Phát triển doanh nghiệp: Lượng phải đi cùng chất

Theo đó, có mục tiêu phấn đấu đạt khoảng 1,5 triệu doanh nghiệp, trong đó có khoảng 60.000 đến 70.000 doanh nghiệp quy mô vừa và lớn; tỷ trọng đóng góp của khu vực kinh tế tư nhân vào GDP khoảng 55%; tối thiểu có 5 đến 10 sản phẩm quốc gia xây dựng được thương hiệu quốc tế.

Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận rõ rằng, mục tiêu tăng trưởng về số lượng doanh nghiệp chỉ có ý nghĩa khi gắn liền với sự phát triển ổn định và mang tính bền vững. Số liệu thống kê mới nhất cho thấy, lũy kế đến năm 2021, cả nước có hơn 1,6 triệu doanh nghiệp được thành lập, nhưng ước tính chỉ có khoảng 850 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động trong nền kinh tế. Trong 3 tháng đầu năm 2022, cả nước có gần 34.600 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, nhưng cũng có 35,7 nghìn doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, 11,3 nghìn doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể và hơn 4,3 nghìn doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể.

Như vậy, để có thể tiến tới 1,5 triệu doanh nghiệp hoạt động đến năm 2025 còn một chặng đường khá dài. Tuy nhiên, theo chuyên gia kinh tế PGS-TS. Đinh Trọng Thịnh, mục tiêu này tuy khó, nhưng hoàn toàn khả thi trong bối cảnh Việt Nam đang ngày càng thể hiện quyết tâm và hành động mạnh mẽ để cải thiện môi trường kinh doanh cho doanh nghiệp.

Ảnh minh họa

Báo cáo chính sách DNNVV và khởi nghiệp tại Việt Nam Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế OECD năm cũng đánh giá, Việt Nam đang nổi lên như một nền kinh tế với tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ. Đây là kết quả của sự tăng trưởng nhanh chóng, tạo ra cơ hội kinh doanh cho cả doanh nhân trong nước và nhà đầu tư nước ngoài. Việt Nam có tỷ lệ khởi nghiệp cao, tỷ lệ khuấy động cao (tổng tỷ lệ các công ty được thành lập và ngừng hoạt động) và tỷ lệ cao các doanh nghiệp, công ty tăng trưởng nhanh. Chính những nỗ lực trong việc cải thiện môi trường kinh doanh, giảm chi phí gia nhập thị trường, chi phí tuân thủ của doanh nghiệp sẽ là một lực đẩy quan trọng trong việc thành lập doanh nghiệp mới, hỗ trợ doanh nghiệp đang hoạt động hiệu quả, bền vững.

Hướng tới mục tiêu 1,5 triệu doanh nghiệp đòi hỏi rất nhiều nỗ lực, nhưng các chuyên gia cho rằng, không chạy theo số lượng mà quên đi đến chất lượng của doanh nghiệp. Thực tế, việc thành lập doanh nghiệp tràn lan, hoạt động không hiệu quả sẽ gây ra nhiều hệ lụy xấu cho nền kinh tế.

Do đó, bên cạnh việc cải thiện môi trường kinh doanh, cần tăng cường các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao nội lực, năng lực cạnh tranh, chuyển đổi số… nhất là đối với các DNNVV. Trong bối cảnh cả nền kinh tế đang phục hồi sau dịch bệnh, điều này càng cấp thiết hơn bao giờ hết.

Chính vì vậy, Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025 cũng đã nêu rõ nhiều giải pháp để nâng cao cả số lượng và chất lượng doanh nghiệp. Trong đó giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và địa phương tổ chức triển khai hiệu quả Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số giai đoạn 2021 - 2025; đẩy mạnh triển khai Luật Hỗ trợ DNNVV, trọng tâm là các chính sách hỗ trợ DNNVV chuyển đổi số, DNNVV khởi nghiệp sáng tạo và tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị. Hỗ trợ để hình thành các chuỗi giá trị, mạng sản xuất; hỗ trợ để hình thành một số tập đoàn kinh tế tư nhân có quy mô lớn, có vai trò dẫn dắt ở một số ngành, lĩnh vực hoặc dẫn đầu trong chuỗi giá trị.

Theo PGS-TS. Đinh Trọng Thịnh, bên cạnh đội ngũ doanh nghiệp, hiện còn có lực lượng hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể - là đội ngũ giàu tiềm năng để chuyển đổi thành doanh nghiệp một cách nhanh nhất. Để có thể thúc đẩy các hộ kinh doanh “lớn” lên thành doanh nghiệp, cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể, thiết thực hơn nữa, đặc biệt là sự đồng hành, đảm bảo từ Chính phủ, các cơ quan chức năng. Hiện nay, các chính sách mới chỉ nằm ở mức hỗ trợ cho việc thành lập doanh nghiệp, hỗ trợ khởi nghiệp, chưa đi sâu vào việc hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp.

Một số hộ kinh doanh cũng đã bày tỏ lo lắng khi các thủ tục về thuế, kế toán, điều kiện kinh doanh khá phức tạp mà trình độ quản lý của hộ kinh doanh còn nhiều hạn chế. Do vậy, cần có thêm nhiều kênh tư vấn, hỗ trợ các hộ kinh doanh về thuế, phần mềm kế toán. Thực tế, việc thúc đẩy các hộ kinh doanh lớn lên thành doanh nghiệp, không chỉ hướng tới mục tiêu 1,5 triệu doanh nghiệp mà còn nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của chính các hộ kinh doanh - lực lượng đang đóng góp không nhỏ trong nền kinh tế.