Khi ngành chăn nuôi gặp khó

	Fitch Ratings nâng triển vọng xếp hạng Nhà phát hành nợ của Agribank
	Góp lời giải cho bài toán “giải cứu”
	Agribank Móng Cái: Đầu tàu phát triển nông nghiệp, nông thôn

Kịp thời hỗ trợ người chăn nuôi lợn

Những ngày qua, bà Dương Thị Miền, Giám đốc Agribank chi nhánh huyện Phú Bình (tỉnh Thái Nguyên) như ngồi trên đống lửa. Mặc dù gia đình không nuôi lợn nhưng giá thịt lợn tăng, giảm thế nào, số lượng lợn tiêu thụ trên địa bàn ra sao, bà đều nắm rất rõ. Bà Miền chia sẻ: Mặc dù giá lợn đã giảm sâu từ hơn 2 tháng nay, nhưng thời điểm này mới chính là giai đoạn khó khăn nhất của người chăn nuôi, nhất là những hộ nuôi lớn. Ở giai đoạn trước, hầu hết các hộ dân vẫn còn tự xoay xở được bằng vốn tự có hoặc vay mượn từ anh em, họ hàng. Còn đến giờ, việc vay mượn gần như là không thể. Có khách hàng thậm chí đã phải bán cả đất mặt đường để có tiền mua thức ăn cho lợn. Hơn lúc nào, người chăn nuôi đang rất cần sự tiếp sức của các cấp chính quyền cũng như ngành NH.

Tính đến thời điểm hiện tại, Agribank là NHTM cho vay nhiều nhất vào lĩnh vực chăn nuôi lợn với tổng dư nợ khoảng 27.140 tỷ đồng

Chị Nguyễn Thị Cương, Chủ trang trại lợn, gà lớn nhất huyện, ở xóm Việt Ninh (xã Lương Phú, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên) tâm sự: Những ngày qua, tôi ước sao sẽ được đón nhận những thông tin tốt lành. Vậy nhưng, điều đó vẫn chưa đến. Đáng ngại hơn, cả gà con giống giờ cũng bắt đầu rớt giá thê thảm. Nếu như trước đây, mỗi con gà giống gia đình tôi bán được 12.000 đồng, sau giảm còn 8.000, thì giờ chỉ còn 4.000 đồng/con. Với giá bán này, hiện mỗi con gà giống tôi lỗ 2.000 đồng. Khó khăn chồng chất khó khăn khiến bao vốn liếng của gia đình dồn cả cho việc mua thức ăn cho lợn, gà mà vẫn không đủ. Chỉ riêng tiền thức ăn cho 200 lợn nái, 1.300 con lợn thịt, mỗi ngày gia đình tôi cần ít nhất 30 triệu đồng. Đó là còn chưa kể tiền thức ăn cho trên 15.000 con gà lớn, bé.

Không chỉ chủ trang trại lợn tại tỉnh Thái Nguyên, mà thời gian qua cả ngành chăn nuôi lợn gặp nhiều khó khăn trong việc tiêu thụ do giá lợn giảm mạnh, ảnh hưởng đến đời sống người chăn nuôi. Trước tình hình đó, để kịp thời hỗ trợ người chăn nuôi lợn, giúp người dân, DN vượt qua khó khăn, khôi phục và ổn định sản xuất, ngay từ cuối tháng 4/2017, NHNN đã có Công văn 3091/NHNN-TD gửi các TCTD yêu cầu tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay chăn nuôi, sản xuất thức ăn chăn nuôi và thuốc thú y.

Tại Công văn này, Thống đốc nêu rõ, các TCTD căn cứ khả năng tài chính và các quy định pháp luật hiện hành để thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho khách hàng như: cơ cấu lại thời hạn trả nợ để phù hợp với khả năng trả nợ của khách hàng; xem xét thực hiện các biện pháp hỗ trợ khác như miễn, giảm lãi vay, lãi quá hạn; ưu tiên thu nợ gốc trước thu nợ lãi sau… nhằm giúp khách hàng khắc phục khó khăn, phục hồi sản xuất kinh doanh. Khi cơ cấu lại thời hạn trả nợ, NHTM cho vay được giữ nguyên nhóm nợ một lần đối với một khoản nợ. Đồng thời cho vay mới để phục hồi sản xuất kinh doanh đối với khách hàng có dự án, phương án sản xuất kinh doanh khả thi.

Ngay sau chỉ đạo của NHNN, Agribank đã khẩn trương yêu cầu các chi nhánh rà soát, thực hiện các giải pháp cụ thể tháo gỡ khó khăn cho người chăn nuôi lợn, tạo điều kiện cho bà con duy trì chăn nuôi, chuyển đổi sản xuất để có cơ hội phục hồi kinh tế cho gia đình và trả nợ NH. Các chi nhánh Agribank trên toàn quốc đã nhanh chóng nhập cuộc xoa dịu bớt những căng thẳng mệt mỏi cho các hộ chăn nuôi.

Chị Nguyễn Thị Cương xúc động nói: Trước khó khăn về kinh tế của gia đình, Agribank chi nhánh Phú Bình không những không gây áp lực trả nợ đối với tôi mà ngược lại còn luôn quan tâm, động viên, sát cánh cùng vợ chồng tôi bàn cách giải quyết khó khăn. Chi nhánh đã thực hiện gia hạn nợ gốc và cho tôi trả lãi theo gốc, thay vì trả lãi theo tháng như trước kia. Ngoài ra, chi nhánh còn làm đề xuất với cấp trên để tôi được vay thêm 1 tỷ đồng. Nếu không có sự đồng hành này của Agribank, vợ chồng tôi không biết phải xoay xở ra sao.

NH cũng có “nỗi niềm”

Tính đến thời điểm hiện tại, Agribank là NHTM cho vay nhiều nhất vào lĩnh vực chăn nuôi lợn với tổng dư nợ khoảng 27.140 tỷ đồng chiếm 92,4% tổng dư nợ cho vay chăn nuôi lợn của toàn hệ thống TCTD. Trong quá trình triển khai thực hiện các biện pháp hỗ trợ đối với khách hàng, Agribank đã gặp khá nhiều những vướng mắc liên quan đến việc cơ cấu lại thời hạn các khoản nợ.

Đối với các khoản nợ vay theo Nghị định 41/2010/NĐ-CP, Nghị định 55/2015/NĐ-CP của Chính phủ đã được cơ cấu lại thời điểm trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ một lần theo quy định tại Điều 4 - Thông tư số 10/2015/TT-NHNN của NHNN. Nay khách hàng tiếp tục bị thiệt hại do nguyên nhân khách quan, nếu Agribank tiếp tục thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ một lần nữa thì theo các quy định tại Điều 10 - Thông tư 02/2013/TT-NHNN, số nợ này sẽ bị chuyển sang nhóm 4 - là nhóm nợ nghi ngờ, tiệm cận với nhóm 5 là nhóm nợ có khả năng mất vốn.

Đó là chưa kể những năm trước đây, ngành chăn nuôi lợn cũng đã từng gặp khó khăn do thị trường tiêu thụ sụt giảm và dịch bệnh bùng phát. Nhiều lần Chính phủ và NHNN đã chỉ đạo các TCTD thực hiện gia hạn nợ. Trong đó, riêng Agribank đã gia hạn khoảng trên 350 tỷ đồng theo các văn bản như Công văn 1149/TTg-KTN/2012, Quyết định 540/TTg-QĐ/2014 của Thủ tướng Chính phủ và Văn bản 3623/NHNN-TD của NHNN.

Và từ đầu năm 2017 đến nay, Agribank đã tiếp tục gia hạn thêm hơn 150 tỷ đồng. Đối với các khoản nợ trên nếu Agribank tiếp tục thực hiện biện pháp hỗ trợ miễn, giảm lãi thì cũng sẽ bị nhảy nhóm lên nhóm 3 cũng là nhóm nợ dưới tiêu chuẩn theo quy định tại Điều 10 - Thông tư 02/2013/TT-NHNN.

Thiệt nữa cho khách hàng này dù có thêm dự án, phương án sản xuất kinh doanh mới có tính khả thi, hiệu quả, nhưng sau khi giải ngân cũng bị phân loại vào cùng nhóm nợ có mức rủi ro cao. Như thế, việc tiếp tục gia hạn nợ vô hình trung lại trở thành khó khăn trong mở rộng tín dụng, khiến cả người chăn nuôi và NH cùng gặp khó.

Lúc đó, ngay cả khi khách hàng được Agribank gia hạn nợ thì việc tiếp cận vốn mới cũng rất khó khăn vì hồ sơ vay mới sẽ bị đưa vào nhóm có mức rủi ro cao nhất trong việc thu nợ. Agribank vừa đối mặt với rủi ro nợ xấu khi khoản nợ nhảy lên nhóm 3, 4, 5, vừa khó khăn khi gia tăng cho vay vốn đối với các phương án sản xuất, kinh doanh khả thi. Đây cũng là nguyên nhân dẫn tới việc các TCTD hạn chế thực hiện miễn, giảm lãi cho khách hàng.

Để tháo gỡ nút thắt này, Agribank kiến nghị NHNN cho phép NH khi thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ kể cả trường hợp đã cơ cấu một lần, được giữ nguyên nhóm nợ, đối với ngành chăn nuôi lợn nói riêng và đối tượng cho vay theo Nghị định 55/2015/NĐ-CP nói chung.

Ngoài ra, để đảm bảo ngành chăn nuôi lợn hạn chế tối đa những rủi ro biến động về thị trường tiêu thụ dẫn đến phải giải cứu như những năm vừa qua, Agribank cũng kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Công Thương cần hỗ trợ đầu ra cho sản phẩm ổn định. Các địa phương rà soát lại quy hoạch chăn nuôi lợn đảm bảo ổn định sản lượng, thị trường tiêu thụ sản phẩm, công tác phòng chống dịch bệnh được kiểm soát, trong trường hợp có rủi ro do nguyên nhân khách quan cần có chính sách trợ giá cho người chăn nuôi. Tổ chức chăn nuôi theo chuỗi liên kết, đứng đầu chăn nuôi phải là các DN, sau đó mới đến các chủ trang trại hoặc thông qua các hợp tác xã đến các hộ chăn nuôi, tạo thành một chuỗi liên kết.

Như vậy, sẽ vừa kiểm soát được chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm khi truy xuất, vừa chia sẻ được lợi nhuận và cân đối được cung - cầu; cung cấp thông tin kịp thời, chính xác để người chăn nuôi dựa vào đó đưa ra quyết định kế hoạch sản xuất của mình.

Song song với đó, Nhà nước phối hợp với các DN, địa phương tổ chức các điểm giết mổ lợn thịt đúng quy trình vệ sinh, tổ chức các điểm bán thịt lợn sạch cho người dân, tổ chức chương trình kết nối giữa các DN và các vùng sản xuất, tăng cường thu mua chế biến, cấp đông nhằm hỗ trợ tiêu thụ lợn thịt cho thị trường... Khi đó, những hỗ trợ của các TCTD đối với người chăn nuôi mới thực sự có hiệu quả.