Phát triển sản xuất chè bền vững
Việt Nam là một quốc gia trồng, sản xuất và chế biến chè, có diện tích và sản lượng chè đứng thứ 5 nhưng năng suất lại đứng thứ 3 trong tổng số 50 quốc gia sản xuất chè trên thế giới.
Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN& PTNT), trong 5 tháng đầu năm 2020, xuất khẩu chè ước đạt 35 nghìn tấn, trị giá 52 triệu USD, giảm 3,7% về lượng và giảm 16,3% về trị giá so với cùng kỳ năm 2019. Giá xuất khẩu chè bình quân ước đạt 1.496 USD/tấn, giảm 5,6% so với cùng kỳ năm 2019. Nguyên nhân chính được cho là do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Ảnh minh họa |
Ông Lê Quốc Doanh, Thứ trưởng Bộ NN& PTNT phân tích, Việt Nam có đủ các loại chè có thể đáp ứng cho đa dạng nhu cầu tiêu dùng của khách hàng trên thế giới nhưng giá xuất khẩu lại chỉ đạt trên dưới 2 USD/kg.
Thực trạng là sản xuất chè vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức lớn: Sản xuất vẫn đa số ở quy mô nông hộ (chiếm 65% về diện tích); Các giống chè có chất lượng thấp, chưa có định hướng phát triển cụ thể để phát huy lợi thế vùng sinh thái nhằm tận dụng các chính sách về cánh đồng lớn; Cơ cấu sản phẩm chè chưa hợp lý; Sản phẩm chè hàng hóa chủ yếu ở dạng nguyên liệu thô, không có thương hiệu nên sức cạnh tranh thấp...
Đại diện Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN& PTNT) đề xuất, để phát triển ngành chè bền vững, theo hướng hiện đại, đồng bộ, bảo đảm an toàn thực phẩm mang lại giá trị gia tăng cao, cần thực hiện liên kết giữa doanh nghiệp chế biến chè với nông dân ngay từ khâu xây dựng vùng nguyên liệu cho đến bao tiêu sản phẩm; Tăng tỷ lệ chế biến sâu và đa dạng sản phẩm. Cùng với đó là hỗ trợ xúc tiến thương mại và đẩy mạnh xuất khẩu chè và sản phẩm chè chế biến sâu đến các thị trường có thu nhập cao; Khuyến khích doanh nghiệp xây dựng, phát triển thương hiệu chè đặc sản, chè hữu cơ.
Từ thực trạng trên, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh giao trách nhiệm cho Cục Trồng trọt xây dựng đề án phát triển cây chè bền vững trong điều kiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp, trong đó cần đầu tư nghiên cứu và xây dựng quy trình sản xuất chè an toàn, kết hợp chuyển đổi giống mới, tập trung vào các giải pháp canh tác và giải pháp sinh học như sử dụng thuốc thảo mộc để phòng trừ sâu bệnh hại trên chè. Rà soát, cập nhật, xây dựng và ban hành quy trình sản xuất chè an toàn để người dân dễ áp dụng. Tập huấn nâng cao năng lực cho nông dân trồng chè và thực hành sản xuất bền vững.
Khi quy hoạch vùng sản xuất, ngoài định dạng độ cao cho từng vùng miền để xác định giống cho phù hợp, thì nên gắn với các cơ sở chế biến và phân vùng nguyên liệu. Đặc biệt, với các địa phương có thế mạnh về chè cần xây dựng đề án phát triển vùng sản xuất an toàn, thí điểm xây dựng vùng chè hữu cơ và chế biến thành phẩm để tăng hiệu quả sản xuất, nâng cao giá trị. Bộ NN&PTNT sẽ sớm trình Chính phủ sửa đổi chính sách hỗ trợ việc áp dụng quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt cho phù hợp với điều kiện hiện nay.