Việt Nam - Nhật Bản thúc đẩy đối tác chiến lược toàn diện

Ông Bùi Quang Hưng - Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại phát biểu tại Hội nghị

Ngày 27/5/2025, tại Osaka, Nhật Bản đã diễn ra Hội nghị giao thương Hợp tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản. Đây là sự kiện giao thương do Bộ Công Thương Việt Nam (Cục Xúc tiến thương mại) phối hợp với Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại Osaka và chính quyền thành phố Osaka tổ chức. Hội nghị thu hút đông đảo đại biểu cùng doanh nghiệp hai nước tham dự.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Bùi Quang Hưng - Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại cho biết, mối quan hệ "Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện" giữa Việt Nam và Nhật Bản đã có những bước phát triển vượt bậc trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế, thương mại và đầu tư.

Theo ông Hưng, Nhật Bản hiện là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam, chỉ sau Hoa Kỳ, Trung Quốc và Hàn Quốc. Đây là minh chứng rõ nét cho sự gắn kết ngày càng sâu sắc giữa hai quốc gia.

Theo số thống kê của Hải quan Việt Nam, năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Nhật Bản đạt 46,20 tỷ USD, tăng 2,77% so với năm 2023. Trong đó, xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam sang Nhật Bản đạt 24,61 tỷ USD, tăng 5,55% so với năm 2023. Cơ cấu hàng hóa của hai nước chúng ta mang tính bổ sung, không cạnh tranh.

4 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu của Việt Nam sang Nhật Bản đạt 8,5 tỷ USD, tăng 12% so với cùng kỳ; nhập khẩu đạt 7,9 tỷ USD, tăng 6,5% so với cùng kỳ năm trước.

Theo ông Bùi Quang Hưng, mối quan hệ thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Nhật Bản đang đứng trước những cơ hội lớn, được củng cố bởi các hiệp định thương mại tự do (FTA) hiện có. Hai quốc gia hiện là thành viên của ba FTA quan trọng: Hiệp định Đối tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (VJFTA), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện ASEAN - Nhật Bản (AJCEP) và Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Các hiệp định này đã và đang tạo ra rất nhiều cơ hội và điều kiện thuận lợi cho hoạt động giao thương giữa hai quốc gia.

Năm 2025, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đối mặt với nhiều thách thức như căng thẳng địa chính trị, xu hướng bảo hộ thương mại và đặc biệt là chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ đang tác động đến dòng vốn FDI và cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, việc tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Nhật Bản trở nên hết sức quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội của mỗi nước.

Nhằm hiện thực hóa tiềm năng hợp tác, ông Bùi Quang Hưng cho hay, Cục Xúc tiến thương mại thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, tổ chức liên quan của Nhật Bản. Mục tiêu là thúc đẩy hợp tác thương mại và đầu tư giữa cộng đồng doanh nghiệp và các địa phương hai nước thông qua việc tổ chức các chương trình kết nối giao thương. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp hai bên tìm kiếm đối tác, mà còn góp phần tăng cường sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, tạo nền tảng vững chắc cho các dự án hợp tác dài hạn.

Bà Wada Aya - Tổng giám đốc Cục Chiến lược Kinh tế thành phố Osaka cho biết, kể từ sau khi thành phố Osaka và Việt Nam ký kết thành phố đối tác kinh doanh tại TP. Hồ Chí Minh vào năm 1997, hai bên đã thực hiện các hoạt động giao lưu xuyên suốt thông qua tổ chức các hoạt động hội nghị bàn tròn BPC, giao thương hợp tác kinh tế, hội thảo.

Doanh nghiệp hai nước giao thương sau Hội nghị

Hơn nữa, TP. Hồ Chí Minh và thành phố Osaka cũng ký kết Biên bản ghi nhớ về hợp tác trong một số lĩnh vực chủ yếu vào năm 2011. Biên bản ghi nhớ này đã được hai bên ký kết lại trong chuyến thăm Osaka của đoàn công tác TP. Hồ Chí Minh vào tháng 5 năm ngoái. Hai bên đã cam kết sẽ tích cực triển khai các hoạt động đối thoại chính sách, giao lưu chuyển giao công nghệ trong các lĩnh vực kinh tế, môi trường, quản lý nước, tăng cường hơn nữa mối quan hệ giao lưu giữa hai thành phố.

Tại Hội nghị 28 doanh nghiệp của Việt Nam đã giới thiệu tới phía đối tác Nhật Bản rất nhiều sản phẩm như nông sản, thực phẩm (gồm tinh bột sắn, hải sản khô và đông lạnh, trà, cà phê, gia vị, nông sản tươi, bánh hạnh nhân,...); linh kiện cơ khí, điện tử, vật liệu xây dựng, các sản phẩm gia dụng, nước hoa,... để xúc tiến các cơ hội hợp tác đôi bên cùng có lợi.

Bà Quyền Thị Thúy Hà - Trưởng Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại Osaka cho biết, Nhật Bản là thị trường quan trọng cho các sản phẩm nông sản Việt Nam. Năm 2024, xuất khẩu các mặt hàng nông sản chế biến sẵn (đặc biệt là trái cây tươi, thủy sản) sang Nhật Bản có xu hướng tăng mạnh nhờ vào các thỏa thuận mở cửa thị trường và các cải tiến chất lượng sản phẩm dần dần đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng cao của Nhật Bản.

Các doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản đang hợp tác để phát triển nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực như chăn nuôi, thủy sản, và sản xuất nông sản hữu cơ. Các công ty Nhật Bản cũng đang cung cấp các công nghệ tiên tiến trong quản lý chất lượng và bảo quản nông sản.