Thúc đẩy phát triển các khu công nghệ cao

Ba khu công nghệ cao là Khu công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội), Khu công nghệ cao TP. Hồ Chính Minh và Khu công nghệ cao Đà Nẵng đang thu hút rất nhiều tập đoàn, tổng công ty lớn cả trong nước và quốc tế đến làm việc. Đồng thời, đó cũng là địa chỉ hấp dẫn nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo môi trường thuận lợi cho các hoạt động nghiên cứu và ứng dụng.

Khu công nghệ cao Hòa Lạc sẽ chuyển giao về TP. Hà Nội quản lý để phù hợp thực tiễn.

Ông Trần Đắc Trung, Phó trưởng Ban quản lý Khu công nghệ cao Hòa Lạc, cho biết tính đến tháng 3/2023, Khu có 104 dự án đầu tư, cùng nguồn nhân lực gần 30.000 người. Nhiều dự án của các doanh nghiệp, tập đoàn lớn trên thế giới đã có mặt tại đây. Đơn cử như các dự án của Tập đoàn Nidec (Nhật Bản) trong lĩnh vực nghiên cứu, phát triển, sản xuất và kinh doanh các sản phẩm mô-đun nhiệt hiệu năng cao, mô-tơ điện một chiều không chổi than; dự án của Tập đoàn Hanwha AeroSpaces (Hàn Quốc) sản xuất các bộ phận và cấu kiện của động cơ máy bay và động cơ gas tua-bin công nghiệp. Bên cạnh đó là sự hiện diện của nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn của Việt Nam cùng các cơ sở đào tạo, sản xuất, nghiên cứu, như: Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội - Viettel (5 dự án); Vingroup (3 dự án); Tập đoàn FPT (4 dự án); Tập đoàn VNPT (2 dự án)… Các dự án đầu tư trong Khu công nghệ cao Hòa Lạc có các nghiên cứu và phát triển khá hiệu quả, bước đầu lan tỏa và đóng góp khá tốt vào nền kinh tế trong giai đoạn vừa qua.

Tuy nhiên hiện tại các khu công nghệ cao vẫn đang phải đối mặt với không ít bất cập, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư. Đó là các khó khăn về kết cấu hạ tầng; chính sách hỗ trợ để thu hút các dự án công nghệ cao chưa thật sự hấp dẫn so với các nước trong khu vực… Thực tế này đòi hỏi cần nhanh chóng xây dựng hành lang pháp lý, cơ chế thông thoáng và thuận lợi hơn để thúc đẩy các khu công nghệ cao phát triển.

Theo đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ, sự ra đời của Luật Công nghệ cao năm 2008 đã thể chế hóa các chính sách lớn về ứng dụng và phát triển công nghệ cao ở nước ta. Qua đó bước đầu tạo được hành lang pháp lý cơ bản cho hoạt động xây dựng và phát triển khu công nghệ cao; các hoạt động đầu tư, hoạt động khoa học và công nghệ, ươm tạo, đào tạo nhân lực, thương mại hóa công nghệ cao… Tuy nhiên từ thực tế phát triển các khu công nghệ cao vừa qua cho thấy còn rất nhiều vấn đề bất cập phát sinh, cũng như các đòi hỏi mới từ thực tiễn triển khai. Chính vì vậy, việc xây dựng, trình Chính phủ xem xét, ban hành Nghị định quy định về khu công nghệ cao nhằm tạo khung pháp lý cho hoạt động của các khu này là cần thiết và cấp thiết, khắc phục những tồn tại, hạn chế.

Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy, Khu công nghệ cao Hòa Lạc đóng vai trò quan trọng trong phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, hiện còn nhiều khó khăn, bất cập liên quan tới giải phóng mặt bằng, hình thành khu đô thị, giao thông... Để giải quyết những bất cập này, trong quý I/2023 Bộ đã hoàn thiện, trình Chính phủ, Thủ tướng 4 văn bản đề án, đồng thời phối hợp với UBND TP. Hà Nội xây dựng, hoàn thiện đề án chuyển giao Khu công nghệ cao Hòa Lạc về Hà Nội.

Thời gian qua, mục tiêu của Khu công nghệ cao Hòa Lạc là phát triển công nghệ lõi với định hướng nhiều cho các trung tâm, viện nghiên cứu, chứ không tập trung "lấp đầy" nhanh. Sau một thời gian hoạt động, trong bối cảnh có nhiều thay đổi về kinh tế-xã hội, cũng cần có những điều chỉnh nhất định. Do đó, Khu công nghệ cao Hòa Lạc sẽ được bàn giao về TP. Hà Nội để thuận lợi hơn trong bối cảnh mới, với kỳ vọng giữ nguyên được tinh thần phát triển công nghệ lõi, và có đầu tư thêm về giao thông công cộng cũng như phát triển đô thị xung quanh, thành một khu đô thị khoa học công nghệ, văn hóa, giáo dục.