Xây dựng nông thôn mới tại địa bàn đặc biệt khó khăn
Tính đến hết tháng 11/2020 có 8/64 huyện nghèo thoát khỏi tình trạng ĐBKK và 14/30 huyện nghèo được hưởng cơ chế theo Nghị quyết 30a thoát khỏi tình trạng khó khăn nhưng chưa có huyện được công nhận đạt chuẩn NTM.
Cùng với đó, 15/108 xã (13,9%) thuộc 4 Đề án xây dựng NTM đặc thù (Điện Biên, Lào Cai, Bắc Kạn, Nghệ An) đã đạt chuẩn NTM. Có 130/1.111 xã thuộc 85 huyện nghèo (Chương trình 30a) được công nhận đạt chuẩn NTM. Có 315/2.430 xã ĐBKK, xã ATK thuộc Chương trình 135, xã ĐBKK vùng bãi ngang ven biển và hải đảo đạt chuẩn NTM (đạt 13%)…
Ảnh minh họa |
Có 337/3.513 thôn, bản ĐBKK thuộc Đề án 1385 được công nhận đạt chuẩn NTM (đạt 9,6%). Ước đến hết năm 2020 có khoảng 25% thôn, bản được công nhận đạt chuẩn NTM. Về cơ bản đã đạt mục tiêu “Góp phần hoàn thành mục tiêu phấn đấu cả nước không còn xã dưới 5 tiêu chí và trực tiếp cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống vật chất, tinh thần cho người dân”, theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Tổng nguồn lực huy động đầu tư xây dựng NTM trên địa bàn ĐBKK giai đoạn 2016-2020 đạt 792 nghìn tỷ đồng (bằng 38,1% của cả nước), trong đó, vốn ngân sách hỗ trợ, vốn lồng ghép từ các chương trình, dự án khác chiếm 15,5%; vốn tín dụng khoảng 64,1%; doanh nghiệp đóng góp khoảng 2,1%; cộng đồng và người dân tự nguyện đóng góp khoảng 4,4%.
Thành quả nổi bật sau 5 năm triển khai là hạ tầng kinh tế-xã hội nông thôn vùng ĐBKK, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, được chú trọng phát triển, góp phần nâng cao điều kiện sinh hoạt và sản xuất của người dân nơi đây. Theo đó, chất lượng đời sống văn hoá tinh thần của người dân cũng ngày càng được nâng cao.
Cụ thể, 80% số xã có đường đến trung tâm được nhựa hóa hoặc bê tông hóa. Lưới điện quốc gia đã bao phủ đến 100% số xã và 97,8% số thôn cơ bản đáp ứng nhu cầu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp. 100% xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có trường trung học cơ sở, trường tiểu học, hầu hết các xã có trường mầm non; 99,5% số xã có trạm y tế xã;…
Kinh tế nông thôn có chuyển biến tích cực. Một số địa phương đã chủ động phát huy tiềm năng, lợi thế vùng, miền, đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, hình thành được vùng sản xuất quy mô tập trung. Đặc biệt 100% các địa phương đã ban hành Đề án triển khai Chương trình OCOP cấp tỉnh. Trên địa bàn các tỉnh thuộc vùng ĐBKK đã chuẩn hóa khoảng 1.061 sản phẩm OCOP (chiếm 50,8% của cả nước).
Bên cạnh thành tựu đạt được, nhưng vẫn còn những hạn chế, thách thức về chất lượng hạ tầng tại vùng đặc biệt khó khăn trong việc xây dựng NTM. Cần gắn kết phát triển vùng ĐBKK với toàn vùng, các vùng khác chứ không chỉ phát triển hạ tầng riêng biệt, độc lập. Hay vấn đề đất sản xuất, lại thường xuyên phải hứng chịu thiên tai, chất lượng nguồn nhân lực thấp, số thôn, xã đạt chuẩn NTM ở vùng ĐBKK còn thấp so với các vùng khác...
Để xây dựng NTM ở vùng ĐBKK trong thời gian tới, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng lưu ý cần có cách làm sáng tạo, phù hợp với từng điều kiện của mỗi vùng, miền. Lấy nhiệm vụ phát triển kinh tế là điều kiện trung tâm, việc đầu tư xây dựng hạ tầng là để phục vụ phát triển kinh tế, góp phần nâng cao chất lượng sống cho người dân. Cùng với đó phải nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, phát triển đời sống văn hóa, phòng chống tệ nạn xã hội, đặc biệt đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn.
Về định hướng thực hiện xây dựng NTM đối với vùng ĐBKK trong giai đoạn 2021-2025, Phó thủ tướng đề nghị sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các địa phương. Phấn đấu trong giai đoạn tới không còn tình trạng trắng đơn vị cấp huyện ở vùng ĐBKK về huyện NTM, phấn đấu các xã ở vùng ĐBKK phải đạt từ 15 tiêu chí xây dựng NTM trở lên.