VN-Index bứt tốc 22%, vì sao nhiều nhà đầu tư cá nhân chưa có lãi?

Lợi nhuận quỹ mở vẫn hấp dẫn trong dài hạn. Ảnh: Fmarket

VN-Index bứt tốc

Tháng 5/2025 khép lại với những tín hiệu khởi sắc cho thị trường chứng khoán Việt Nam. VN-Index đã xuất sắc lấy lại toàn bộ những gì đã mất trong giai đoạn biến động mạnh do lo ngại thuế quan. Trên nền thị trường tích cực này, các quỹ mở cổ phiếu cũng đồng loạt hồi phục mạnh mẽ, thoát khỏi vùng đáy và ghi nhận mức lợi nhuận dương ấn tượng.

Cụ thể, chỉ trong khoảng thời gian từ ngày 10/04 đến hết tháng 5/2025, nhiều quỹ mở tiêu biểu đã mang về mức lợi nhuận đáng mơ ước, vượt mốc 20%. Nổi bật nhất là DCDS với mức tăng trưởng 26,41%, theo sau là VCAMDF đạt 26,26%. Các quỹ khác như VCBF-BCF cũng ghi nhận lợi nhuận 23,51%, BVFED đạt 20,75%, UVEEF với 20,59% và VINACAPITAL-VESAF đạt 20,29%.

Dù vậy, hiệu suất phục hồi của các quỹ cổ phiếu vẫn chậm hơn so với kỳ vọng của không ít nhà đầu tư. Lý giải cho điều này khá đơn giản: đà tăng của VN-Index trong thời gian qua chủ yếu được dẫn dắt bởi nhóm cổ phiếu bất động sản vốn hóa lớn như VIC, VHM, VRE. Các cổ phiếu này vốn không phải là ưu tiên hàng đầu trong danh mục của nhiều quỹ mở do không đạt các tiêu chí đầu tư chặt chẽ.

Trước đó, nhóm cổ phiếu bất động sản đã trải qua một giai đoạn điều chỉnh sâu, biến động mạnh và tiềm ẩn rủi ro về định giá. Điều này khiến các quỹ đầu tư phải thận trọng và chưa thể mạnh tay nâng tỷ trọng. Hệ quả là, không ít nhà đầu tư quỹ mở đã có cảm giác "bỏ lỡ sóng tăng" khi chứng kiến những cổ phiếu này bứt phá mạnh mẽ.

Thị trường chứng khoán thời gian qua chứng kiến sự phân hóa rõ rệt, khi các cổ phiếu có tính đầu cơ, được giới trẻ ưa chuộng lại tăng trưởng mạnh, trong khi nhóm cổ phiếu cơ bản - vốn là trụ cột trong danh mục của đa số quỹ mở - lại diễn biến kém tích cực, ảnh hưởng đến hiệu suất ngắn hạn của các quỹ. Điển hình, FPT, một trong những cổ phiếu được nắm giữ nhiều nhất, đã giảm hơn 30% so với đỉnh. Hay nhóm cổ phiếu ngân hàng, dù được các quỹ mở đặt tỷ trọng cao, cũng cho thấy sự phân hóa lớn về hiệu suất.

Tuy nhiên, việc lựa chọn cổ phiếu của các quỹ luôn được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên triển vọng doanh nghiệp, tính minh bạch và mức độ rủi ro ngành, thay vì chỉ dựa vào biến động thị giá tức thời.

Giải thích về việc chỉ nắm giữ tỷ trọng thấp nhóm cổ phiếu "họ Vin" so với VN-Index, ông Nguyễn Triệu Vinh, Phó Giám đốc Khối đầu tư kiêm Giám đốc Đầu tư cổ phiếu VCBF chia sẻ: "Khi đầu tư vào doanh nghiệp, chúng tôi cân nhắc cả tiềm năng tăng giá và rủi ro suy giảm giá trị. Vinhomes tạo dòng tiền mạnh, vay nợ ít. Nhưng nếu nhìn tổng thể, VIC (Vingroup) lại vay nợ nhiều, tỷ số nợ/vốn cuối năm 2024 là 150% (1,5 lần). VinFast dù doanh số bán tăng nhưng vẫn đang lỗ, đồng thời cần số vốn đầu tư lớn trong tương lai và phải cạnh tranh với nhiều đối thủ lớn. Sau khi đánh giá tổng hòa kỳ vọng tăng trưởng và rủi ro, chúng tôi duy trì tỷ trọng vừa phải".

Chuyên gia phân tích tài chính Huỳnh Hoàng Phương khuyến nghị nhà đầu tư nên đánh giá hiệu quả của quỹ trong khung thời gian 3-5 năm. Ông Hoàng Phương cho rằng, những giai đoạn quỹ tạm thời "underperform" so với thị trường đôi khi lại là cơ hội tích lũy hấp dẫn, nếu quỹ đó có chiến lược đầu tư vững chắc và danh mục nền tảng tốt.

Minh chứng cho nhận định này, dữ liệu từ Fmarket - nền tảng tập trung nhiều quỹ mở nhất tại Việt Nam - cho thấy, trong chu kỳ 5 năm (tính đến ngày 30/05/2025), phần lớn các quỹ mở đều ghi nhận mức tăng trưởng NAV ấn tượng, bất chấp các pha điều chỉnh mạnh của thị trường. Dẫn đầu là quỹ VINACAPITAL-VESAF với lợi nhuận 21,8%/năm. Xếp sau lần lượt là SSISCA (18,8%), DCDS (18%/năm), VINACAPITAL-VEOF (17,8%/năm) và VCBF-BCF (17,3%/năm). Các mức lợi nhuận này đều vượt trội so với mức tăng trưởng chỉ 9,2%/năm của VN-Index trong cùng giai đoạn.

Cơ hội đầu tư từ "Đổi mới 2.0"

Năm 2025, Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn “Đổi mới 2.0”, tập trung vào cải cách thể chế và thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân. Nghị quyết 68 đã cụ thể hóa mục tiêu này, xác định khu vực tư nhân là động lực tăng trưởng chính, với kỳ vọng đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 10-12%/năm, cao hơn tăng trưởng chung của nền kinh tế. Mục tiêu đề ra là khu vực này sẽ đóng góp 55-58% GDP, có 2 triệu doanh nghiệp hoạt động và ít nhất 20 doanh nghiệp lớn tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Ông Đinh Đức Minh, Giám đốc đầu tư cấp cao tại VinaCapital nhận định, Nghị quyết 68 sẽ mở ra nhiều cơ hội đầu tư mới trong những năm tới. Đặc biệt, trong số các doanh nghiệp lớn "tham gia chuỗi giá trị toàn cầu", có nhiều tên tuổi đã niêm yết trên thị trường chứng khoán. Điều này mang lại cơ hội để nhà đầu tư lựa chọn những cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng kép khoảng 15%/năm trong 5–10 năm tới.

Theo ông Đinh Đức Minh, chìa khóa thành công là chọn đúng cổ phiếu tăng trưởng, có định giá hợp lý và kiên trì nắm giữ. Tuy nhiên, thay vì tự mình thực hiện toàn bộ quá trình phức tạp này, nhà đầu tư cá nhân hoàn toàn có thể ủy thác cho các quỹ đầu tư chuyên nghiệp. Đây là những tổ chức sở hữu năng lực phân tích chuyên sâu và ra quyết định bài bản.

Ông Minh chia sẻ: “Trong khi nhà đầu tư lo lắng mua gì, bán gì, thì người đầu tư vào quỹ chỉ cần làm một việc: giữ vững tâm lý và đầu tư dài hạn. Còn lại, hãy để công ty quản lý quỹ lo”.

Hiện tại, định giá P/E của thị trường đang ở mức 13,1 lần, nằm dưới mức trung bình 5 năm. Đây được xem là vùng định giá hấp dẫn, mở ra cơ hội tiềm năng cho nhà đầu tư dài hạn tích lũy cổ phiếu chất lượng với mức chiết khấu cao.

Mặc dù nhà đầu tư đang hồi hộp chờ đợi diễn biến đàm phán thuế quan trong tháng 7 tới, các chuyên gia quỹ đã có những phương án đối phó với từng kịch bản. Theo dự báo của các công ty quản lý quỹ, ngay cả trong kịch bản có xác suất xảy ra cao nhất là mức áp thuế lên tới 20%, tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết vẫn có thể đạt 13%/năm.

Kết quả này phản ánh rõ hiệu quả của chiến lược đầu tư dài hạn và quản trị danh mục kỷ luật mà các quỹ mở đang theo đuổi. Thay vì chạy theo những "con sóng" ngắn hạn do một nhóm cổ phiếu nhất định dẫn dắt, các quỹ tập trung vào việc xây dựng nền tảng vững chắc dựa trên phân tích cơ bản và quản trị rủi ro. Điều này giúp họ đạt được hiệu suất vượt trội trong dài hạn, mang lại giá trị bền vững cho nhà đầu tư.

Việc thị trường phục hồi mạnh nhưng các quỹ mở cổ phiếu chưa thực sự bứt phá mạnh mẽ về hiệu suất trong ngắn hạn có thể khiến một số nhà đầu tư cảm thấy "lỡ sóng". Tuy nhiên, nhìn nhận một cách khách quan, đây là minh chứng cho sự thận trọng và kỷ luật trong chiến lược đầu tư của các quỹ, đặc biệt khi họ ưu tiên giá trị thực của doanh nghiệp hơn là những biến động thị giá tức thời. Liệu nhà đầu tư có nên thay đổi góc nhìn và tập trung vào hiệu suất dài hạn để không bỏ lỡ những cơ hội tích lũy hấp dẫn?