Điện tử hóa các thủ tục hành chính: Tháo gỡ vướng mắc để đẩy mạnh xuất khẩu

	Thực hiện cơ chế một cửa giải quyết thủ tục hành chính tại NHNN
	36 thủ tục hành chính được giải quyết theo ngành dọc tại cấp tỉnh, huyện, xã
	Cải cách thủ tục hành chính là nhiệm vụ thường xuyên

Chính phủ vừa ký ban hành Nghị định 85 quy định thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa quốc gia, cơ chế một cửa ASEAN và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu. Nghị định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2020 được kỳ vọng sẽ giảm áp lực đáng kể cho người dân và DN trong thực hiện thủ tục hành chính đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, người và phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh.

Thông đường cho hoạt động xuất nhập khẩu là một trong những hành động rất quyết liệt của Tổ công tác của Thủ tướng trong liên tục 3 năm qua. Như vào tháng 9 năm 2017, cuộc làm việc giữa Tổ công tác của Thủ tướng do Bộ trưởng – Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng dẫn đầu với UBND TP. Hải Phòng trở thành cuộc “truy vấn” gay cấn với lãnh đạo Cục Hải quan nơi đây về “chi phí ngầm” trong thủ tục hải quan.

Còn nhớ, tại cuộc làm việc này, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng - Tổ trưởng Tổ công tác đã nêu hàng loạt vấn đề về kiểm tra chuyên ngành tại Hải quan Hải Phòng như: thời gian thực hiện thông quan hàng hóa rất dài vì trong phối hợp để kiểm tra chuyên ngành rất yếu nên DN rất vất vả; kiểm tra chuyên ngành nhưng làm thủ tục là chính, còn kiểm tra xét nghiệm sản phẩm không kiểm tra hoặc rất ít; kiểm tra thủ công bằng nhãn quan, hôm nào khỏe thì nhìn tinh, hôm nào yếu thì nhìn kém, hôm nào khó tính là… khác ngay, trong khi DN vẫn phải nộp theo quy định 1.050.000 đồng/hồ sơ…

Thủ tục hành chính được thực hiện qua NSW; tạo thuận lợi cho cá nhân, tổ chức

Báo cáo đánh giá cải cách thủ tục hành chính thuế - Mức độ hài lòng của DN năm 2019 của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tại 1.700 DN trên cả nước cho thấy vẫn có 9% DN thừa nhận ngay là phải trả chi phí ngoài quy định, 64% cho biết là không, 27% từ chối trả lời. Trong số đó, tỷ lệ DN dân doanh phải trả chi phí “đen” nhiều nhất. Kết quả chung đánh giá sự hài lòng của DN năm 2019 là 7,79 điểm, quy ra tỷ lệ phần trăm là 78%, tăng 3% so với năm 2016. Như vậy, vẫn còn hơn 20% DN chưa thực sự hài lòng.

Cũng theo VCCI, hiện còn rất nhiều văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, kiểm tra chuyên ngành, có tới 355 văn bản, rất khó cho DN thực hiện tra cứu, cập nhật. Không ít trường hợp kiểm tra chồng chéo, một mặt hàng chịu nhiều hình thức quản lý của nhiều bộ, chịu sự kiểm tra của nhiều đơn vị trong cùng một bộ.

Chính vì vậy, để tiếp tục nỗ lực cải cách thủ tục hành chính, Chính phủ đã ban hành Nghị định 85 quy định về việc thực hiện thủ tục hành chính đối với hàng hoá xuất nhập khẩu, quá cảnh, phương tiện vận tải xuất nhập cảnh, quá cảnh theo Cơ chế một cửa quốc gia (NSW), Cơ chế một cửa ASEAN (ASW) và kiểm tra chuyên ngành; quản lý vận hành trao đổi, chia sẻ dữ liệu thông qua Cổng thông tin NSW sẽ bảo đảm tính thống nhất của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, khắc phục những chồng chéo, xung đột, bất cập tại các văn bản về kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, tạo thuận lợi cho hàng hóa.

Theo Nghị định này, người khai hải quan thực hiện thủ tục hành chính thông qua Cổng thông tin NSW được truy cập để khai thông tin, nhận phản hồi thông tin về việc xử lý hồ sơ để thực hiện thủ tục hành chính, nhận chứng từ hành chính, kết quả xử lý khác đối với thủ tục hành chính và tra cứu các thông tin được công bố trên Cổng thông tin NSW. Cơ quan hải quan, các cơ quan xử lý có thủ tục hành chính xử lý trên Cổng thông tin NSW được truy cập vào Cổng thông tin NSW để tiếp nhận thông tin, xử lý và phản hồi kết quả xử lý thủ tục hành chính theo quy định của pháp luật chuyên ngành. Việc vận hành NSW phải tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước, bí mật thương mại, bí mật kinh doanh và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Đảm bảo tính chính xác, minh bạch, khách quan, đầy đủ và kịp thời của các thủ tục hành chính được thực hiện thông qua NSW; tạo thuận lợi cho cá nhân, tổ chức khi thực hiện.

Đáng chú ý, Nghị định 85 quy định các trường hợp miễn kiểm tra chuyên ngành trước khi thông quan, góp phần làm giảm số lượng mặt hàng phải tuân thủ thủ tục hành chính về kiểm tra chuyên ngành trước thông quan, giảm khối lượng công việc phải kiểm tra chuyên ngành của cơ quan chức năng, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của người dân và DN. Chẳng hạn, miễn kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với các trường hợp là hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh có trị giá hải quan được miễn thuế theo quy định của pháp luật về thuế; hàng hóa nhập khẩu trong danh mục và định lượng miễn thuế theo quy định của pháp luật phục vụ cho công tác và sinh hoạt của tổ chức nước ngoài được hưởng quyền ưu đãi miễn trừ ngoại giao; hành lý của người nhập cảnh trong định mức miễn thuế; hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ.

Cùng với đó, Nghị định cũng quy định miễn kiểm tra nhà nước về chất lượng đối với các trường hợp là hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh có trị giá hải quan được miễn thuế theo quy định của pháp luật về thuế; hàng hóa tạm nhập khẩu để bán tại cửa hàng miễn thuế; hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ…