Phát triển KCN sinh thái phù hợp với tăng trưởng xanh

Tại các KCN chuyển đổi, doanh nghiệp tham gia vào hoạt động sản xuất sạch hơn và sử dụng hiệu quả tài nguyên, đã xuất hiện sự liên kết hợp tác trong sản xuất để thực hiện hoạt động cộng sinh công nghiệp. Kết quả bước đầu của việc chuyển đổi KCN sinh thái đã đem lại hiệu quả kinh tế, xã hội, môi trường, huy động được nguồn lực lớn từ khu vực kinh tế tư nhân cho giải pháp công nghiệp xanh, đảm bảo an ninh năng lượng, phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Việc chuyển đổi các KCN theo hướng bền vững được thực hiện thông qua thúc đẩy sản xuất sạch hơn, sử dụng hiệu quả tài nguyên, trao đổi năng lượng và các sản phẩm phụ giữa các doanh nghiệp cùng khu. Bên cạnh việc chuyển đổi các KCN hiện hữu, trong dài hạn, Việt Nam cũng hướng tới việc quy hoạch và xây dựng mới các KCN sinh thái, trong đó đáp ứng các yêu cầu về thiết kế, quy hoạch; đồng thời thu hút các dự án đầu tư theo ngành nghề, lĩnh vực, quy trình và công nghệ sản xuất thân thiện với môi trường, có tính tương hỗ về sử dụng hiệu quả tài nguyên, giảm thiểu chất thải và tái sử dụng nguyên vật liệu, năng lượng.

Phát triển khu, cụm công nghiệp xanh để hút dòng vốn chất lượng

Thực tế đã có không ít KCN chuyển đổi sang môi trường sinh thái thành công như KCN Khánh Phú, KCN Gián Khẩu tại Ninh Bình, KCN Hòa Khánh tại Đà Nẵng và KCN Trà Nóc 1 và 2 tại Cần Thơ… Tại những KCN này có khoảng 72 doanh nghiệp thực hiện trên 900 giải pháp tiết kiệm năng lượng và sản xuất sạch hơn, tiết kiệm cho doanh nghiệp trên 22.000 MWh điện, 600.000 m3 nước, 140 TJ nhiên liệu hóa thạch, gần 3.600 tấn hóa chất và chất thải, trên 76 tỷ đồng/năm và huy động trên 207 tỷ đồng từ khu vực tư nhân để thực hiện giải pháp; giảm tiêu thụ năng lượng, nước, hóa chất và chất thải; cắt giảm 32 Kt khí CO2/năm.

Trước đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với UNIDO thông qua dự án “Triển khai KCN sinh thái tại Việt Nam theo hướng tiếp cận từ Chương trình KCN sinh thái toàn cầu”, nhân rộng thêm mô hình KCN sinh thái tại 3 địa phương là Hải Phòng, Đồng Nai và TP. Hồ Chí Minh và thu được các kết quả rất đáng khích lệ. Tính đến tháng 10/2023, Dự án hỗ trợ 68 doanh nghiệp tại 3 KCN Deep C-Đình Vũ, Amata Đồng Nai và KCN Hiệp Phước góp phần tối ưu hóa hiệu quả sử dụng nguồn lực tại KCN và với khu đô thị liền kề hướng tới thực hiện kinh tế tuần hoàn thông qua các hoạt động đào tạo, đánh giá; xác định và thực hiện khoảng 300/600 giải pháp sử dụng hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn và 62 giải pháp cộng sinh công nghiệp giúp tiết kiệm 23 triệu kWh điện/năm, 384 nghìn m3 nước/năm, tiết kiệm 3,1 triệu USD/năm và giảm 24 nghìn tấn CO2 tương đương/năm...

Ông Vũ Quang Hùng, Trưởng ban Ban Quản lý Khu công nghệ cao và các KCN Đà Nẵng cho biết, hiện nay phát triển kinh tế tuần hoàn đã trở thành xu hướng của các quốc gia, nhất là khi nguồn tài nguyên trên thế giới ngày càng cạn kiệt.

Theo xu hướng đó, việc triển khai xây dựng mô hình KCN sinh thái là nhiệm vụ quan trọng, tạo điều kiện góp phần cho thành phố Đà Nẵng hướng tới mục tiêu Thành phố môi trường.

Các chuyên gia cho rằng, hiện nay, thế giới đang trong quá trình điều chỉnh hết sức mạnh mẽ, làm thay đổi trật tự và cấu trúc về thương mại, đầu tư.

Đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức cho các doanh nghiệp Việt Nam để phát triển bứt phá và tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Phát triển bền vững đang thực sự trở thành xu thế tất yếu, là giá trị cốt lõi của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp xác định tầm nhìn và định hướng chiến lược kinh doanh. Để hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, các KCN, KKT trong thời gian tới cần có những giải pháp đột phá, phù hợp với xu thế mới.