Chặng đường dài phía trước của nhân dân tệ dù đã vào giỏ SDR
Ảnh minh họa |
IMF đã quyết định đưa nhân dân tệ vào giỏ SDR hồi cuối năm ngoái sau khi Trung Quốc đã từng bước nới lỏng hạn chế đối với đồng nhân dân tệ, trong đó cho phép tỷ giá biến động tự do hơn theo định hướng thị trường và mở rộng khả năng tiếp cận cho các nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường trái phiếu.
Quyết định này đến sau 7 năm kể từ khi Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc Chu Tiểu Xuyên kêu gọi SDR cần đóng một vai trò lớn hơn để giảm bớt sự phụ thuộc của thế giới vào đồng USD.
Theo đó, từ ngày 1/10, đồng nhân dân tệ sẽ có tỷ trọng 10,92% trong giỏ, chỉ xếp sau đồng USD và đồng euro. Đây là lần thay đổi đầu tiên của giỏ SDR kể từ năm 1999.
Việc được đưa vào giỏ SDR là một chất xúc tác thúc đẩy các ngân hàng trung ương và các quỹ tài sản có chủ quyền tăng cường nắm giữ đồng nhân dân tệ.
Tuy nhiên, kích thước của SDR là tương đối nhỏ so với dự trữ toàn cầu. Tính đến cuối tháng 3 năm nay, có 204.100.000.000 SDR tương đương với khoảng 285 tỷ USD, so với khoảng 11 USD ngàn tỷ dự trữ toàn cầu.
Trong khi nỗ lực quốc tế hóa đồng nội tệ của Trung Quốc đang bị sứt mẻ bởi những nghi ngờ về sự can thiệp của nhà nước và việc kiểm soát vốn chặt chẽ hơn. Theo khảo sát mới nhất của IMF, đồng nhân dân tệ chiếm 1,1% trong dự trữ chính thức, thấp hơn nhiều so với mức 63,7% của đồng USD.
Trung Quốc muốn “tốt nhất trong cả hai thế giới”, John Greenwood – nhà kinh tế trưởng của Invesco Asset Management tại London nói. “Họ vừa muốn đồng nhân tệ là một đồng tiền dự trữ quốc tế, song lại cũng muốn kiểm soát. Nếu nhìn vào lịch sử của các đồng tiền dự trữ quốc tế, đó không phải là cách mà chúng đạt được trạng thái (dự trữ quốc tế). Chúng đạt được trạng thái này vì chúng được tự do trao đổi và sử dụng”.
Quả vậy, trong khi Trung Quốc đang nỗ lực tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài trong việc tiếp cận thị trường tài chính trong nước, các nhà hoạch định chính sách nước này cũng đã can thiệp để duy trì sự ổn định của đồng nội tệ. Dòng vốn cũng được kiểm soát chặt sau khi đồng nhân dân tệ rớt mạnh kéo theo làn sóng rút vốn của các quỹ. Tuy nhiên Ngân hàng Trung ương Trung Quốc phủ nhận việc can thiệp gần đây.
Bởi vậy, theo các chuyên gia, để đồng nhân dân tệ trở thành một đồng tiền dự trữ quốc tế lớn, Trung Quốc sẽ cần phải “mở cửa hoàn toàn thị trường vốn trong nước và thuyết phục thị trường thế giới rằng sự cởi mở sẽ được duy trì trong bất kỳ trường hợp nào”, William Overholt - một thành viên cao cấp thuộc Trung tâm châu Á của Đại học Harvard và tác giả của tác phẩm “Renminbi Rising” cho biết.
Thế nhưng theo ông, để làm được điều này cần có thời gian và không thể làm ngay lập tức vì căng thẳng tài chính trong nước và áp lực dòng vốn chảy ra. Vì thế, trong tương lai gần, đồng nhân dân tệ sẽ được sử dụng rộng rãi hơn, nhưng ít được dùng để dự trữ.
Cho đến nay, những biến động tiền tệ và sự kiểm soát chặt chẽ đã gây thiệt hại cho quá trình quốc tế hóa đồng nhân dân tệ. Đồng nội tệ của Trung Quốc đang hướng đến năm giảm giá thứ 3 liên tiếp, thậm chí theo dự báo của các nhà phân tích, đồng tiền này còn tiếp tục suy yếu hơn nữa trong năm 2017.
Mới đây, Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) cũng đã cảnh báo, căng thẳng ngân hàng đã tăng lên mức kỷ lục ở Trung Quốc trong năm nay, khi mà tín dụng vẫn tăng nhanh nhưng tăng trưởng lại giảm tốc.
“Trung Quốc đang đối mặt với tình hình trong nước khá phức tạp, khi tăng trưởng kinh tế chậm lại, rủi ro tài chính vẫn còn cao, thanh khoản và lợi nhuận suy giảm”, Chen Xingdong – nhà kinh tế của BNP Paribas SA tại Bắc Kinh cho biết. “Cần phải có những điều kiện thuận lợi về kinh tế trong nước để hỗ trợ cho quá trình quốc tế hóa đồng nhân dân tệ. Nếu điều kiện không thuận lợi, nó không phải là một ý tưởng tốt”.
Trong khi việc một đồng tiền được xem là đồng tiền dự trữ chính sẽ làm tăng nhu cầu đối với tài sản của nước đó, cộng với đòi hỏi về mở cửa thị trường tài chính có thể ảnh hưởng đến sự độc lập trong chính sách tiền tệ.
uy nhiên một số ý kiến lại cho rằng, việc góp mặt trong giỏ SDR của IMF sẽ khiến Chính phủ Trung Quốc tự tin hơn trong việc giảm thiểu các rào cản vốn, qua đó thúc đẩy vị thế của nhân dân tệ trên thế giới.
Trước mắt, việc chính thức góp mặt trong giỏ SDR sẽ thúc đẩy dòng vốn nước ngoài vào thị trường trái phiếu của Trung Quốc, qua đó giảm bớt áp lực cho các nhà hoạch định chính sách trong việc hạn chế dòng vốn chảy ra, theo một lưu ý tuần trước của các chiến lược gia dẫn đầu bởi Paul Mackel – Trưởng bộ phận nghiên cứu tiền tệ thị trường mới nổi của HSBC Holdings Plc.
Theo thống kê các nhà đầu tư nước ngoài chỉ nắm giữ 1% trong tổng số nợ quốc gia của Trung Quốc cho dù đã tăng 37% trong 2 năm qua lên 764 tỷ nhân dân tệ vào cuối tháng 6.