Người dân ít thanh toán điện tử dịch vụ công?

	Thêm nhiều thủ tục hành chính thuế được tích hợp lên Cổng dịch vụ công Quốc gia
	Sao vẫn nhiều người nộp phí phạt bằng tiền mặt?

Các dịch vụ công như điện, nước, phí bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế… đã có thể thanh toán điện tử mọi lúc mọi nơi trên Internet

38 ngân hàng kết nối Cổng dịch vụ Công quốc gia

Trong hơn 1.000 dịch vụ công điện tử đã được đưa vào Cổng dịch vụ Công quốc gia. Người dân ở những đô thị lớn nay đã có thể giao dịch những dịch vụ công từ thủ tục hành chính đến khâu thanh toán điện tử trên điện thoại kết nối internet như thanh toán tiền điện, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, phí và lệ phí trước bạ ô tô, xe máy, nộp tiền xử phạt vi phạm hành chính về giao thông…

Vietcombank, ví điện tử MoMo... là những TCTD đi đầu trong kết nối thanh toán điện tử trên Cổng dịch vụ Công quốc gia để người dân và DN thanh toán điện tử phí và lệ phí ngay trên ứng dụng mà không cần phải cầm bản in đến nộp phí và lệ phí bằng tiền mặt theo phương thức cũ.

Ông Nguyễn Bá Diệp - đồng sáng lập, Phó chủ tịch ví MoMo cho biết, nếu như trước đây để nộp phạt vi phạm giao thông, người vi phạm phải đến Kho bạc Nhà nước, ngân hàng để đóng tiền, rồi sau đó đến cơ quan công an nộp biên lai mới hoàn tất quy trình đóng phạt. Thậm chí, với các trường hợp vi phạm ngoài tỉnh, người vi phạm còn phải quay lại nơi bị phạt để thực hiện việc nộp phạt… rất phiền hà, mất thời gian. Chính điều đó dễ dẫn đến tâm lý “thỏa thuận” khi phát sinh vi phạm.

Hiện nay, việc đóng phạt bằng phương thức điện tử sẽ giúp toàn bộ quy trình rườm rà trên được cắt bỏ, tiết kiệm thời gian trong nộp phạt, tăng minh bạch trong quá trình xử phạt vi phạm hành chính. Cùng với đó các dịch vụ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, bắt buộc; đóng bảo hiểm y tế khi được thực hiện trực tuyến cũng sẽ phục vụ hơn 780.000 đơn vị sử dụng lao động để đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho hơn 14,4 triệu lao động.

Tại Hội thảo quốc gia về Chính phủ Điện tử do Tập đoàn IDG tổ chức vừa qua ở TP.HCM, ông Nguyễn Trọng Đường - Phó cục trưởng Cục Tin học hóa, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, đến nay đã có 38 ngân hàng và một số trung gian thanh toán thực hiện thanh toán trực tuyến trên Cổng dịch vụ Công quốc gia.

Tuy nhiên, tỷ lệ sử dụng thanh toán điện tử để thanh toán các dịch vụ công còn thấp mà nguyên nhân một phần cũng bởi chưa có cơ chế chính sách dành ngân sách đầu tư công nghệ thông tin ở các đơn vị công lập. Ông Nguyễn Trọng Đường cho rằng, chi phí đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin còn thấp trong các đơn vị công lập hiện vẫn nằm ẩn trong chi phí văn phòng phẩm, mua máy móc trang thiết bị công cụ làm việc. Trong Luật Ngân sách Nhà nước, chưa có cụm từ nào nói về chi cho công nghệ thông tin, câu chuyện chi phí đầu tư công nghệ trong khu vực công đã nói 20 năm nay, nhưng trong giai đoạn chuyển đổi số hiện nay cần có tiếng nói mạnh mẽ hơn để tác động lên lãnh đạo ngành tài chính.

Ông Nguyễn Đăng Hùng - Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (Napas) cho biết, Napas là một trung gian thanh toán mong muốn tất cả các ngân hàng và trung gian thanh toán kết nối, nhưng mỗi TCTD có một chiến lược mục tiêu khách hàng khác nhau. Thế nên Kho bạc Nhà nước phải đầu tư hệ thống công nghệ đủ mạnh để tiền vào tài khoản ngân sách phải được thông báo tức thì cho người nộp phí, lệ phí mới hấp dẫn người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến.

Nhà nước cần xác định là một khoản đầu tư

Ông Nguyễn Trọng Đường cho rằng, phát triển dịch vụ hành chính công điện tử là một thành công, nhưng muốn thu hút người dùng thì các đơn vị cung cấp dịch vụ công cũng phải như các NHTM khi khuyến khích người gửi tiết kiệm online với lãi suất cao hơn gửi tại quầy. Cũng đưa một hình thức khuyến khích người dân và DN giao dịch trực tuyến, ông Đặng Hoàng Hải - Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, Bộ Công thương cấp chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) điện tử chỉ mất tối đa 4 giờ, nhưng nếu DN nào làm theo cách cũ phải mất đến 8 ngày mới nhận lại được hồ sơ.

Các chuyên gia công nghệ đánh giá, hiện các NHTM đang đi đầu trong phát triển công nghệ vì lợi ích tiết giảm chi phí kinh doanh, nên các cơ quan nhà nước phát triển dịch vụ công điện tử cũng phải đầu tư cải cách hành chính công hiện đại hướng đến phục vụ người dân, DN và nền kinh tế. Hơn nữa, cần xác định thay đổi một thói quen tiêu dùng tiền mặt đã trở thành tập quán, vì vậy các cơ quan cung ứng dịch vụ có thanh toán điện tử cần phải tạo niềm tin cho người sử dụng, không nên quá phụ thuộc vào máy móc giao tiếp với người dân trong giai đoạn đầu triển khai.

Ông Trương Gia Bình - Chủ tịch Tập đoàn FPT cho rằng, dịch vụ công trực tuyến là một hình thức người dân và DN giao tiếp với Chính phủ, phương thức phải tiện lợi, tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dùng. Hiện nay có 5 bộ, ngành và 22 địa phương có dịch vụ công trực tuyến đáp ứng ở mức độ giao dịch đến khâu thanh toán điện tử. Nhưng nhìn vào thực tế ở Thừa Thiên - Huế, cứ 1 vạn dân có 4 người dùng dịch vụ công trực tuyến thì quá thấp.

Ông Trương Gia Bình dẫn chứng, một dự án đầu tư của DN bao giờ cũng phải dành 20% ngân sách trong tổng thể dự án đó để làm truyền thông, đào tạo, huấn luyện… Dịch vụ công trực tuyến đối tượng là người dân và DN, nhà nước cũng cần xem xét vấn đề này.

Từ đó mới có thể hướng tới mục tiêu của Bộ Thông tin và Truyền thông vào năm 2021 sẽ có 100% dịch vụ công giao dịch cấp độ 4 - nghĩa là giao dịch dịch vụ công điện tử hoàn tất đến khâu cuối cùng là thanh toán phí, lệ phí qua thẻ, tài khoản ngân hàng, ví điện tử…