Tiền lương và cải cách tiền lương như thế nào?

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trả lời chất vấn về cải cách tiền lương và vị trí việc làm

Trả lời câu hỏi chất vấn, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, chúng ta đang tồn tại một số cơ quan quản lý nhà nước nhưng lại biên chế viên chức. Đó là khối quản vụ, lực lượng kiểm lâm của các vườn quốc gia, thanh tra giao thông, chăn nuôi, thú y cũng như kiểm dịch động vật... Tổng số viên chức này đến thời điểm ngày 31/12/2022 tổng hợp được là 7.191 người.

“Sau kỳ họp thứ 4, chúng tôi đã tiếp tục báo cáo với Ban Cán sự đảng Chính phủ để báo cáo với Ban chỉ đạo Trung ương về quản lý biên chế. Hiện nay, Ban chỉ đạo Trung ương đang xem xét để điều chuyển số viên chức đang thực hiện chức năng quản lý nhà nước trả lại là công chức, để thực hiện đúng chính sách cho các đối tượng này”, Bộ trưởng cho biết.

Trả lời chất vấn liên quan đến câu hỏi của đại biểu Phạm Thị Kiều, Bộ trưởng cho biết việc xây dựng vị trí việc làm để chuẩn bị cho cải cách tiền lương nói riêng cũng như vị trí việc làm để quản lý, cơ cấu lại, nâng cao chất lượng, cũng là để thực hiện việc xác định chức nghiệp công vụ là một trong những nhiệm vụ hết sức quan trọng.

Đến thời điểm này chúng ta đã hoàn thành xong danh mục vị trí việc làm. Đối với cơ quan, tổ chức hành chính có 866 vị trí; đơn vị sự nghiệp là 615 vị trí và cán bộ, công chức cấp xã 17 vị trí. Đặc biệt, trong các chức danh, vị trí lãnh đạo, đến nay đã có Kết luận số 35 của Bộ Chính trị. Tổng số lượng chức danh, chức vụ lãnh đạo là 232 vị trí từ Trung ương đến cấp xã. Có thể nói chúng ta đã làm được bước đầu.

Từ năm 2016 đến nay, theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về quản lý biên chế của Bộ Chính trị cơ bản các bộ, ngành, địa phương đã thực hiện việc xây dựng vị trí việc làm. Tuy nhiên, chưa hoàn thiện và chưa đảm bảo thật đầy đủ, khoa học và căn cơ.

Vừa qua, thực hiện Nghị định số 62 cũng như Nghị định 106 của Chính phủ, hiện nay còn 2 bộ, nhưng một hoặc hai ngày nữa 2 bộ này sẽ hoàn thành nội dung này để đảm bảo triển khai một cách đồng bộ, toàn diện trong hệ thống hành chính nhà nước. Tuy nhiên, đối với các cơ quan thuộc khối Đảng, Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị xã hội đề nghị Ban Tổ chức Trung ương chỉ đạo để đảm bảo được đồng bộ trong cả hệ thống trị.

Đối với các cơ quan Quốc hội, Ban Công tác đại biểu sẽ triển khai việc này để toàn bộ nội dung liên quan đến việc xây dựng vị trí việc làm, thực hiện việc trả lương theo vị trí việc làm, đáp ứng được tinh thần triển khai cải cách chính sách tiền lương từ ngày 01/7/2024. Chúng tôi đề nghị các bộ, ngành, địa phương khẩn trương để chúng ta triển khai kịp thực hiện cải cách chính sách tiền lương. Mặt khác, chúng tôi sẽ tiếp tục báo cáo với Ban Chỉ đạo Trung ương về quản lý biên chế để tổ chức một cuộc họp triển khai đồng bộ vấn đề này, đảm bảo thống nhất đồng bộ, nhất quán.

“Bộ Nội vụ tham mưu với Chính phủ để tham mưu cho Ban Chỉ đạo về vị trí việc làm trong hệ thống hành chính nhà nước, triển khai kịp thời trong thời gian tới để các địa phương, các bộ, ngành hoàn tất được vị trí việc làm trong thời gian sớm nhất để có thể thực hiện được lộ trình cải cách tiền lương mà Quốc hội sẽ quyết định trong kỳ họp này”, Bộ trưởng phát biểu.

Cũng theo Bộ trưởng, trong giai đoạn vừa qua cả hệ thống chính trị đã hết sức nỗ lực và chúng ta đã có những thành công bước đầu trong việc sắp xếp, tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế. Chỉ tính riêng về việc tinh giản biên chế đối với công chức giai đoạn 2017-2021 đã giảm được 10,01% và đối với viên chức đã giảm được 11,67% viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Trong số viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước giảm thì ngành giáo dục chỉ giảm 6,4%, còn lại toàn ngành y tế giảm 32% do chuyển số biên chế sang hưởng lương tự chủ. Tuy nhiên, thực tiễn giai đoạn vừa qua, nhiều địa phương khi thực hiện việc giảm biên chế viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước thì lại cắt hẳn đi biên chế, cho nên thiếu số người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp, nhất là ngành giáo dục…

Thời gian tới khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương, Bộ Nội vụ sẽ căn cứ theo Nghị quyết 27 và đặc biệt, quán triệt tinh thần Nghị quyết 29 của Ban Chấp hành Trung ương, đó là "lương nhà giáo được ưu tiên xét trong thang bảng lương cao nhất trong hệ thống hành chính sự nghiệp". Theo đó, Bộ Nội vụ sẽ phối hợp với Bộ Giáo dục đào tạo, rà soát các quy định về tiền lương, nhất là tiền lương mới và các phụ cấp, về dự kiến phụ cấp ưu đãi nghề cao nhất đối với nhà giáo để trình cấp có thẩm quyền xem xét và quyết định.

Trả lời chất vấn của đại biểu về câu hỏi có gì mới trong cải cách chính sách tiền lương lần này. Bộ trưởng cho biết, Nghị quyết 27 đã nêu rất rõ, có 6 vấn đề mới: Một là xây dựng một hệ thống bảng lương theo vị trí việc làm, theo chức danh, chức vụ lãnh đạo. Thứ hai là quy định mức lương thấp nhất của khu vực công bằng mức lương thấp nhất của khu vực doanh nghiệp. Thứ ba là mở rộng quan hệ tiền lương. Thứ tư là cơ cấu lại giữa lương cơ bản 70%, phụ cấp 30% và thêm 10% nữa để cho các cơ quan, đơn vị trực tiếp thưởng…

Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Minh Tâm, đoàn Quảng Bình về việc mà sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 -2025, Bộ trưởng Thanh Trà cho biết, đây là một chủ trương rất lớn của Đảng và Nhà nước để tập trung cho cải cách tổ chức bộ máy và cũng là một việc khó đòi hỏi sự quyết tâm chính trị của cả hệ thống chính trị. Thời gian qua, quán triệt cái tinh thần Nghị quyết 37 của Bộ Chính trị, Kết luận 48 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 35 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đồng thời triển khai Nghị quyết 117 của Chính phủ chúng ra tổ chức tổng rà soát lại. Theo đó, cả nước có 58 tỉnh sẽ phải tiến hành rà soát và sắp xếp 33 đơn vị hành chính cấp huyện và 2.327 đơn vị hành chính cấp xã, đây cũng là một số lượng rất lớn.

Để có thể đảm bảo được việc sắp xếp trong một khoảng thời gian rất ngắn từ nay đến tháng 10/2024 kết thúc để chuẩn bị cho việc tổ chức đại hội cấp cơ sở, Bộ trưởng nếu một số nhiệm vụ và giải pháp như: phải tập trung rất cao cho việc tuyên truyền để thống nhất về mặt nhận thức, tạo ra sự đồng thuận trong toàn xã hội, trong tất cả hệ thống chính trị, trong các tầng lớp nhân dân, nhất là ở những địa bàn có liên quan đến việc sắp xếp để tạo sự thống nhất, đồng thuận cao cho việc mà sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; phải đảm bảo được sự đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương trong việc quyết tâm, quyết liệt tổ chức sắp xếp này, trước hết đó là cấp ủy và chính quyền địa phương, đặc biệt là người đứng đầu; chủ động để bố trí các nguồn lực cho việc thực hiện sắp xếp này.

Kết thúc chất vấn về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, vấn đề tiền lương và cải cách tiền lương là vấn đề cả nước quan tâm và đại biểu quan tâm. Chủ tịch Quốc hội kỳ vọng với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và nỗ lực của Bộ Nội vụ, cái đích mà chúng ta tiến tới là khoảng mùng 1/7/2024 chúng ta hoàn toàn có thể đủ điều kiện để tổ chức thực hiện công cuộc rất quan trọng này.