Đề xuất tăng thuế môi trường: Chưa hợp lý cả về thời điểm và mức độ

	Tăng thuế bảo vệ môi trường: Cần thận trọng và có lộ trình
	Xử lý truy thu thuế tại Sabeco và Habeco
	Cần thận trọng với việc tăng thuế

Từ ngày 1/7 tới, theo đề xuất của Bộ Tài chính, thuế bảo vệ môi trường với xăng tăng từ mức 3.000 đồng/lít lên 4.000 đồng/lít; thuế dầu diesel tăng lên 2.000 đồng/lít thay vì 1.500 đồng/lít như hiện nay; riêng thuế đối với dầu mazut tăng mạnh nhất, từ 900 đồng/kg lên 2.000 đồng/kg. Điều này cũng đồng nghĩa mỗi lít xăng bán ra, người tiêu dùng sẽ phải gánh thêm 1.000 đồng, chưa kể khoản tăng thêm thuế giá trị gia tăng (VAT).

Ảnh minh họa

Lý giải cho đề xuất này, Bộ Tài chính cho rằng thu thuế từ hoạt động nhập khẩu xăng đã giảm mạnh trong những năm gần đây khi các hiệp định thương mại tự do có hiệu lực. Mặt khác, giá xăng dầu của chúng ta hiện nay so với các nước có chung đường biên giới, các nước châu Á cũng như một số nước thế giới ở mức thấp. Theo xếp hạng 167 nước thì Việt Nam đứng thứ 45 từ thấp đến cao. Như vậy, giá bán lẻ của chúng ta thấp hơn 122 nước. Cùng với đó, các nghiên cứu hàng hóa như xăng, dầu, mỡ nhờn, than đá, túi nilông... gây tác động xấu đến môi trường. Do đó, thuế đối với các mặt hàng kể trên phải được điều chỉnh cao hơn...

Đề xuất này đã nhận được sự phản đối từ người tiêu dùng cũng như các Bộ. Bộ Công an cho rằng, khi tăng thuế bảo vệ môi trường với các mặt hàng như xăng, dầu, nhiên liệu bay, sẽ tác động đến giá bán của hàng hóa, ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất, xã hội và nền kinh tế đất nước. Bộ Công an đề nghị Bộ Tài chính cần nghiên cứu kỹ trước khi đưa ra biểu thuế phù hợp.

Còn Bộ Công Thương cũng đề nghị phải xem xét, tính toán cẩn trọng khi tăng thuế, do xăng dầu là mặt hàng thiết yếu và là nguyên liệu đầu vào cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Việc điều chỉnh thuế cũng cần được cân nhắc trong bối cảnh đang khuyến khích sử dụng nhiên liệu sinh học (xăng E5, xăng E10) thay thế các loại xăng không chì. Ngoài ra còn cần đảm bảo giá xăng trong nước không biến động lớn, gây ảnh hưởng đến thị trường và người tiêu dùng.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) cho rằng, các chính sách tại dự thảo nghị quyết về biểu thuế bảo vệ môi trường và báo cáo đánh giá tác động của Bộ Tài chính chưa thể hiện được sự cần thiết và phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội nước ta hiện nay.

Theo Bộ VHTTDL, bản chất của việc điều chỉnh tăng mức thuế bảo vệ môi trường là nhằm mục đích bù đắp cho ngân sách Nhà nước khi Việt Nam thực hiện cắt giảm thuế nhập khẩu các loại hàng hóa như xăng, dầu, than đá… Ngoài ra, tiền thu được sẽ được nộp vào ngân sách Nhà nước và chi cho nhiều hoạt động khác nhau, trong đó có chi bảo vệ môi trường. Bộ VHTTDL cũng cảnh báo việc tăng thuế thì đối tượng chịu tác động mạnh mẽ nhất là người dân, doanh nghiệp. Hàng hóa sản xuất trong nước sẽ giảm khả năng cạnh tranh. Vì vậy việc tăng thuế cần phải đảm bảo hài hòa lợi ích quốc gia và lợi ích của người dân, doanh nghiệp.

Không ít chuyên gia kinh tế cũng tỏ ra lo lắng khi việc tăng mạnh thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu sẽ đẩy giá xăng dầu tăng. Do xăng dầu là mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, là đầu vào của không ít lĩnh vực nên giá xăng dầu tăng không chỉ ảnh hưởng tới người tiêu dùng, mà sẽ đẩy tăng chi phí đầu vào của doanh nghiệp, làm giảm khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, của sản phẩm trong nước; và lớn hơn là ảnh hưởng tới lạm phát, gây bất ổn cho kinh tế vĩ mô. Vì vậy cần phải cân nhắc, tính toàn thận trọng về thời điểm và mức độ tăng.

Với quan điểm như vậy thì đề xuất tăng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu vào thời điểm giá xăng dầu trên thị trường thế giới đang tăng mạnh như hiện nay là hoàn toàn không hợp lý. Hơn nữa mức tăng kịch khung có thể tạo hiệu ứng tâm lý không tốt đối với người dân và doanh nghiệp.

Nhiều người dân và doanh nghiệp cũng tỏ ra lo lắng về đề xuất này của Bộ Tài chính. Anh Lưu Đức Quang (Thanh Xuân) bức xúc, Bộ Tài chính đã “bắt” dân phải dùng xăng E5 để bảo vệ môi trường sao giờ còn tăng thuế bảo vệ môi trường nữa? đã là “xăng sinh học” bảo vệ môi trường sao phải chịu thuế cao thế? Tại sao chỉ có xăng dầu phải chịu thuế bảo vệ môi trường cao trong khi các nguồn gây ô nhiễm lớn như túi nilon, than đá... lại chỉ tăng thuế môi trường có “một tẹo”? Bên cạnh đó, xăng dầu tăng giá sẽ gây áp lực rất lớn tới đời sống của người dân lẫn nền kinh tế, Bộ Tài chính đã tính đến những áp lực này chưa hay chỉ nghĩ tới “tăng thu”?

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Oanh – Giám đốc Công ty TNHH Oanh Việt (Hà Nội) thẳng thắn, nếu tăng thuế, chắc chắn giá xăng dầu trong nước sẽ tăng theo, khiến chi phí đầu vào của hoạt động sản xuất kinh doanh tăng, khiến sức cạnh tranh của doanh nghiệp giảm, chưa kể chi phí sinh hoạt của người dân sẽ bị ảnh hưởng trong bối cảnh mức sống còn thấp. “Chúng ta đang khuyến khích sản xuất trong nước thế nhưng giá nguyên liệu đầu vào cứ tăng và không ổn định thế này doanh nghiệp sẽ rất khó cạnh tranh”, ông Oanh nói.

Cùng quan điểm này, ông Lê Thành Thảo (Phòng Pháp chế Công ty CP vận tải Quang Châu) chia sẻ, việc đề xuất tăng thuế xăng dầu mức kịch khung là không hợp lý bởi các doanh nghiệp vận tải sẽ phải chịu thêm một chi phí không nhỏ. Giá thành vận chuyển sẽ tăng cao, tính cạnh tranh với các doanh nghiệp khác thấp, dễ dẫn tới thua lỗ. Khách hàng sử dụng các dịch vụ vận tải hàng hóa cũng phải chịu thêm chi phí, bởi giá thành nhiên liệu chiếm 30-40% giá thành vận chuyển.