưởng ấn tượng

Theo Bộ Công Thương, trong tổng mức 5.059,8 nghìn tỷ đồng doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng năm 2020, doanh thu bán lẻ hàng hóa đạt 3.996,9 nghìn tỷ đồng, chiếm 79% tổng mức và tăng 6,8% so với cùng kỳ năm trước.

Chỉ riêng mảng bán lẻ trực tuyến, tổng doanh thu tăng khoảng 16%. Tháng 1/2021, doanh thu bán lẻ hàng hóa đạt 378,9 nghìn tỷ đồng, chiếm 79% tổng mức, tăng 4,1% so với tháng 12/2020 và tăng 8,7% so với cùng kỳ năm 2020.

Sự tăng trưởng bán lẻ hàng hóa là điểm sáng nổi bật trong nhiều chỉ số kinh tế

Về tình hình thị trường dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu vừa qua, Bộ Công Thương cho biết, sức mua tăng 3-5% so với tháng thường và tăng 7-10% so với cùng kỳ năm 2020. Trong nhiều chỉ số kinh tế, sự tăng trưởng bán lẻ hàng hóa là điểm sáng nổi bật.

Theo Tổ chức khảo sát, nghiên cứu và công bố dữ liệu kinh tế thương mại toàn cầu Trading Economics, doanh số bán lẻ của Việt Nam dự báo tăng 11% trong năm 2021, vượt xa nhiều quốc gia Đông Nam Á khác.

Tổ chức nghiên cứu vĩ mô Fitch Solutions dự báo năm 2021, chi tiêu hộ gia đình Việt Nam tăng 9,6% theo năm và tăng so với mức dự báo 0,5% năm 2020.

Với đà tăng trưởng hiện tại của ngành bán lẻ, Báo cáo của Công ty Nghiên cứu thị trường và Tư vấn đầu tư bất động sản Colliers International Việt Nam chỉ ra rằng, sẽ có nhiều trung tâm bán lẻ tiếp tục được phát triển, phân bố đa dạng hơn ở vùng ven đô thị lớn hay nhiều tỉnh, thành.

Sức mua gia tăng theo từng năm, số người thuộc tầng lớp trung lưu và thượng lưu cũng không ngừng lớn mạnh khiến phân khúc hàng cao cấp, xa xỉ vẫn tiếp tục phát triển sôi động.

Một số chuyên gia đầu ngành đưa ra dự báo, sẽ có 4 xu hướng chính của ngành bán lẻ sau đại dịch gồm: công ty bán lẻ lớn nắm bắt cơ hội để tăng trưởng thị phần; thay đổi chi tiêu của người tiêu dùng sang mặt hàng thiết yếu mang lại thuận lợi cho các nhà bán lẻ hàng tạp hóa; Covid-19 thúc đẩy nền kinh tế trực tuyến và nhà phát triển bất động sản thương mại tận hưởng dòng chảy của thương hiệu quốc tế vào Việt Nam.

Để nắm bắt các xu hướng này, doanh nghiệp trong nước sẽ chịu sức ép lớn từ doanh nghiệp nước ngoài, song đây cũng là tạo động lực cho doanh nghiệp đổi mới, sáng tạo, ứng dụng công nghệ mới nhanh nhạy và hiệu quả hơn. Từ đó, một thị trường cạnh tranh công bằng hơn sẽ dần được tạo lập, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ.

Riêng danh mục chi tiêu của người tiêu dùng sẽ tiếp tục tăng trưởng trở lại trong 2021 dựa trên nền tảng tăng trưởng GDP của Việt Nam dự báo phục hồi mạnh nhất trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương do kiểm soát đại dịch tốt và chính sách kích cầu hiệu quả.

Động lực từ các FTA

Việc Việt Nam liên tiếp đàm phán thành công và ký kết các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới như Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định thương mại tự do Việt Nam EU (EVFTA)… đã mở ra nhiều cơ hội lớn cho các ngành, nghề của Việt Nam. Trong đó, ngành bán lẻ Việt Nam được dự báo là ngành có nhiều triển vọng khi tiếp cận được những thị trường lớn nhất trên thế giới.

Sau khi Hiệp định RCEP có hiệu lực, tối thiếu 64% dòng thuế sẽ được xóa bỏ. Tỷ lệ xóa bỏ những dòng thuế quan sẽ không ngừng tăng lên theo thời gian cho đến thời điểm cuối lộ trình của Hiệp định này.

Cùng với đó, các Hiệp định EVFTA, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA) cũng sẽ tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, đầu tư, thu hút vốn... vào thị trường Việt Nam. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ nguồn hàng hóa, nguyên vật liệu chất lượng cao và giá cả hợp lý hơn từ nhiều nước EU và thị trường toàn cầu.

Cùng với những lợi thế về chính trị ổn định, vị trí địa lý thuận lợi, việc trở thành thành viên của các FTA chất lượng cao cũng khiến Việt Nam trở nên đặc biệt hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Cạnh tranh Mỹ - Trung Quốc cùng những thách thức từ đại dịch Covid-19 cũng khiến làn sóng các tập đoàn chuyển dịch sản xuất ra khỏi Trung Quốc ngày càng được đẩy mạnh và Việt Nam cũng là một trong những “cứ điểm” được nhiều “ông lớn” để mắt tới.

Đối với ngành bán lẻ, thông tin về việc các hãng gia công lớn cho Apple như Foxconn, Luxshare, Pegatron đang có những bước đi nhằm mở rộng đầu tư tại Việt Nam đã được nhiều hãng tin lớn công bố. Tín hiệu tích cực này được kỳ vọng sẽ tạo “cú huých” cho thị trường bán lẻ.

Vươn lên thích ứng

Bất chấp những tác động bất lợi từ dịch bệnh, các doanh nghiệp, nhà bán lẻ trong nước vẫn nhanh chóng thích ứng và tìm cơ hội trong khó khăn, thách thức, đẩy mạnh tái cơ cấu, nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng hệ thống phân phối, bảo đảm chất lượng hàng hóa, tăng cường chuyển đổi số.

Tập đoàn Masan (vận hành hệ thống VinMart và VinMart+) đã chuyển đổi chiến lược, từ điểm mua sắm thuần túy sang phát triển nền tảng phục vụ các nhu cầu thiết yếu để người tiêu dùng trải nghiệm xuyên suốt từ mua sắm trực tuyến đến trực tiếp, coi đây là mục tiêu phát triển mảng bán lẻ của Tập đoàn trong năm 2021.

“Chúng tôi gọi đây là point of life - nền tảng cung cấp các sản phẩm và dịch vụ thiết yếu chiếm hơn 50% chi tiêu tiêu dùng, bao gồm: Hàng tiêu dùng nhanh, thực phẩm tươi sống, các sản phẩm, dịch vụ tài chính... Đây chính là đích đến khi Masan quyết định mở rộng sang lĩnh vực bán lẻ. Năm 2021 là năm bản lề để Masan hiện thực hóa tầm nhìn này”, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Masan Nguyễn Đăng Quang nhấn mạnh.

Nhà bán lẻ này cũng tự tin đặt ra mục tiêu, năm 2021, doanh thu thuần dự kiến tăng 15-20% từ việc tăng trưởng doanh thu của các cửa hàng hiện hữu, mở rộng hệ thống cửa hàng minimart và tái định vị mô hình siêu thị VinMart.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Anh Đức, Tổng giám đốc Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP. Hồ Chí Minh (Saigon Co.op), cho biết để tập trung nguồn lực nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, quản trị doanh nghiệp, vận hành kênh phân phối-bán lẻ..., mọi chiến lược đều phải được triển khai đồng bộ trên toàn hệ thống.

Năm 2021, Saigon Co.op dự kiến mở rộng 10 mô hình bán lẻ trên thị trường và thực hiện chiến lược đa dạng hóa mô hình bán lẻ được khởi động từ năm 2018, với phương châm “Bạn của mọi nhà”.

“Saigon Co.op sẽ tạo ra sự khác biệt thông qua giải pháp cơ cấu lại mặt hàng; số hóa mô hình kinh doanh; duy trì vai trò tiên phong sức mệnh của nhà bán lẻ nội địa như bình ổn thị trường, tiêu dùng xanh, hàng Việt...”, ông Nguyễn Anh Đức cho biết thêm.