Ngành bia rượu: Dòng tiền xoay trục đầu tư

Rót nhiều tiền hơn cho các dự án xanh hóa

Sau giai đoạn tăng trưởng bùng nổ trước 2019, ngành bia Việt Nam hiện nay đang đối mặt với nhiều áp lực, như lộ trình tăng thuế tiêu thụ đặc biệt. Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp ngành này không còn đặt mục tiêu mở rộng bằng mọi giá, mà bắt đầu có sự chuyển hướng tài chính rõ rệt.

Theo đó, Tổng CTCP Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) đặt mục tiêu doanh thu năm 2025 là trên 31.600 tỷ đồng (giảm 1%) nhưng lãi ròng vẫn tăng 8% (đạt mức trên 4.800 tỷ đồng) nhờ tăng giá bán, tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu suất.

Habeco trong năm nay dự báo doanh thu sẽ tăng 1% nhưng lợi nhuận trước thuế giảm mạnh 40%. Các doanh nghiệp nhỏ hơn như: Bia Sài Gòn Sông Lam, Bia Sài Gòn Miền Tây… cũng chỉ đặt mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận một con số. Điều này cho thấy sự điều chỉnh rõ rệt ở khâu chi phí và tái cấu trúc dòng tiền ở các doanh nghiệp trong ngành.

Báo cáo tài chính của Sabeco cho thấy, dòng tiền đầu tư của doanh nghiệp này trong năm 2024 tăng hơn 30% so với 2023, chủ yếu dành cho cải tiến công nghệ và xây dựng lại hạ tầng chuỗi cung ứng, không còn đầu tư mở rộng công suất như truyền thống. Trong năm ngoái, tỷ lệ vốn đầu tư cho các hạng mục xanh tăng của Sabeco tăng gần 3 lần so với 2021, chiếm hơn 27% tổng chi phí đầu tư cơ bản. Điều này được đánh giá là lợi thế giúp doanh nghiệp giảm tiêu hao nguyên vật liệu và năng lượng và tạo ra “lá chắn thuế” khi các chính sách thuế trong tương lai có thể phân biệt giữa sản phẩm xanh và không xanh.

Cùng với đó, các doanh nghiệp khối ngoại như Heineken, Carlsberg cũng đang dồn lực cho các dự án xanh hóa sản phẩm và hệ thống sản xuất phân phối. Báo cáo phát triển bền vững 2024 của Heineken Việt Nam cho biết, hiện nay doanh nghiệp này đã sử dụng 100% điện tái tạo tại cả 6 nhà máy tại Việt Nam và đang tiếp tục tăng tốc đầu tư hệ thống năng lượng tái tạo, xử lý nước thải tuần hoàn và bao bì tái chế. Trong khi đó, Carlsberg Vietnam cũng đã cam kết đặt mục tiêu đạt mức phát thải carbon bằng 0 trong toàn bộ hoạt động sản xuất vào năm 2028, giảm 50% lượng phát thải CO2 tại Việt Nam trước 2030. Hiện doanh nghiệp đang triển khai rất mạnh các dự án sử dụng các công nghệ tiên tiến như lò hơi sinh khối và hệ thống làm lạnh tiết kiệm năng lượng và mở rộng sử dụng năng lượng tái tạo thông qua các thỏa thuận mua điện trực tiếp (D-PPA).

Kiểm tra chất lượng bia chai thành phẩm tại Nhà máy Bia Sài Gòn - Củ Chi

Tăng cường các sản phẩm có độ cồn thấp

Theo nhận định của các công ty chứng khoán (CTCK), việc tăng giá sản phẩm cũ chỉ giúp các doanh nghiệp cầm cự tạm thời. Vì thế, xu hướng chung hiện nay là chuyển sang phát triển các dòng sản phẩm mới ít cồn, không cồn hoặc có hương vị khác biệt nhưng giá cao hơn các sản phẩm truyền thống. Saigon Soju, 333 Pilsner Extra Smooth, Larue Smooth, Tiger Platinum... là những cái tên được tung ra gần đây nhằm tái định vị phân khúc tiêu dùng.

Theo phân tích của CTCK FPT, phân khúc bia cao cấp tại Việt Nam đã tăng trưởng kép 8,5%/năm trong 10 năm qua, cao hơn gấp đôi mức bình quân toàn ngành. Các dự báo của Mirae Asset cũng cho rằng nhiều khả năng ngành bia rượu sẽ tăng trưởng kép với tốc độ 8,6%/năm trong giai đoạn 2024-2028, đạt mốc 6,4 tỷ lít vào năm 2028, nhờ sự phục hồi kinh tế và người dân dần thích nghi với các quy định mới. Vì thế, việc đổi mới sản phẩm không chỉ đơn thuần là đáp ứng nhu cầu mới của khách hàng về mẫu mã, hương vị, mà là nỗ lực tạo ra một chu kỳ tài chính mới - nơi doanh nghiệp có thể tái định giá sản phẩm và mở rộng biên lợi nhuận trong phân khúc cao cấp hoặc sản phẩm chức năng.

Các chuyên gia của Mirae Asset cho rằng, ngành bia rượu Việt Nam đã và đang bước vào chu kỳ đầu tư trung - dài hạn mới, trong đó trục chính không còn là sản lượng mà là hiệu quả và thích ứng. Giá cổ phiếu các doanh nghiệp trong ngành đang giao dịch quanh mức P/E 16-18 lần, thấp hơn so với trung bình 3 năm. Tuy nhiên, đây là mức định giá phù hợp với chu kỳ tăng trưởng chậm, nhưng vẫn hấp dẫn nhờ tỷ suất lợi nhuận ổn định và năng lực tạo dòng tiền mạnh. Trong ngắn hạn, việc dịch chuyển dòng tiền đầu tư có thể khiến lợi nhuận của các doanh nghiệp ngành bia rượu bị thu nhỏ. Tuy nhiên, về dài hạn, khi kiểm soát được dòng tiền đầu tư hiệu quả sẽ có lợi thế cạnh tranh về thị phần, giữ chân được các nhà đầu tư chiến lược và duy trì được vị thế thị trường.