Tội phạm kinh tế toàn cầu ở mức cao kỷ lục

Khảo sát Tội phạm kinh tế và Gian lận Toàn cầu 2020 của PwC được thực hiện với trên 5000 ý kiến từ 99 quốc gia cho thấy, trung bình các doanh nghiệp phải đối mặt với 6 sự cố gian lận trong vòng 2 năm qua. Gian lận có thể xảy đến với doanh nghiệp từ mọi góc độ - thủ phạm có thể là người trong nội bộ, bên ngoài, hoặc ở nhiều trường hợp do cấu kết hai bên.

Gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái gây nhiều tổn thất cho doanh nghiệp

Theo đó trong hai năm qua, chỉ 39% người được khảo sát trả lời rằng đối tượng bên ngoài doanh nghiệp là thủ phạm chính gây ra các tội phạm kinh tế cho doanh nghiệp họ. 1/5 cho biết các nhà bán hàng/nhà cung cấp là thủ phạm gian lận bên ngoài gây ảnh hưởng nhiều nhất tới doanh nghiệp. 13% số người tham gia khảo sát từng gặp gian lận trong 2 năm qua cho biết họ chịu tổn thất hơn 50 triệu USD. Chống độc quyền, giao dịch nội gián, gian lận thuế, rửa tiền, hối lộ và tham nhũng là năm loại hình tội phạm trực tiếp gây ra tổn thất nghiêm trọng nhất về tài chính – nhiều trường hợp phải chịu thêm các chi phí khắc phục đáng kể.

Tuy nhiên, gần một nửa các doanh nghiệp được khảo sát không hề tiến hành điều tra khi gặp phải tội phạm gian lận/kinh tế. Chỉ một phần ba doanh nghiệp báo cáo lên hội đồng quản trị công ty, tuy nhiên tới 53% trong số đó ghi nhận cải thiện đối với doanh nghiệp.

Ông Grant Dennis - Tổng giám đốc công ty Tư vấn PwC Việt Nam cho rằng, đối với các công ty đa quốc gia đang có kế hoạch đầu tư vào Việt Nam, hay các doanh nghiệp trong nước, thì mối đe dọa về gian lận đều ngày một rõ ràng và gia tăng. Bắt đầu bằng việc tích cực tìm hiểu những nguy cơ và rủi ro tiềm ẩn, từ đó các doanh nghiệp sẽ có sự chuẩn bị chủ động hơn trong việc phát hiện, ngăn chặn và ứng phó với gian lận.

Từ thực tế đó, Báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động phòng ngừa, cũng như việc đầu tư vào công nghệ và các kỹ năng phù hợp có thể tạo ra lợi thế như thế nào. Gần một nửa các doanh nghiệp áp dụng và tăng cường kiểm soát khi đối mặt với tội phạm kinh tế, và 60% trong số đó cho biết nhờ các biện pháp này mà doanh nghiệp hoạt động tốt hơn.

“Không có giải pháp đơn nhất (one-size-fits-all) nào cho vấn đề này. Các doanh nghiệp có thể cân nhắc và linh hoạt phối hợp các biện pháp: từ giáo dục người tiêu dùng, áp dụng công nghệ, tới việc nâng cao kỹ năng, áp dụng quy trình tuân thủ và xây dựng văn hóa chống gian lận trong doanh nghiệp. Để đấu tranh với tội phạm kinh tế, việc nhìn nhận và củng cố doanh nghiệp một cách toàn diện có vai trò quan trọng”, ông Dennis nhận định.

Nhấn mạnh vai trò của việc áp dụng công nghệ trong việc phòng chống gian lận và tội phạm kinh tế, Báo cáo cho biết, hơn 60% doanh nghiệp - tổ chức đã bắt đầu ứng dụng công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo và học máy (machine learning) trong việc phòng chống gian lận, tham nhũng và các tội phạm kinh tế khác.

Mặc dù lợi ích của ứng dụng công nghệ trong việc phòng chống gian lận là không thể phủ nhận, tuy nhiên, việc triển khai công nghệ vẫn gặp phải những lo ngại liên quan đến chi phí thực hiện, chuyên môn hạn chế và nguồn lực có hạn. 28% người tham gia khảo sát cho biết họ thấy giá trị mà công nghệ mang lại là chưa tương xứng.

Cùng chia sẻ về việc áp dụng công nghệ, bà Kristin Rivera, lãnh đạo Điều tra gian lận toàn cầu của PwC nhận xét: “Thu thập đúng dữ liệu chỉ là bước ban đầu. Việc phân tích thông tin như thế nào mới là yếu tố tạo ra lợi thế cho doanh nghiệp trong công cuộc phòng chống gian lận. Các doanh nghiệp thường không nhìn nhận đúng giá trị của công nghệ do thiếu sự đầu tư vào kỹ năng và chuyên môn cần thiết để sử dụng cũng như quản lý một cách hiệu quả”.