Thương hiệu cá nhân bền vững - “vốn liếng” đầu tiên của người trẻ khởi nghiệp

Ba trụ cột xây dựng thương hiệu cá nhân, lợi thế cạnh tranh mới của người trẻ

Theo Trường Doanh nhân Harvard Business Review (HBR), thương hiệu cá nhân là hình ảnh nổi bật của một cá nhân được công chúng biết đến và công nhận, hình thành từ kinh nghiệm, kỹ năng, giá trị, hành động và dấu ấn nhân văn mà người đó để lại. Đó là tổng hòa của phong cách, ngoại hình, tính cách, lời nói, hành động và câu chuyện cá nhân. Thương hiệu cá nhân vì thế không phải một lớp “vỏ bọc truyền thông”, mà là sự phản chiếu của những gì một người thực sự có và thực sự làm.

Trong bối cảnh thị trường lao động và môi trường khởi nghiệp ngày càng cạnh tranh, khả năng tạo khác biệt trở thành điều sống còn. Một thương hiệu cá nhân rõ ràng giúp người trẻ nổi bật giữa “biển thông tin”, đồng thời khẳng định giá trị riêng mà họ mang lại. Khi thương hiệu cá nhân đủ mạnh, cá nhân đó không chỉ dễ được nhận diện, mà còn tạo được niềm tin là yếu tố nền tảng trong mọi mối quan hệ nghề nghiệp và kinh doanh.

Trụ cột đầu tiên của thương hiệu cá nhân bền vững nằm ở việc hiểu mình là ai và mình đại diện cho điều gì. Trong thời đại truyền thông số, thương hiệu cá nhân được thể hiện qua hồ sơ trực tuyến, bài viết, phát ngôn và những tương tác thường nhật. Một bản giới thiệu ngắn gọn, mạch lạc giúp người khác nhanh chóng nhận diện bạn đang theo đuổi lĩnh vực gì, giá trị cốt lõi là gì và điểm khác biệt nằm ở đâu.

Các nghiên cứu gần đây về cơ hội việc làm của sinh viên tại Hà Nội cho thấy, yếu tố “nhận dạng và định vị thương hiệu cá nhân” có hệ số tác động khá cao (Beta = 0.312). Điều này khẳng định rằng việc xác định rõ hình ảnh cá nhân giúp sinh viên và người trẻ nổi bật hơn trong mắt nhà tuyển dụng, đối tác và cộng đồng khởi nghiệp. Tuy nhiên, định vị chỉ thực sự hiệu quả khi đi kèm sự nhất quán giữa lời nói và hành động. Sự lệch pha, dù nhỏ, cũng có thể làm lung lay hình ảnh đã xây dựng, nhất là khi mọi thông tin đều có thể được kiểm chứng chỉ bằng một cú nhấp chuột.

Trụ cột thứ hai, tính xác thực và sự nhất quán dài hạn. Trong môi trường mạng xã hội, nơi thông tin được lan truyền nhanh chóng, sự chân thật trở thành yếu tố quyết định sức mạnh của thương hiệu cá nhân. Việc thổi phồng năng lực hay khoác lên mình một hình mẫu không đúng bản chất thường tạo ra hiệu ứng ngược, làm mất niềm tin của người theo dõi. Con đường bền vững nhất vẫn là thể hiện chính mình: từ cách học hỏi, làm việc, mắc sai lầm và trưởng thành theo thời gian.

Thương hiệu cá nhân không thể được xây dựng trong vài tuần hay bằng vài nội dung “trending”. Nó phản ánh cả một quá trình tích lũy năng lực, thái độ và hành vi nhất quán. Những hiện tượng nổi nhanh nhờ gây chú ý hoặc tạo scandal chỉ mang lại ánh sáng ngắn hạn, thậm chí để lại hệ quả tiêu cực lâu dài. Ngược lại, những người kiên trì theo đuổi giá trị của mình, dù âm thầm, thường tạo ra sức lan tỏa bền bỉ và đáng tin cậy hơn.

Với sinh viên và người trẻ khởi nghiệp, nền tảng của tính xác thực nằm ở việc xây dựng giá trị cốt lõi phù hợp với năng lực hiện tại. Tham gia hoạt động xã hội, tình nguyện, tổ chức sự kiện, đồng thời không ngừng học tập, cập nhật kiến thức chuyên ngành là những cách thiết thực để củng cố uy tín cá nhân trong dài hạn.

Trụ cột thứ ba, mối quan hệ xã hội và sự khác biệt cá nhân. Một trong những lợi ích lớn nhất của thương hiệu cá nhân là khả năng mở rộng mạng lưới quan hệ. Kết quả nghiên cứu cho thấy, yếu tố mối quan hệ xã hội có tác động mạnh nhất đến cơ hội việc làm của sinh viên (Beta = 0.353). Các mối quan hệ không chỉ mang lại cơ hội thông qua giới thiệu và kết nối, mà còn giúp xây dựng niềm tin và uy tín, “vốn xã hội” đặc biệt quan trọng với người trẻ khởi nghiệp.

Bên cạnh đó, ảnh hưởng từ bạn bè và những người đồng trang lứa (Beta = 0.196) cũng góp phần hình thành nhận thức về thương hiệu cá nhân, thúc đẩy phát triển kỹ năng mềm và mở rộng mạng lưới. Cùng với tham vọng cá nhân, yếu tố tạo động lực đặt mục tiêu cao hơn và không ngừng tiến lên, đây là những thành tố quan trọng giúp thương hiệu cá nhân phát huy hiệu quả trong thực tế.

Yếu tố cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng, là sự khác biệt. Trong một xã hội nhiều người giỏi, gần như không ai có thể trở thành “duy nhất” về mặt kỹ năng. Tuy nhiên, mỗi cá nhân đều sở hữu một trải nghiệm, góc nhìn và phong cách không thể sao chép. Khi người trẻ dám nhận diện và nhấn mạnh sự độc đáo đó, thương hiệu cá nhân không còn là điều phải “gồng lên xây dựng”, mà trở thành lợi thế tự nhiên.

Tựu trung, thương hiệu cá nhân bền vững được xây dựng trên ba trụ cột: định vị rõ ràng, tính xác thực nhất quán và mạng lưới quan hệ gắn với sự khác biệt cá nhân. Với người trẻ, đặc biệt là những ai đang khởi nghiệp, đây chính là “vốn liếng” đầu tiên, không chỉ để tìm việc hay gọi vốn, mà để tạo dựng niềm tin và vị thế trong một thế giới cạnh tranh ngày càng khốc liệt.