Tìm “điểm nghẽn” để tháo gỡ cho kinh tế vùng Bắc Trung Bộ

Việc thu hút các nhà đầu tư lớn đến với vùng đất Bắc Trung Bộ đang được các tỉnh đẩy mạnh triển khai nhằm mang lại cơ hội cho cả nhà đầu tư và sự phát triển của vùng đất Bắc Trung Bộ.

Vùng kinh tế Bắc Trung Bộ cũng đang đứng trước một cơ hội lớn phát triển và tăng trưởng kinh tế bền vững, với mô hình liên kết hình thành mạng lưới sản xuất công nghiệp và phân phối hàng hóa đồng bộ, hướng vào ngành có lợi thế cạnh tranh và đưa xuất khẩu, dịch vụ, du lịch trở thành mũi nhọn…

Cần có hội đồng liên kết

TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI cho rằng, nền kinh tế đang có sự thiếu kết nối, nhất là trong bối cảnh của hội nhập, thời đại 4.0 – kỷ nguyên của siêu kết nối. Để góp phần cải thiện thực trạng thiếu kết nối, VCCI đã và đang thực hiện một loạt diễn đàn về kết nối vùng, trong đó đặt doanh nghiệp ở vị trí trung tâm.

“Suy cho cùng, liên kết có thành công hay không thể hiện ở việc doanh nghiệp có liên kết được với nhau hay không. Chúng ta có liên kết được toàn cầu hay không quan trọng ở việc chúng ta có liên kết được với nhau hay không”, TS. Vũ Tiến Lộc khẳng định.

Toàn cảnh diễn đàn

Khẳng định Chính phủ đã có Quyết định về quy hoạch phát triển vùng Bắc Trung Bộ, tuy nhiên Chủ tịch VCCI cho rằng, nếu không có sự chung tay của các giới, trong đó vai trò nòng cốt của doanh nghiệp thì khó thành công!

Theo đó, vùng Bắc Trung Bộ là khu vực có vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam. Ví Việt Nam như “cô gái đẹp”, TS.Vũ Tiến Lộc cho rằng, vùng Bắc Trung Bộ như là bộ phận “cổ”. Mà cái gật hay lắc là quan trọng nhất.

Theo ông Lộc, Bắc Trung Bộ là mảnh đất địa linh nhân kiệt, là khu vực giàu có về văn hoá của đất nước, sở hữu nhiều kỳ quan không chỉ của Việt Nam mà của thế giới. Xét về vị thế địa chính trị, đây là điểm kết nối quan trọng, gắn kết Việt Nam với các nước như Lào hay Campuchia. Tuy nhiên, Chủ tịch VCCI cũng thẳng thắn cho rằng, hiện nay, khu vực này vẫn là “vùng trũng” của kinh tế đất nước.

Mặc dù đã có những dự án về công nghiệp như Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn, dự án về nông nghiệp của TH True milk... với khoảng 40.000 doanh nghiệp, số hộ kinh doanh khoảng 300.000 hộ. Xét về dân số, vùng Bắc Trung Bộ chiếm 15% dân số cả nước nhưng số doanh nghiệp chỉ chiếm 5,5%, điều này thể hiện trình độ phát triển của doanh nghiệp khu vực này bằng 1/3 mức trung bình của cả nước. Đây chính là điểm nghẽn trong phát triển của vùng Bắc Trung Bộ.

“Thiếu doanh nhân là nguyên nhân của sự kém phát triển của kinh tế, điều này đúng ở mọi nền kinh tế”, TS. Vũ Tiến Lộc chỉ rõ.

Tại diễn đàn, Chủ tịch VCCI đề xuất thành lập Hội đồng liên kết vùng. Theo đó, Hiệp hội các tỉnh, thành phố đã có liên kết với nhau và việc cần làm hiện nay là thành lập Hội đồng liên kết vùng. Hội đồng này sẽ định hướng chiến lược của hệ thống sinh thái vùng, hỗ trợ cho vùng phát triển mạnh mẽ.

“Thời điểm này, không còn là thời của các tỉnh cạnh tranh, giành nhau từng dự án, mà dự án thu hút của tỉnh này sẽ thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ của các tỉnh lân cận. Do đó, việc thành lập Hội đồng liên kết vùng sẽ giúp hỗ trợ vùng kinh tế Bắc Trung Bộ liên kết hơn, phát triển hơn”, ông Lộc cho hay.

Bốn trụ cột chính cho phát triển vùng

Bà Nguyễn Thị Hoàng Điệp (Viện Chiến lược Phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng, vùng kinh tế trọng điểm miền Trung chưa thể hiện được vai trò là hạt nhân tăng trưởng, đầu tàu dẫn dắt kinh tế. Thu ngân sách chưa bền vững, đặc biệt là thu từ tiền sử dụng đất, xổ số kiến thiết và thuế, phí chiếm tỷ lệ cao trong tổng số thu nội địa.

Bà Điệp cũng chỉ ra, nguyên nhân vẫn còn những tồn tại yếu kém là do chất lượng, môi trường kinh doanh chưa cao, năng lực quản trị Nhà nước, năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ở nhiều địa phương còn yếu.

Các vấn đề ô nhiễm môi trường, giảm nghèo bền vững, đồng bào dân tộc vùng cao, các gia đình chính sách, thế mạnh kinh tế biển và tiềm năng phát triển du lịch và cửa ngõ ra biển của các hành lang Đông - Tây chưa được khai thác tốt... cũng là những điểm đáng chú ý.

Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn - dự án trọng điểm của vùng kinh tế Bắc Trung Bộ

“Trình độ đào tạo và kỹ năng của nguồn nhân lực chưa đủ đáp ứng nhu cầu phát triển sắp tới của các ngành kinh tế, đặc biệt khu vực công nghệ cao, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài; Chênh lệch về trình độ phát triển và mức sống dân cư giữa các vùng còn khá lớn với kết cấu hạ tầng vùng và liên vùng chưa đồng bộ cũng là những nguyên nhân khiến các tỉnh Bắc Trung Bộ vẫn gặp còn nhiều khó khăn”, bà Điệp cho hay.

Để phát triển tiểu vùng Bắc Trung Bộ, bà Điệp chỉ ra 4 trụ cột chính là: Phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ và hiện đại, tập trung nâng cấp tuyến giao thông nội vùng, giao thông nông thôn để tăng cường liên kết nội vùng và liên vùng; Phát triển du lịch, đặc biệt là du lịch biển kết hợp với khai thác du lịch nhân văn - thế mạnh của vùng Bắc Trung Bộ, hình thành và phát triển các cluster về du lịch; Đẩy mạnh phát triển các khu kinh tế, khu công nghiệp, trong đó tập trung phát triển cảng biển nước sâu tại Khu kinh tế Vũng Áng và các dịch vụ logistic; và phát triển nông nghiệp công nghệ cao, trong đó phát triển ngư nghiệp, tập trung vào đánh bắt, nuôi trồng, chế biến thủy, hải sản...

Bên cạnh đó, bà Điệp cũng đề xuất Chính phủ có cơ chế, chính sách đặc thù, mang tính đột phá với vùng Bắc Trung Bộ mới; cơ chế điều phối vùng theo hướng phải có thực quyền, hiệu lực và hiệu quả.