Tận dụng cơ hội từ chuyển dịch chuỗi cung ứng

Doanh nghiệp Việt cần chủ động hơn để tận dụng cơ hội từ chuyển dịch chuỗi cung ứng

Tâm điểm của xu hướng chuyển dịch

Vừa qua, thay vì rót vốn đầu tư sản xuất tại thị trường Mỹ, Công ty TNHH Luxshare - ICT Việt Nam đã nhận chứng nhận đăng ký đầu tư điều chỉnh, để tăng vốn đầu tư thêm 330 triệu USD mở rộng hoạt động sản xuất tại Việt Nam. Trước đó, đối tác lớn của Luxshare là Tập đoàn Apple cũng đã hoàn tất việc chuyển 11 nhà máy sản xuất các thiết bị nghe nhìn vào Việt Nam. Tương tự, Tập đoàn Intel mở rộng giai đoạn 2 nhà máy kiểm định chip tại TP. Hồ Chí Minh với tổng trị giá đầu tư tới 4 tỷ USD; Tập đoàn Lego của Đan Mạch đầu tư xây dựng nhà máy ở Bình Dương tổng vốn 1 tỷ USD; Tập đoàn Samsung cũng đã dịch chuyển toàn bộ dây chuyền sản xuất điện thoại của tập đoàn về Việt Nam và Ấn Độ. Cùng với đó, nhiều tập đoàn lớn khác như Foxconn, Pegatron, Wistron cũng mở rộng cơ sở sản xuất sẵn có tại Việt Nam.

Trước thực tế đó, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang chủ động nắm bắt cơ hội để trở thành mắt xích quan trọng của chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Trịnh Xuân Nghĩa, Giám đốc CTCP Nghĩa Hương, hoạt động trong lĩnh vực cơ khí chính xác cho biết, doanh nghiệp đang gia công, lắp ráp và xuất khẩu phần lớn linh kiện, chi tiết máy sang một số nước, chủ yếu là Nhật Bản; phần còn lại cung ứng cho các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam. Để tận dụng cơ hội, thời gian gần đây, doanh nghiệp đã cải tiến, đổi mới liên tục, nâng cao năng lực sản xuất, nhờ đó đã thiết lập thêm hợp tác với khá nhiều đối tác trong và ngoài nước.

Ông Ngô Khải Hoàn, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công thương) cho biết, làn sóng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đang khá mạnh mẽ, nên cơ hội tham gia vào cung cấp các linh kiện, các công đoạn sâu hơn của chuỗi cung ứng, đầu chuỗi của các doanh nghiệp FDI là rất cao. Song hiện vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu còn hạn chế khi mới chỉ tham gia ở khâu trung gian có giá trị gia tăng thấp, phần lớn là lắp ráp; các khâu khác thuộc thượng nguồn như thiết kế, phân phối hầu hết do doanh nghiệp nước ngoài làm; nguồn cung cấp nguyên vật liệu chính cho sản xuất, chế biến chế tạo phần lớn phải nhập khẩu...

Nâng cao năng lực và tính cạnh tranh

Để tận dụng cơ hội từ làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng trong thời gian tới, ông Hoàn cho biết, đơn vị sẽ tập trung các hoạt động như xây dựng chính sách, hỗ trợ đào tạo nâng cao năng lực cho doanh nghiệp cũng như tạo các chương trình kết nối cho doanh nghiệp trong nước và các tập đoàn lớn. Tuy nhiên các doanh nghiệp công nghiệp Việt Nam phải chủ động nâng cao năng lực quản trị, trình độ kỹ thuật và tái cấu trúc sản xuất dựa trên chuyển đổi số, cải thiện kỹ năng, trình độ nguồn nhân lực. Có như vậy mới đáp ứng được những yêu cầu khắt khe của các tập đoàn đa quốc gia trong việc tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo bà Trần Thị Hồng Liên - Phó Giám đốc Văn phòng Giới sử dụng lao động (Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam), việc tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam không chỉ quan tâm việc nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm mà cần dành sự đầu tư thích đáng và phù hợp đối với thực hành kinh doanh có trách nhiệm, tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế và quy định pháp luật trong nước về lao động và môi trường. Điều này sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và giúp doanh nghiệp Việt Nam tự tin tham gia và từng bước khẳng định vị thế của mình trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cùng chung nhận định này, bà Trần Thị Thúy Ngọc, Phó Tổng Giám đốc Thường trực Deloitte Việt Nam nhấn mạnh đến vai trò của chuỗi cung ứng bền vững. Mặc dù không tránh khỏi những khó khăn và thách thức về nguồn lực tài chính, nguồn nhân lực và hệ thống trong quá trình xây dựng, nhưng việc xây dựng được chiến lược chuỗi cung ứng bền vững sớm không chỉ giúp doanh nghiệp Việt có cơ hội tham gia sâu hơn chuỗi cung ứng toàn cầu, mà còn tăng khả năng phục hồi của doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động và thách thức. Qua đó, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh cốt lõi, quản trị tốt, xây dựng nền tảng về nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng số hóa.