Tín hiệu khả quan từ ngành hàng không
Dấu hiệu hồi phục
Theo báo cáo mới nhất của Hiệp hội các hãng hàng không quốc tế (IATA): Dự kiến sẽ có 4 tỷ hành khách đi lại bằng đường hàng không vào năm 2024, tăng 3% so với năm 2019 là năm trước đại dịch Covid-19. Đối với hoạt động vận tải hàng không quốc tế, mức độ hồi phục sẽ chậm hơn so với nội địa, chủ yếu phụ thuộc vào việc nới lỏng dần hoặc xóa bỏ các hạn chế đi lại ở nhiều thị trường. Đối với vận chuyển nội địa, IATA dự báo sự hồi phục sẽ đến sớm, theo đó so với năm 2019, lượng khách nội địa sẽ đạt 93% vào năm 2022, 103% vào năm 2023, 111% vào năm 2024 và 118% vào năm 2025. Với thị trường quan trọng là Trung Quốc vẫn đang duy trì các biện pháp hạn chế đi lại nên khả năng châu Á - Thái Bình Dương sẽ là khu vực chậm chân trong quá trình phục hồi và dự báo phải đến năm 2024 mới đạt mức 97% so năm 2019.
Hãng hàng không quốc gia Campuchia khởi động lại đường bay thương mại chở khách giữa Siêm Riệp và Đà Nẵng từ ngày 1/7/2022 |
Đối với Việt Nam, các số liệu đã thể hiện rất rõ tác động nghiêm trọng của đại dịch Covid-19 đến ngành hàng không trong 2 năm qua. Tuy nhiên, với nỗ lực không ngừng của Chính phủ trong việc phòng chống dịch kịp thời, linh hoạt, nền kinh tế Việt Nam nói chung và ngành hàng không nói riêng đã đạt được nhiều kết quả khả quan, thị trường hàng không Việt Nam đã có dấu hiệu hồi phục, đặc biệt là thị trường nội địa. Dự kiến năm 2022, sản lượng hành khách thông qua các cảng hàng không đạt từ 70 - 80 triệu lượt hành khách thông qua các cảng hàng không trong nước, trong đó, khách quốc tế đạt xấp xỉ 10 triệu lượt.
Ông Đinh Việt Sơn, Phó Cục trưởng, Cục Hàng không Việt Nam chia sẻ, ngành hàng không dân dụng có vị trí, vai trò quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế, là cầu nối quan trọng giữa Việt Nam và thế giới. Việc tăng trưởng, phát triển của ngành hàng không tạo ra môi trường thuận lợi cho các hoạt động thương mại, đầu tư, xuất nhập khẩu, du lịch phát triển, đồng thời là nhân tố góp phần cho sự thành công của quá trình hội nhập quốc tế của nền kinh tế nước nhà. Việc phục hồi ngành hàng không là yếu tố then chốt để thúc đẩy phát triển du lịch vì hàng không và du lịch có mối quan hệ rất mật thiết, hàng không phát triển sẽ tạo điều kiện cho du lịch phát triển và ngược lại, du lịch phát triển sẽ mang lại nguồn khách vô cùng lớn cho hàng không. Ngành hàng không phục hồi, đồng nghĩa với việc mở rộng về mặt địa lý và tăng về quy mô khai thác, qua đó các hãng hàng không có điều kiện cung cấp các sản phẩm dịch vụ đa dạng, phù hợp với mục đích, nhu cầu của người sử dụng, đặc biệt là khách du lịch.
Nhiều cơ hội
Hiện tại, mặc dù các hãng hàng không Việt Nam cũng như quốc tế đã khôi phục phần lớn các đường bay đến các thị trường truyền thống, tuy nhiên số lượng hãng hàng không tham gia thị trường cũng như tần suất khai thác còn hạn chế do lượng khách quốc tế vẫn chủ yếu là khách công vụ, thăm thân, kinh doanh mà lượng khách du lịch (bao gồm cả khách inbound và khách outbound), nguồn khách chính của ngành hàng không vẫn còn rất hạn chế. Hạn chế này có thể thấy rõ khi các thị trường du lịch lớn của Việt Nam như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan vẫn chưa được kích hoạt trong khi các thị trường tại châu Âu, đặc biệt là thị trường khách Nga bị đóng băng từ tháng 2/2022 đến nay. Bên cạnh đó, thu nhập của người dân trong đại dịch bị ảnh hưởng nên người dân có xu hướng thắt chặt chi tiêu, tiết giảm nhu cầu không cần thiết trong đó có nhu cầu du lịch quốc tế.
Tuy nhiên, bên cạnh những khó khăn, thách thức, hiện nay ngành hàng không có không ít cơ hội. Trước hết là tình hình kinh tế-xã hội đạt nhiều kết quả tích cực như GDP 6 tháng đầu năm tăng 6,42% , kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm, xuất khẩu phục hồi mạnh mẽ, cùng với chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của Chính phủ với gói hỗ trợ khoảng 4% GDP, Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 6,5% cho năm 2022 và điều này đã đem lại lợi thế rất lớn trong sự cạnh tranh với các quốc gia trong khu vực. Cộng đồng quốc tế đánh giá tích cực về sự ổn định môi trường chính trị xã hội, phòng chống dịch bệnh cho thấy Việt Nam là một điểm đến an toàn đối với khách quốc tế, một nơi hấp dẫn cho các hoạt động đầu tư kinh doanh. Với các yếu tố vĩ mô thuận lợi, có thể thấy có nhiều cơ hội để ngành hàng không bứt phá sau đại dịch.
Tiếp đến là tiềm năng to lớn của thị trường hàng không-du lịch nội địa. Trong suốt 2 năm chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, ở những giai đoạn dịch bệnh được khống chế tạm thời, nhu cầu vận chuyển hàng không nội địa tương đương, thậm chí còn tăng trưởng cao hơn cả năm 2019 như giai đoạn hè năm 2020 hay nghỉ lễ 30/4, 1/5 năm 2021. Việc dỡ bỏ các hạn chế liên quan đến công tác phòng chống dịch Covid-19 trong vận chuyển hàng không nội địa thực hiện vào tháng 1/2022 cùng với nhu cầu du lịch nội địa bùng nổ sau khi bị kìm nén trong thời gian dài thực hiện giãn cách xã hội, đã tạo điều kiện cho thị trường hàng không nội địa phục hồi nhanh chóng, kết quả vận chuyển tăng dần qua các tháng của 6 tháng đầu năm 2022. Chỉ riêng tháng 4/2022, thị trường hàng không nội địa đã đạt 3,6 triệu khách, tăng 19% so với tháng 4/2019. Tiềm năng và nhu cầu rất lớn của thị trường nội địa thực sự là cơ hội để các hãng hàng không khai thác, tận dụng và phát triển hoạt động của mình trong các năm tới.
Với việc mở cửa hoàn toàn các đường bay quốc tế đi đến Việt Nam từ 15/3/2022 và mới đây nhất là việc dỡ bỏ yêu cầu về xét nghiệm Covid-19 đối với người nhập cảnh vào Việt Nam từ 15/5/2022, Việt Nam là một trong không nhiều quốc gia sớm triển khai các biện pháp mở cửa, nới lỏng quy định nhập cảnh cho khách quốc tế để kích cầu du lịch. Thêm nữa, Việt Nam đã khôi phục lại chính sách thị thực nhập cảnh, miễn visa cho công dân 13 nước, trong đó có các nước Tây Âu và điều này sẽ thu hút được lượng khách từ các nước này. Từ góc độ này, có thể thấy nhiều tín hiệu tích cực đối với việc phục hồi và phát triển của du lịch quốc tế đến Việt Nam và đây chính là cơ hội để các hãng hàng không khôi phục từng bước các hoạt động khai thác quốc tế và là tiền đề để khôi phục toàn bộ cũng như mở rộng, phát triển các hoạt động khai thác quốc tế.
Phó Cục trưởng, Cục Hàng không Việt Nam Đinh Việt Sơn nhấn mạnh: Để kịp thời đón bắt bước hồi phục của thị trường hàng không, ngành hàng không Việt Nam đã triển khai hàng loạt các dự án nâng cấp kết cấu hạ tầng hàng không, trong đó quan trọng nhất là các dự án cải tạo, nâng cấp đường cất hạ cánh, đường lăn tại các Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất hoàn thành trong tháng 4/2022, cải thiện và nâng cao đáng kể năng lực phục vụ của các cảng hàng không này, kịp thời đón đầu sự hồi phục của vận tải hàng không. Đây cũng là một cơ hội rõ ràng cho các hãng hàng không trong việc mở rộng hoạt động khai thác, đáp ứng nhu cầu đi lại ngày càng tăng đến các cảng hàng không này nói riêng và toàn mạng đường bay của Việt Nam nói chung.