Hệ sinh thái Fintech: Cái bắt tay cho quan hệ win-win
Ứng dụng công nghệ tài chính: Thách thức và cơ hội | |
VietinBank kết nối khách hàng toàn cầu trên nền tảng số hóa | |
Hợp tác giữa ngân hàng và fintech: Tiện ích nhân đôi! |
Nghiên cứu toàn cầu của PwC cho thấy, phần lớn các NH, công ty bảo hiểm và công ty quản lý đầu tư trên thế giới có dự định tăng cường hợp tác với các DN Fintech trong 3 - 5 năm tới.
“Chớ đánh giá thấp vai trò các công ty Fintech...” là chia sẻ của một chuyên gia tài chính - NH khi bàn tới sự “len lỏi” của các công ty này trong hệ thống tài chính Việt Nam ngày càng phổ biến hơn. Nhận định Fintech vẫn là một khái niệm tương đối mơ hồ với không ít người, vị chuyên gia này dẫn ra một ví dụ để hình dung rõ hơn: có thể xem Fintech như ứng dụng Grab hay Uber (ứng dụng gọi xe), khi những đơn vị này không trực tiếp cung cấp dịch vụ mà sử dụng nền tảng công nghệ để kết nối giữa người dùng dịch vụ và người cung cấp dịch vụ. Fintech là nhân tố có thể kết nối được NH cũng như các tổ chức tài chính với người dân, DN.
Việt Nam có nhiều điều kiện, tiềm năng để Fintech có cơ hội phát triển mạnh. Trao đổi thêm, ông Nghiêm Thanh Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) cho biết: Dân số Việt Nam hiện nay là trên 93 triệu người, trong đó trên 60% dân số có độ tuổi dưới 35 - độ tuổi ưa thích công nghệ. Đây cũng chính là một trong những điều kiện để các DN Fintech có thể thu hút được các khách hàng tiềm năng này. Hiện có trên 65% dân số Việt Nam đang sinh sống ở khu vực nông thôn. Đây là đối tượng gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ tài chính do mạng lưới chi nhánh NH truyền thống nhiều khi chưa vươn tới.
Một yếu tố cũng không kém phần quan trọng đó là đội ngũ chuyên gia về CNTT tại Việt Nam được các trường đại học đào tạo khá tốt. Có thể nói Việt Nam có tiềm năng rất lớn với nguồn nhân lực có kiến thức cao trong lĩnh vực CNTT. Đây cũng chính là một trong những điểm thuận lợi cho Fintech Việt Nam có thể phát triển. Đó là chưa kể tốc độ phổ cập điện thoại, đặc biệt là điện thoại thông minh ở Việt Nam hiện rất cao, số lượng người dùng internet chiếm tới gần 64 triệu người, tương đương khoảng 70% dân số.
TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cũng đánh giá cao mảnh đất màu mỡ cho Fintech tại Việt Nam. Theo thống kê của ông Lực, khoảng 2-3 năm trở lại đây, có gần 20 NH tại Việt Nam triển khai NH số dưới nhiều hình thức khác nhau như: Digital Lab, Smartbanking, Timo...
Tiềm năng là không thể bàn cãi. Nhưng thách thức đặt ra cho Fintech tại thị trường mới như Việt Nam cũng còn khá nhiều. Không chỉ nằm ở mô hình, văn hoá kinh doanh, cơ sở dữ liệu triển khai... mà theo TS. Lực còn phụ thuộc vào mức độ chấp nhận của khách hàng tại Việt Nam và của cơ quan quản lý tại Việt Nam. “Khi các NH triển khai NH số sẽ tác động tới nhiều mặt trong các định chế tài chính: từ nhân lực, cơ cấu tổ chức, văn hoá kinh doanh tới công nghệ thông tin, đặc biệt thách thức lớn liên quan tới an toàn, bảo mật thông tin”, vị chuyên gia này cho hay.
Các chuyên gia đều chung quan điểm, thách thức lớn nhất nằm ở khuôn khổ pháp lý. Lĩnh vực Fintech tại Việt Nam còn non trẻ, theo ông Nghiêm Thanh Sơn, khuôn khổ pháp lý hiện nay vẫn chưa đầy đủ và mới chỉ đáp ứng được những quy định đối với các DN trong lĩnh vực thanh toán. Các lĩnh vực khác như: cho vay ngang hàng, blockchain... hiện nay cũng còn đang nghiên cứu. Đại diện Vụ Thanh toán cũng thông tin: theo một khảo sát của NHNN gửi tới các DN Fintech hoạt động trong nước vào năm 2017 thì 2/3 DN Fintech tham gia khảo sát mong muốn NHNN sớm ban hành văn bản quy phạm pháp luật và muốn được cấp phép hoạt động.
Về phía NHNN, cơ quan quản lý đã và đang có những nỗ lực cụ thể để tạo lập một môi trường, hệ sinh thái thúc đẩy các công ty công nghệ tài chính có “đất dụng võ”. Từ tháng 11/2017, NHNN phối hợp với dự án MBI thẩm định để triển khai cuộc thi Thử thách sáng tạo cùng công nghệ tài chính (Fintech Challenge Vietnam). Con số 141 hồ sơ nhận được nằm ngoài sự kỳ vọng của Ban tổ chức, cho thấy sự quan tâm của các nhà đầu tư, DN Fintech ở nước ngoài với thị trường Fintech nội địa ở Việt Nam. Ban chỉ đạo Fintech của NHNN cũng sẽ giao cho 5 nhóm nghiên cứu thuộc các vụ, cục khác nhau triển khai các nội dung ưu tiên trong lĩnh vực fintech như: thanh toán, blockchain, eKYC...
Những báo cáo nghiên cứu này cần phải được hoàn thành trong 2018. Trên cơ sở đó NHNN sẽ có những đề xuất tới Chính phủ, Quốc hội trong việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý trong lĩnh vực này. Hiện nay, NHNN đang cân nhắc việc áp dụng tiếp cận về khuôn khổ pháp lý thử nghiệm có kiểm soát (regulatory sandbox) để trình Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến trước khi triển khai.
“Mối quan hệ giữa NH với Fintech nên là mối quan hệ win-win, tận dụng lợi thế của nhau. Song sự hợp tác này cũng có một số vấn đề phải cân nhắc như sự khác biệt giữa hai bên, độ tương thích về hạ tầng CNTT hay việc có chấp nhận cho nhau cùng chia sẻ dữ liệu thông tin hay không”, TS. Lực nhận định.
Hiện nay Việt Nam có hơn 80 DN Fintech đang hoạt động (số liệu thống kê của NHNN cũng như Fintech Club Vietnam). Các công ty Fintech này hoạt động chủ yếu trong 8 lĩnh vực kinh doanh chính: thanh toán, gọi vốn cộng đồng (crowd-funding), quản lý dữ liệu... Bên cạnh đó là các dịch vụ khác như tài chính cá nhân, cho vay ngang hàng, website so sánh... |