Người bén duyên với trang phục truyền thống Nhật Bản

Từ một cơ duyên

Nói đến kimono là nghĩ ngay tới hình ảnh người phụ nữ Nhật Bản đẹp kiêu sa, dịu dàng và kín đáo cùng với những cánh hoa anh đào mỏng manh. Kimono theo tiếng Nhật nghĩa là trang phục để chỉ chung tất cả các loại quần áo, nhưng trải qua những thăng trầm của lịch sử, tên gọi kimono đã trở thành quen thuộc và nổi tiếng toàn thế giới khi nói về quốc phục người Nhật. Cứ ngỡ những bộ trang phục truyền thống thật cầu kỳ và tinh xảo này được làm ra từ những bàn tay khéo léo của những phụ nữ Nhật Bản ở xứ sở mặt trời mọc, thế nhưng thật bất ngờ, ngay tại Việt Nam lại có một doanh nghiệp chuyên sản xuất kimono để xuất khẩu sang Nhật Bản từ hơn mười năm nay.

Trần Duy Hùng, ông chủ Công ty TNHH Nhật Hoàng Anh tại cơ sở may ở Đà Nẵng

Anh Trần Duy Hùng, chủ Công ty TNHH Nhật Hoàng Anh - nơi sản xuất và xuất khẩu những bộ trang phục kimono sang Nhật chia sẻ: Năm 2008, tình cờ trong một tiệc cưới, vợ chồng anh gặp người anh họ vốn là chủ một doanh nghiệp đang hợp tác với Nhật Bản tìm đối tác may gia công sản phẩm kimono và cơ duyên đã đến với vợ chồng anh. Bằng vốn tiếng Nhật lưu loát tự học của mình, họ đã tiếp cận được công nghệ may kimono. Nhưng có lẽ trên hết, đó là nét độc đáo của văn hoá Nhật, cùng sự kiêu sa của bộ trang phục kimono đã thật sự cuốn hút và hấp dẫn họ. Hai vợ chồng anh Hùng đã đi đến quyết định khó khăn khi anh xin thôi việc đang ổn định ở Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và vợ lúc này đang làm trợ lý ngôn ngữ tiếng Nhật cho lãnh đạo một tập đoàn kinh tế lớn để về mở công ty riêng.

Nhưng thời gian đầu việc tuyển dụng lao động vô cùng khó khăn vì doanh nghiệp quá mới cả về thương hiệu lẫn đặc thù công việc. Những bản tin tuyển dụng lao động được đăng liên tục trên các báo vẫn không thu hút được sự quan tâm của người lao động. Hai vợ chồng Hùng chọn cách trực tiếp đến các giao lộ phát tờ rơi tuyển dụng. Điều không ngờ đây là kênh thông tin hiệu quả. Ban đầu họ mở một xưởng may ở quận Gò Vấp, TP. Hồ Chí Minh với 50 công nhân, vợ chồng anh lần lượt ký kết các hợp đồng may gia công kimono cho đối tác. Đơn đặt hàng ngày càng nhiều và rồi họ tiếp tục mở thêm xưởng thứ hai tại quận Tân Phú cũng tại TP. Hồ Chí Minh. Sau đó, lần lượt là các xưởng may khác ở Huế và Đà Nẵng. Đến nay đều đặn mỗi tuần doanh nghiệp có trên 1.000 bộ trang phục kimono được sản xuất để vận chuyển trên những chuyến bay sang Nhật Bản tiêu thụ.

Cùng với việc may kimono, doanh nghiệp đã linh hoạt tiếp nhận sửa chữa trang phục kimono thành những bộ đồ truyền thống của người Nhật mặc khi chăm sóc vườn, trà đạo... Không dừng lại, Trần Duy Hùng cùng với đối tác thành lập công ty chuyên cung cấp áo Yamato vào thị trường Nhật. Khác với kimono chỉ được phép may thủ công, Yamato “dễ tính” hơn khi tổ chức may bằng máy. Dù vậy, việc cắt vải, may rồi thêu phải đòi hỏi kỹ thuật tinh xảo, công nhân phải có tay nghề cao. Đến thời điểm này, mỗi tháng công ty xuất đi 3.000 áo Yamato sang thị trường Nhật và đặt mục tiêu xuất 10.000 áo/tháng.

Quy trình may những bộ kimono

Tại cơ sở may mặc thứ 4 của của Công ty TNHH Nhật Hoàng Anh nằm ở đường Tôn Đản thuộc quận Cẩm Lệ, TP.Đà Nẵng có gần 80 công nhân lành nghề đang tỉ mẩn luồn từng sợi chỉ qua kim may thủ công để làm nên những bộ trang phục kimono sặc sỡ. Khách đến tham quan không khỏi ngạc nhiên bởi tất cả công nhân đều làm việc trong phòng máy lạnh, không một tiếng ồn phát ra từ những cỗ máy như bao xưởng may khác.

Trần Duy Hùng cho biết. Môi trường làm việc máy lạnh là điều kiện bắt buộc về tiêu chuẩn nhà xưởng trong sản xuất trang phục kimono để bảo quản nguyên liệu vải, tránh vấy bẩn lên sản phẩm do bài tiết mồ hôi trên đôi tay người thợ. Quy trình sản xuất khó nhất và quan trọng nhất ở khâu đo, cắt vải. Nguyên phụ liệu chính đều nhập khẩu kèm theo đơn đặt hàng về số đo. Thợ đo và cắt vải cẩn trọng với số đo của từng áo, bởi kimono có lớp áo ngoài, lớp áo trong. Người thợ theo đó may khâu bằng tay tùy theo nhiệm vụ thực hiện khâu phần cổ, thân áo, tay áo và cuối cùng là lắp ráp hoàn thiện.

Thực hiện may đo trang phục kimono luôn đòi hỏi người thợ có tính kiên trì, chịu khó. Nguyên liệu vải vốn đã ngắn bởi khổ vải lớn nhất 0,5 mét, vải thường in hoa nhiều màu sắc. Do đó, công đoạn cắt, khâu tay đều thận trọng theo từng đường cắt và mũi chỉ để so vải cho khớp nối các họa tiết, hoa văn. Dẫu khó, nhưng khi đã tay quen, mỗi công nhân đều hoàn thiện một bộ kimono trong một ngày lao động. Trang phục của công ty xuất khẩu sang thị trường Nhật với thương hiệu AHA-Kimono; nhưng để có một bộ trang phục hoàn chỉnh, nhà phân phối ở Nhật Bản sẽ cung cấp thêm các phụ kiện đi kèm như nơ, thắt lưng, dây đai, guốc gỗ, quạt…

Mỗi bộ kimono đều được làm thủ công và mang tính đơn chiếc. Đó là một tác phẩm nghệ thuật công phu, tỉ mẩn từ khâu chọn vải, kết hợp màu sắc, trang trí hoa văn và lựa chọn các phụ kiện đi cùng. Thiết kế của bộ kimono cũng hết sức đặc biệt và độc đáo, gồm 8 mảnh ghép với nhau cho phép điều chỉnh kích cỡ phù hợp với người mặc. Kimono có thể được trang trí bằng các hoa văn thêu hoặc nhuộm. Những bộ kimono dành cho phụ nữ thường được trang trí các họa tiết hình hoa, lá, hoặc các hình mang tính chất biểu tượng. Các họa tiết, các lớp vải kimono được chọn lựa phối hợp giữa các màu sắc rất sinh động và bắt mắt và sau khi may, kimono như một bức họa nhiều màu sắc. Có lẽ không ít người ngoại quốc thầm mơ ước được khoác lên cho mình một lần trong đời chiếc áo kimono quý phái và trang trọng của xứ sở Phù Tang.

Ông chủ Công ty TNHH Nhật Hoàng Anh chia sẻ: Kimono được may bằng tay nên lưu lại tình cảm qua sự hứng khởi của người thợ theo từng đường kim, mũi chỉ. Tuy vậy, người Nhật cũng cực kỳ khó tính. Vì vậy, may áo kimono cho họ cũng phải hết sức tỉ mỉ, khéo léo, sạch đẹp, không để lại một vết dơ nào trên áo. Tại thị trường Nhật Bản hiện nay, giá trung bình mỗi bộ kimono khoảng 10.000 USD nên việc thuê trang phục là cách thức người Nhật lựa chọn. Một khi đã sắm cho riêng mình bộ kimono thì trở nên giá trị và các bậc cha mẹ thường truyền lại kimono cho con cái như một tài sản gia truyền và những người thợ Việt Nam đang góp chút công sức vào gia tài ấy.