Bi quan với triển vọng kinh doanh

Ông Phan Thanh Tịnh -Giám đốc Công ty TNHH sản xuất và thương mại HT có trụ sở tại Đồng Nai, chỉ vào con đường trước mặt nói, 3 năm trước khi tôi khởi nghiệp kinh doanh vào phía Nam, đoạn quốc lộ 1 từ TP. Hồ Chí Minh đi Đồng Nai những giờ cao điểm thế này luôn kẹt cứng, nay thì quá thông thoáng.

Giao thông “dễ chịu” hơn cũng là cảm nhận của nhiều thương lái. Cánh buôn đường dài Hà Nội - Móng Cái ghi nhận rằng, quãng đường từ Quảng Ninh đi Móng Cái giờ còn dễ đi hơn phần đường về Hà Nội. Mặc dù không thể phủ nhận, hạ tầng giao thông cũng đã được cải thiện nhiều trong những năm vừa qua, song những nhận xét trên hàm ý sự “vắng vẻ” trong giao thương.

Kinh doanh ế ẩm, hàng tồn kho chất đống ngoài trời. (Ảnh: PV)

Bức tranh kinh tế chung, thể hiện qua các chỉ tiêu về giao thương cũng cho thấy phần nào sự “trễ nải” này. Tổng cục Thống kê cho hay, tổng mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ đã loại trừ yếu tố giá tính đến tháng này cũng chỉ tăng 6,4% so với cùng kỳ năm trước, bằng khoảng một nửa tốc độ tăng của giai đoạn trước đây.

Ông Nguyễn Thanh Hòa - Phó vụ trưởng Vụ Kế hoạch (Bộ Công Thương) cho hay, tính đến thời điểm này, xuất khẩu vẫn khả quan với kim ngạch lần đầu tiên vượt 100 tỷ USD. Theo vị này tính toán, khả năng cả năm nay sẽ đạt mức kim ngạch 114,5 tỷ USD, tăng 18,2% so với thực hiện năm 2011 và vượt kế hoạch đề ra cho năm nay. Tuy thế, ông Hòa lưu ý rằng, mức tăng trưởng ấn tượng trên có sự góp sức của khối DN đầu tư nước ngoài mà chủ yếu đến từ ngành hàng điện thoại và linh kiện, trong khi khối DN trong nước mức tăng không cao lắm.

“Nhưng vấn đề cần xem xét là năm 2013, các hiệp hội được Bộ Công Thương tham vấn đều có chung nhận định, năm tới sẽ không dễ dàng, nên để duy trì tốc độ xuất khẩu như năm nay là khó khăn. Đặc biệt là vấn đề thị trường”, ông Hòa cảnh báo. Điều ông Hòa nói cũng liên quan đến một nhận định gần đây của Ngân hàng HSBC, theo đó chỉ số MPI ngành sản xuất Việt Nam trong tháng 10 đã giảm điểm so với tháng trước.

Các nhà sản xuất cho biết, sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục giảm khi nhu cầu yếu đi. Ghi nhận từ thực tế, ông Lâm Nguyên Khôi - Phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh cho biết, đơn đặt hàng đối với dệt may, da giày của một số nước đã giảm so với trước.

Tác động từ thị trường, sản xuất công nghiệp gần như đi ngang về tăng trưởng trong mấy tháng gần đây. Theo con số công bố chính thức của Tổng cục Thống kê, Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp tháng 11/2012 ước tính tăng 4,8% so với tháng trước.

Ông Nguyễn Thanh Hòa lưu ý rằng, chuỗi số liệu từ tháng 6 trở lại đây, tức là từ khi Nghị quyết 13 của Chính phủ đưa ra yêu cầu hỗ trợ DN, sản xuất công nghiệp có tăng trưởng nhưng không cao mà hàng tháng chỉ dao động quanh mức 4,6-4,7%. Theo ông, để đạt mức tăng cả năm 5,3% theo kế hoạch là rất khó khăn.

“Thường thì công nghiệp chế biến chế tạo tăng cùng với mức tăng của điện tiêu thụ, nhưng năm 2012 điện tiêu thụ lại chưa bằng một nửa. Điều đó chứng tỏ sản xuất công nghiệp còn khó khăn”, ông Hòa lưu ý. Góp khoảng 70% vào giá trị toàn ngành công nghiệp nên việc công nghiệp chế biến gặp khó khăn trong nhiều tháng nay đang “làm khó” cho toàn ngành. Trong bối cảnh này, ông Hòa tin rằng công nghiệp chế biến chế tạo vẫn đối mặt với nhiều thách thức.

Chỉ số tồn kho công nghiệp chế biến chế tạo tính tại thời điểm 1/11 lại nhích nhẹ lên mức 20,9% so với cùng kỳ, nhiều ý kiến cho rằng tồn kho vẫn gây nhiều khó khăn cho sản xuất. Giám đốc HT cho biết, tình hình kinh doanh khó khăn hiện nay khiến DN này buộc phải trở lại với việc bán hàng nợ, dù trước đó đã cố gắng thắt chặt yêu cầu tài chính đối với các bạn hàng, đối tác. “Chúng tôi đành chấp nhận rủi ro, nếu không cũng sốt ruột với đống hàng tồn”, ông Tịnh nói.

“Tình hình sản xuất kinh doanh quả là bi đát”, ông Đại Văn Giới - Phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Vĩnh Phúc than thở. Là tỉnh công nghiệp lớn ở phía Bắc, công nghiệp Vĩnh Phúc phụ thuộc chủ yếu vào ngành ô tô, xe máy. Trong bối cảnh tiêu thụ sản phẩm ngành ô tô sụt giảm tới 40% đã ảnh hưởng quá lớn đến kết quả thu ngân sách tại địa phương.

Ông Giới cho hay, chỉ tiêu thu ngân sách toàn tỉnh năm nay được Trung ương giao là 17.500 tỷ đồng, về đến địa phương lại được Hội đồng nhân dân giao thêm nữa. Nhưng đến thời điểm này, ông Giới dự báo cả năm chỉ có thể thu được dưới 14.000 tỷ đồng. “Sẽ hụt rất lớn so với kế hoạch được giao”, ông khẳng định.

Vĩnh Phúc kêu “gần 42% DN đã giải thể, ngừng hoạt động”. Nghệ An nói “40% DN tê liệt hết cả”… Nhiều ý kiến cho rằng việc thực thi Nghị quyết 13 chưa đạt hiệu quả như yêu cầu. “Nghị quyết 13 được ban hành với nhiều nội dung rất cụ thể, các bộ, ngành cũng triển khai đầy đủ… Tuy nhiên, dưới cơ sở việc thực hiện chưa được 100%. Đây là điều khó khăn cho DN”, ông Nguyễn Thanh Hòa nói thẳng.

Phía địa phương, ông Nguyễn Mạnh Quyền - Phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội thừa nhận, trong tháng 12 tới chính quyền địa phương sẽ khó có giải pháp gì nhiều để vực dậy sản xuất, bởi hệ thống chính trị còn phải “tập trung vào báo cáo Hội đồng nhân dân”.

“Cứ tiếp diễn như thế này, tình hình thực hiện kế hoạch điều chỉnh cũng đổ vỡ”, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đào Quang Thu bình luận. Theo ông, con số tăng trưởng GDP đã được điều chỉnh xuống mức 5,2%, đến giờ này cũng khó mà đạt trên thực tế. “Nghị quyết 13 được ban hành từ tháng 5, nhưng hỗ trợ DN chưa được nhiều”, ông Thu khẳng định. Ở điểm này, ông Nguyễn Thanh Hòa cảnh báo, tâm lý chung của DN là “cố điều chỉnh sản xuất kinh doanh để tồn tại chứ không mở rộng đầu tư phát triển”.

Anh Quân