Tỷ giá hạ nhiệt

Cuối tuần qua, Sở Giao dịch NHNN đã có bước điều chỉnh giá bán USD giảm 10 đồng, xuống còn 24.860 đồng/USD. Đây là lần đầu tiên giá bán USD của NHNN giảm kể từ tháng 1 năm nay, mặc dù mức điều chỉnh khá hạn chế. Tuy nhiên đây là tín hiệu cho thấy diễn biến căng thẳng về tỷ giá dường như đã qua đi. Tỷ giá trung tâm ngày 17/11 ở mức 23.677 đồng/USD, không đổi so với phiên liền trước, còn so với phiên cuối tuần trước đã giảm nhẹ 6 đồng/USD. Trong tuần trước đó (từ 7/11 - 11/11), tỷ giá trung tâm được NHNN điều chỉnh giảm qua hầu hết các phiên. Như vậy, tỷ giá trung tâm đã giảm liên tục trong gần 2 tuần trở lại đây. Tỷ giá liên ngân hàng cũng chung xu hướng giảm. Bước sang tuần này, tính đến ngày 17/11/2022, tỷ giá liên ngân hàng đóng cửa ở mức 24.805 đồng/USD, giảm 15 đồng so với phiên cuối tuần trước.

Nguồn cung ngoại tệ trong nền kinh tế dồi dào đã hỗ trợ tích cực cho điều hành tỷ giá

Lý do tỷ giá hạ nhiệt trong những ngày qua, theo đánh giá của TS. Võ Trí Thành - Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, đến từ hiệu ứng các thay đổi chính sách về tỷ giá của NHNN trong thời gian vừa qua như bán ngoại tệ can thiệp tăng cung thị trường; điều chỉnh biên độ tỷ giá; hai lần tăng lãi suất điều hành... Yếu tố được nhận định hỗ trợ giảm sức ép lên tỷ giá nữa là đồng bạc xanh USD đã giảm sau tuyên bố gần đây nhất của Fed về lộ trình tăng lãi suất sẽ không mạnh như trước nữa.

Đồng quan điểm, ông Trần Tánh - Trưởng phòng phân tích CTCK Yunata cho rằng, sau tuyên bố của Chủ tịch Fed rằng cơ quan này có thể chậm lại tốc độ tăng lãi suất đã làm cho chỉ số US Dollar Index (DXY) - đo lường biến động của USD với rổ 6 đồng tiền chủ chốt (EUR, JPY, GBP, CAD, SEK, CHF) giảm, hiện đang đứng ở mức 106,3 điểm. Chỉ số DXY giảm mạnh từ ngày 11/11 vừa qua, ngay sau khi có số liệu cho thấy lạm phát Mỹ có dấu hiệu hạ nhiệt. So với cuối tháng 9/2022, DXY đã giảm hơn 7%. Đồng bạc xanh yếu đi đồng nghĩa sức ép với đồng nội tệ các nước cũng giảm dần, trong đó có VND. Yếu tố hỗ trợ nữa là thặng dư xuất khẩu bắt đầu cải thiện hơn trong tháng 10 và vốn FDI đăng ký cũng đã tăng trở lại; cộng với việc giá USD trên thị trường thế giới giảm, áp lực lên tỷ giá USD/VND sẽ sớm hạ nhiệt.

Nhìn về những tháng cuối năm 2022 và đầu năm 2023 giới chuyên môn cho rằng, tỷ giá vẫn còn chịu áp lực, dù không quá lớn như giai đoạn vừa qua. Áp lực có thể đến từ động thái Fed dự kiến sẽ tiếp tục tăng lãi suất; sự bất định kinh tế toàn cầu; cuộc xung đột Nga - Ukraine chưa có hồi kết...

Không phủ nhận áp lực lên chính sách tỷ giá vẫn còn, nhưng một thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cho rằng, từ thông điệp mới đây của Fed cho thấy, cơ quan này sẽ giảm tốc lộ trình tăng lãi suất và có thể đang tiến gần đến giai đoạn cuối của chu kỳ thắt chặt hiện tại. Một số dự báo cũng cho rằng đồng USD trên thị trường quốc tế đang lập đỉnh và có thể giảm trở lại từ năm 2023. Xu hướng này nếu thật sự diễn ra cũng sẽ góp phần hỗ trợ giúp tỷ giá VND/USD hạ nhiệt trong thời gian tới.

Tín hiệu tích cực nữa, trong tuần trước, Bộ Tài chính Mỹ đã công bố Báo cáo định kỳ về “Chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn của Mỹ”, trong đó Việt Nam đã được ra khỏi danh sách giám sát về thao túng tiền tệ. Cơ quan này đánh giá cao công tác điều hành chính sách tiền tệ, tỷ giá của NHNN Việt Nam trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Động thái trên giúp NHNN linh hoạt hơn trong điều hành chính sách tỷ giá giai đoạn tới.

Nếu từ nay đến cuối năm Fed có thực hiện tăng lãi suất thêm khoảng 0,5-0,75%, theo đánh giá của ông Trần Tánh, cũng không gây áp lực quá nhiều đến các đồng tiền khác, đặc biệt là với đồng VND. Theo đó, tỷ giá không bị xáo trộn như trong thời gian vừa qua. Áp lực lên tỷ giá có thể giảm thêm nếu nguồn cung ngoại tệ dồi dào đến từ kênh kiều hối; dòng vốn FDI tiếp tục đổ vào Việt Nam... “Nguồn cung dồi dào, tăng dự trữ ngoại hối sẽ bớt áp lực trong điều hành tỷ giá và NHNN không phải dùng tới công cụ tăng lãi suất nữa. Tăng lãi suất là giải pháp không ai mong muốn bởi ảnh hưởng đến doanh nghiệp, nền kinh tế”, ông Tánh bày tỏ quan điểm.

Một thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cũng hy vọng, NHNN không phải dùng tới công cụ tăng lãi suất điều hành. Trong trường hợp bắt buộc phải tăng, thì điều chỉnh nên ở mức vừa phải để không ảnh hưởng nhiều đến quá trình phục hồi của nền kinh tế. “Nếu thị trường có biến động, NHNN cũng có thể tiếp tục xem xét tăng lãi suất điều hành để kiểm soát tỷ giá. Điều này cũng phù hợp bởi tỷ giá ổn định có ý nghĩa quan trọng củng cố niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài đối với Việt Nam”, vị này nhận định.

Để giảm bớt áp lực lên nhà điều hành, thời điểm này, TS. Võ Trí Thành nhấn mạnh, nền kinh tế đang rất cần sự hỗ trợ nhiều hơn từ các chính sách tài khóa, nhất là từ việc giải ngân đầu tư công... Cần sự phối hợp hiệu quả hơn nữa giữa chính sách tài khóa và tiền tệ để hóa giải bài toán tỷ giá.

Trong báo cáo Cập nhật Tình hình Kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 10 mới đây, WB cũng cho rằng, phối hợp chính sách tài khóa và tiền tệ lúc này trở nên hết sức quan trọng để đảm bảo giá cả ổn định trong bối cảnh lạm phát cơ bản trong nước tăng tốc. Bên cạnh đó theo WB, biện pháp bán ngoại tệ trực tiếp nên được áp dụng phù hợp để đảm bảo dự trữ ngoại hối.

Khi nguồn cung chưa thực sự dồi dào, giới chuyên môn đề xuất, xem xét hạn chế tối đa các nhu cầu ngoại tệ chưa cấp thiết, ngoại trừ các doanh nghiệp nhập khẩu hàng thiết yếu để giảm lực cầu. Hoặc cũng có thể áp dụng một số biện pháp kỹ thuật tạm thời hạ nhiệt cầu ngoại tệ.