Cần hạn chế tỷ lệ vay margin trên TTCK

	Sửa quy định margin: Tránh tình thế buộc công ty chứng khoán lách luật
	Mức độ margin của nhà đầu tư đang rất cao
	Đã chơi margin thì không quan tâm đến lãi suất?

Xem xét diễn biến giao dịch trên TTCK, điểm đáng chú ý nhất là thanh khoản đã giảm đi rõ rệt so với tuần trước, khoảng 13% nhưng biên độ biến động giá lại lớn hơn nhiều. Mức độ rung lắc lớn như vậy cho thấy 720 đang là cản tâm lý khá mạnh và có vẻ nhiều nhà đầu tư bắt đầu hạn chế tỷ lệ vay margin để tránh những rủi ro không cần thiết.

Xét tương quan định giá trong khu vực, TTCK Việt Nam từ đầu năm 2017 dự báo rằng thị trường này đang trở nên ngày càng hấp dẫn dưới góc nhìn của nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Thế nhưng, trải qua gần hết quý I/2017, thị trường vẫn không có chuyển biến gì nhiều so với năm 2016, kể cả sau phiên bắt đáy của nhà đầu tư.

Theo đánh giá của một số chuyên viên phân tích, giao dịch chưa cho thấy thị trường có thay đổi về “chất”. Lượng tiền “bắt đáy” có những phiên dù rất lớn nhưng nhìn chung những hành động của nhà đầu tư đều cho thấy có lẽ đó chỉ là hành động tức thời trong phút chốc thị trường hoảng loạn.

Điều này lý giải vì sao phần lớn các nhà chuyên môn khi được hỏi vẫn giữ quan điểm thị trường đang điều chỉnh trong sự phân hóa. Chỉ số chung có thể bị nhiễu bởi các cổ phiếu vốn hóa lớn không thể hiện sự đồng thuận thay vào đó lại tăng giảm đan xen. Theo đó, nhà đầu tư được khuyến nghị nắm giữ tỷ lệ cổ phiếu trong danh mục ở mức vừa phải và không nên sử dụng margin, nhất là trong giai đoạn này và quý II sắp tới.

Lý giải về việc nhà đầu tư không nên sử dụng margin để bắt đáy những cổ phiếu mất giá, một nhà đầu tư nhiều kinh nghiệm nói rằng, mặt bằng lãi suất margin đang nằm trong khoảng 14%/năm, tuy nhiên một số CTCK lại công bố những gói sản phẩm margin với lãi suất chỉ từ 7-9%/năm để thu hút người vay.

Thế nhưng, thực tế không phải điều gì cũng giống như quảng cáo. Bởi xu hướng lãi suất chung trong năm 2017 có thể tăng, nên lãi suất margin nếu không tăng cũng sẽ phải đi ngang. Mặt khác, các CTCK huy động vốn đầu vào thông qua việc phát hành trái phiếu hoặc vay NH cũng từ 8-9%/năm, vậy việc các CTCK nói rằng cho vay margin với lãi suất thấp hơn NH là điều bất khả thi? Theo đó, nếu người vay cố tình sử dụng margin để gom cổ phiếu rẻ có khi sẽ bị tác dụng ngược, lãi chồng lãi.

Chưa kể, thị trường yếu, cổ phiếu nhà đầu tư bắt được đáy nhưng suốt thời gian dài không tăng giá thì nhà đầu tư không thể giao dịch, margin vì vậy có thể trở thành áp lực. Áp lực lớn nhất nhà đầu tư phải đối mặt đó là vừa phải trả lãi suất vừa phải trả phí giao dịch cho CTCK trong khi cổ phiếu không bán ra được.

Đồng thời, một chi tiết cũng không thể bỏ qua, đó là nếu “lỡ” vi phạm các điều khoản, chẳng hạn như giữ cổ phiếu quá thời hạn quy định trong sản phẩm, mức lãi margin mà nhà đầu tư có thể chịu theo như cam kết trong hợp đồng sẽ còn cao hơn 14%/năm, chẳng hạn như tại một CTCK lớn có thể đẩy lên mức 18%/năm. Tất nhiên, thời gian qua, đã có không ít người đôi khi vội vã hoặc thiếu tỉnh táo chỉ nhìn vào những mức lãi suất hấp dẫn, mà quên đi những mức “lãi phạt”.

Bên cạnh việc cẩn thận với margin, giới chuyên môn cũng không quên khuyên nhà đầu tư thay vì quá tập trung vào diễn biến của chỉ số, cũng cần để ý đến thanh khoản của thị trường để lựa chọn cổ phiếu tốt.

Thông thường, một thị trường được xem là có tính thanh khoản gồm 5 yếu tố: tính chặt chẽ, tính tức thì, độ sâu, độ rộng và khả năng co giãn hay theo cách hiểu thông thường là tài sản được chuyển đổi một cách nhanh chóng với chi phí giao dịch thấp. Hiện tại, 2 yếu tố thông dụng hay được đề cập ở thị trường Việt Nam là độ sâu và độ rộng. Thị trường xem là có độ sâu khi có nhiều lệnh giao dịch/nhiều mã được giao dịch nhưng chỉ có tác động không đáng kể lên biến động giá. Thị trường được xem là có độ rộng nếu khối lượng giao dịch trong lệnh đặt lớn nhưng cũng không tác động đáng kể lên biến động giá.

Nhìn chung, duy nhất chỉ có năm 2014, biến động ngày của VN-Index tăng nhẹ. Thị trường 2014 biến động mạnh do có nhiều sự kiện lớn lần đầu diễn ra như sự kiện giàn khoan Biển Đông, giá dầu suy giảm mạnh do căng thẳng địa chính trị. Nhưng sau đó, 2 năm gần đây, 3 chỉ số thanh khoản trở lại với xu hướng giảm cho thấy nhiều giao dịch lớn được thực hiện nhưng có tác động khá nhỏ lên biến động của VN-Index.

Quan sát này gợi ý rằng trong 2 năm vừa qua, thị trường Việt Nam “lớn” theo cả chiều sâu lẫn chiều ngang nhưng để tìm kiếm sự bùng nổ về giá là khó xảy ra. Theo đó, nhà đầu tư có thể bắt đáy chờ cơ hội nhưng nên hạn chế việc sử dụng margin cũng như phải xem xét kỹ thanh khoản của từng loại cổ phiếu để hạn chế rủi ro…