Phối hợp hài hòa các chính sách để ổn định và phát triển

Ổn định kinh tế cần phối hợp hài hòa các chính sách

Các báo cáo vĩ mô cho thấy nền kinh tế tiếp tục phục hồi. Hoạt động sản xuất, kinh doanh tiếp tục khởi sắc. Môi trường kinh tế vĩ mô ổn định dù bối cảnh đang có nhiều bất định với những tác động không thuận lợi từ sự bất định của nền kinh tế thế giới. Các tổ chức quốc tế liên tục nâng mức dự báo tăng trưởng kinh tế GDP năm 2022 của Việt Nam.

Nhưng, “áp lực và khó khăn, thách thức trong những tháng cuối năm 2022, năm 2023 ngày càng gia tăng”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Dương Chí Dũng lưu ý.

Bối cảnh quốc tế có rất nhiều khó khăn, bất lợi, lạm phát tăng, chi phí nguyên nhiên vật liệu cao, tỷ giá nhiều đồng tiền trên thế giới biến động liên tục… Những biến động này ảnh hưởng xấu tới dòng chảy thương mại toàn cầu và cũng dịch chuyển dòng vốn đầu tư quốc tế.

Tác động vào trong nước, những biến động đó làm tăng chi phí sản xuất, ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu và khả năng thực hiện nghĩa vụ với nhà nước của doanh nghiệp, đồng thời thách thức công tác điều hành...

“Trong bối cảnh này, giữ vững ổn định chính trị, ổn định kinh tế vĩ mô cùng với tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh sẽ là nền tảng quan trọng để thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển”, người đứng đầu bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu quan điểm.

Để ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị trong điều hành kinh tế, NHNN và Bộ Tài chính cần phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng với nhau và với các cơ quan liên quan để có phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả, phù hợp với bối cảnh, tình hình, điều kiện nguồn lực của nền kinh tế.

Trong đó, chính sách tài khóa cần nâng cao tính chủ động trong ban hành và tổ chức thực hiện, giảm thiểu tối đa độ trễ từ xây dựng chính sách đến đưa chính sách vào thực tiễn. Các chính sách hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm cho doanh nghiệp, người dân, nhất là người nghèo, người thu nhập thấp, đồng thời bảo đảm dư địa chính sách tài khóa để hỗ trợ nền kinh tế sau năm 2023.

Chính sách tiền tệ cần thận trọng, chủ động thích ứng với rủi ro lạm phát, tỷ giá, vừa bảo đảm linh hoạt để vừa kiềm chế lạm phát, vừa duy trì mặt bằng lãi suất, tỷ giá, tăng trưởng tín dụng hợp lý, đáp ứng nhu cầu tín dụng cho phục hồi sản xuất, kinh doanh; tăng cường công tác truyền thông về quan điểm, định hướng điều hành chính sách tiền tệ, góp phần tránh tâm lý kỳ vọng.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng nhấn mạnh đến chính sách thương mại, sản xuất cần có phương án điều tiết về nguồn cung hàng hóa, sản xuất trong nước; bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng, an ninh lương thực; giảm thiểu tình trạng “được mùa, mất giá”, tranh thủ được cơ hội xuất khẩu khi giá tăng; tăng cường công tác kiểm tra, quản lý thị trường, xử lý nghiêm các hành vi đầu cơ, găm hàng, tích trữ, làm giá, bảo đảm tính lành mạnh của thị trường.

Chính sách điều hành giá cần rà soát, tính toán lộ trình tăng giá phù hợp đối với các hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá, quản lý, trên cơ sở cân nhắc, đánh giá đầy đủ tác động đến lạm phát, đời sống người dân, đặc biệt là giá xăng dầu, điện, nước, dịch vụ y tế, giáo dục.

Không đẩy gánh nặng vốn trung, dài hạn cho chính sách tiền tệ

Cũng nhấn mạnh phối hợp chính sách tài khóa, tiền tệ... là khâu quyết định để bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, không gây ra những căng thẳng cho nền kinh tế, PGS.TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng tổng thể vĩ mô đang ổn định tốt, nhưng sẽ còn tốt hơn nữa nếu đầu tư công "bơm máu" ra được cho nền kinh tế. Bởi nếu đầu tư công "bơm máu" chậm, kém sẽ gây nên khát vốn, chuyển gánh nặng lên phía ngân hàng, thị trường tài chính.

Ông Thiên nhấn mạnh tới 3 yếu tố: đầu tư công, thị trường vốn dài hạn và cho vay ngắn hạn cần được chú ý để không mất cân đối. Đây là điểm mấu chốt cho ổn định tăng trưởng của Việt Nam trong thời gian tới. Bởi "căng thẳng" room tín dụng như truyền thông đưa gần đây không hẳn chỉ là câu chuyện của ngành Ngân hàng mà cho thấy việc đầu tư công phải mạnh hơn nữa và thị trường vốn phải vận hành tốt hơn nữa.

Nhấn mạnh tinh thần trong điều hành vĩ mô "dĩ bất biến ứng vạn biến", TS. Trần Du Lịch - thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia đồng tình với quan điểm rằng nền kinh tế Việt Nam hiện nay cần vốn, nhưng cái cần hơn, cấp thiết hơn là hấp thụ vốn. Chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ phải phối hợp tốt.

Cũng theo vị chuyên gia này, trong điều hành chính sách cần chú ý đến phát triển cân đối thị trường chứng khoán, trái phiếu và cả thị trường tiền tệ, chứ không phải đẩy gánh nặng vốn trong trung và dài hạn cho chính sách tiền tệ.