Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh: Việt Nam cam kết mạnh mẽ trong việc thúc đẩy hợp tác đa phương xây dựng khu vực thịnh vượng và bền vững

Với tư cách là Thống đốc phụ khuyết của Việt Nam tại AIIB, Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh đã trình bày tầm nhìn toàn diện về ba lĩnh vực trọng tâm: Kết nối ASEAN hướng tới năm 2045, hội nhập năng lượng khu vực thông qua Lưới điện ASEAN, và hợp tác với các đối tác phát triển, trong bối cảnh Việt Nam sắp kỉ niệm 30 năm gia nhập ASEAN.

Toàn cảnh Hội thảo chuyên đề "Xây dựng kết nối khu vực ASEAN thông qua các đối tác đổi mới sáng tạo".

Khung khổ chuyển đổi cho tương lai Đông Nam Á

Phát biểu tại sự kiện, Phó Thống đốc nhấn mạnh tầm quan trọng của Kế hoạch Chiến lược Kết nối ASEAN giai đoạn 2026-2035, được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN tại Kuala Lumpur vào tháng 5/2025. Kế hoạch này không chỉ thể hiện những thay đổi trong chính sách mà còn thể hiện quyết tâm chung trong việc định hình lại tương lai khu vực.

Với hơn 80% sáng kiến từ Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN (MPAC) 2025 đã hoàn thành hoặc đang tiến triển tích cực, ASEAN đang được xây dựng và phát triển trên nền tảng vững chắc. Các trụ cột chiến lược của kế hoạch mới đặc biệt chú trọng tích hợp khả năng chống chịu khí hậu vào phát triển cơ sở hạ tầng bền vững và đặt mục tiêu tăng gấp đôi quy mô kinh tế số từ 1.000 lên 2.000 tỷ USD vào năm 2030.

Thành tựu khu vực và giải pháp tài chính đổi mới

Trong bài phát biểu, Phó Thống đốc đã điểm lại những thành tựu nổi bật của ASEAN trong giai đoạn vừa qua. Du lịch đã phục hồi hoàn toàn về mức trước đại dịch. Cơ chế một cửa ASEAN đã kết nối thành công cả 10 quốc gia thành viên. Kinh tế số tăng trưởng ấn tượng 8 lần, đạt hơn 100 tỷ USD trong năm 2024, trong khi FDI chạm mức kỷ lục 230 tỷ USD năm 2023.

Tuy nhiên, khu vực vẫn đối mặt với thách thức tài chính đáng kể. Theo ADB, khoảng cách tài chính cho cơ sở hạ tầng lên tới 2,8-3,1 nghìn tỷ USD với mức thiếu hụt hàng năm 19,9 tỷ USD. Nguồn tài chính chính phủ truyền thống chỉ đáp ứng được 40% nhu cầu. Trước thách thức này, Việt Nam tin tưởng vào sức mạnh của quan hệ đối tác với AIIB và các cơ chế tài chính đổi mới.

Phó Thống đốc cho biết Việt Nam đã và đang đóng góp tích cực vào tất cả 6 lĩnh vực chiến lược của Kế hoạch Kết nối ASEAN: gồm (i) Phát triển cơ sở hạ tầng bền vững (ii) Tiên phong chuyển đổi số; (iii) Xây dựng đô thị thông minh. (iv) Hiện đại hóa logistics và chuỗi cung ứng; (v) Cải cách thể chế toàn diện; và (vi) Thúc đẩy kết nối con người. Đồng thời, tái khẳng định ủng hộ phát triển Lưới điện ASEAN (APG) như một sáng kiến quan trọng của quá trình chuyển đổi năng lượng bền vững trong khu vực, hướng đến mục tiêu đến năm 2050, phần lớn điện năng cung cấp cho khu vực ASEAN là từ nguồn năng lượng tái tạo.

Hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi này là hệ sinh thái tài chính xanh toàn diện của Việt Nam. Các tổ chức tài chính sẽ phải thực hiện quản lý rủi ro môi trường bắt buộc vào năm 2025. Quan hệ Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP) dự kiến thu hút 15,5 tỷ USD tài chính hỗn hợp, trong khi thị trường carbon thí điểm sẽ ra mắt năm 2025.

Tăng cường hợp tác với các ngân hàng phát triển đa phương

Trong hành trình phát triển này, Phó Thống đốc cũng đánh giá cao vai trò then chốt của AIIB trong việc thực hiện chương trình nghị sự kết nối đầy tham vọng của ASEAN. ASEAN đã phát triển các khung toàn diện để hợp tác với các đối tác phát triển, bao gồm Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN, Quỹ Cơ sở hạ tầng ASEAN và Quỹ Phát triển Cơ sở hạ tầng Khu vực. Các sáng kiến như Chương trình Chung ASEAN-AIIB và Cơ chế Tài chính Xanh Xúc tác ASEAN đang chứng minh hiệu quả trong việc huy động vốn tư nhân cho cơ sở hạ tầng bền vững.

Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh phát biểu trong vai trò diễn giả chính tại Hội thảo

Việt Nam đã và đang tích cực đóng góp vào cả 6 lĩnh vực chiến lược của Kế hoạch Kết nối ASEAN thông qua các sáng kiến cụ thể. Trong phát triển hạ tầng bền vững, Việt Nam đặt mục tiêu mở rộng mạng cao tốc từ 2.000km lên 5.000km vào năm 2030 và triển khai tuyến đường sắt cao tốc Bắc-Nam trị giá 67 tỷ USD. Về chuyển đổi số, Việt Nam hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế số đóng góp 30% vào GDP. Các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh đang phát triển giải pháp thông minh, trong khi hệ thống logistics được nâng cấp với dự án Siêu cảng Vĩnh Phúc hướng tới vận hành net-zero năm 2040. Về cải cách thể chế, Nghị quyết 68 đã nâng khu vực tư nhân thành “động lực quan trọng nhất” và tăng cường khung PPP.

Bài phát biểu của Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh tại hội thảo đã khẳng định vai trò tích cực và tầm nhìn chiến lược của Việt Nam trong tiến trình kết nối ASEAN, đồng thời thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc thúc đẩy hợp tác đa phương để xây dựng khu vực thịnh vượng và bền vững. Với kinh nghiệm phát triển và những đóng góp cụ thể vào 6 lĩnh vực chiến lược, Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế quan trọng trong việc định hình tương lai kết nối ASEAN, góp phần biến tầm nhìn 2045 thành hiện thực thông qua các đối tác đổi mới sáng tạo./.