Kinh tế toàn cầu: Áp lực chưa giảm bớt

	Mỹ - Trung nhất trí nối lại đàm phán thương mại
	Thương mại toàn cầu bị tổn thương vì cuộc chiến thuế quan

Nhanh chóng xúc tiến lại đàm phán

“Họ sẽ nói chuyện qua điện thoại trong tuần tới. Và họ sẽ sắp xếp các cuộc gặp mặt trực tiếp. Sẽ có rất nhiều kênh liên lạc”, ông Kudlow nói với các phóng viên ngày 3/7 tại Nhà Trắng.

Thương mại toàn cầu vẫn chịu nhiều áp lực dù đàm phán thương mại Mỹ - Trung được khởi động lại

Trước đó Tổng thống Donald Trump cũng cho biết một vòng đàm phán thương mại mới với Trung Quốc đang được tiến hành nhằm chấm dứt tình trạng bế tắc hiện nay. Trong cuộc gặp bên lề Hội nghị thượng đỉnh Nhóm 20 tại Nhật Bản vào thứ Bảy tuần trước, ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đồng ý khởi động lại các cuộc đàm phán – động thái phản ánh một “thỏa thuận ngừng bắn” cho cuộc CTTM đang diễn ra. Và trong khi các cuộc đàm phán đang diễn ra, ông Trump cho biết sẽ không áp dụng mức thuế mới đối với 300 tỷ USD hàng hóa bổ sung.

Thị trường chứng khoán và thị trường tài chính nói chung đã phản ứng khá tích cực ngay sau các thông tin này. Tuy nhiên, thỏa thuận ngừng bắn dường như chưa thể làm giảm bớt áp lực đối với nền kinh tế toàn cầu vốn đã bị tổn thương bởi các căng thẳng trước đó đã tấn công vào hệ thống sản xuất và thương mại.

Dù Tổng thống Donald Trump đã đồng ý sẽ không áp dụng mức thuế mới với các hàng hóa còn lại của Trung Quốc nhưng thuế đánh vào 250 tỷ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc và các biện pháp trả đũa của Trung Quốc trước đó thì vẫn có hiệu lực. Ông Trump cũng quyết định dỡ bỏ một số hạn chế đối với tập đoàn Huawei, nhưng ông nói “số phận” của công ty công nghệ Trung Quốc này sẽ chưa thể được quyết định cho đến khi hai bên tiến được đến giai đoạn đàm phán cuối cùng về một thỏa thuận thương mại. Và điều quan trọng nhất là người ta chưa nhìn thấy có sự đột phá nào trong các vấn đề cơ bản dẫn đến xung đột giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Giới phân tích cho rằng, khi chưa có được sự đột phá về những vấn đề cốt lõi cũng có nghĩa là thuế quan hiện tại sẽ không được dỡ bỏ sớm, và điều này gây áp lực lên chuỗi cung ứng và thúc đẩy tăng trưởng toàn cầu.

"Khởi động lại các cuộc đàm phán thương mại không có nghĩa là Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ sớm đạt được thỏa thuận bất cứ lúc nào", Tommy Wu của Oxford econom nhận định. “Các cuộc đàm phán sẽ tiếp tục khó khăn, với giả định là hai bên sẽ tiếp tục duy trì lập trường cứng rắn”.

Áp lực vẫn đè nặng

Căng thẳng thương mại và thuế quan đã đè nặng lên nền kinh tế toàn cầu trong năm nay, làm giảm bớt hoạt động sản xuất ở Trung Quốc - nơi tăng trưởng kinh tế đã chậm lại và góp phần quan trọng khiến khối lượng thương mại toàn cầu giảm. Dù các công ty đa quốc gia đã và đang tìm cách giảm thiểu các rủi ro cho chuỗi cung ứng của mình, nhưng các tập đoàn - bao gồm cả những gã khổng lồ công nghệ như Apple - vẫn rất dễ bị tổn thương trước thuế quan mới của Mỹ và sự trả đũa tiềm tàng từ Trung Quốc.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hồi tháng 4 đã cắt giảm dự báo tăng trưởng toàn cầu trong năm nay xuống còn 3,3%, cảnh báo sự leo thang mạnh mẽ của CTTM có thể tàn phá chuỗi cung ứng và phá vỡ các ngành công nghiệp. “Nền kinh tế toàn cầu thực sự đã chịu tác động: Đầu tư đã suy yếu đi và thương mại đã chậm lại đáng kể, với tỷ lệ tăng trưởng xuất khẩu và nhập khẩu ở mức thấp nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu thập kỷ trước”, Tổng giám đốc điều hành IMF Christine Lagarde cho biết tại G20 vừa qua.

Nhưng dường như đó vẫn còn là con số lạc quan, bởi theo dự báo đưa ra vào đầu tháng 6 vừa qua, Ngân hàng Thế giới (WB) thậm chí đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm nay xuống chỉ còn 2,6%, nhấn mạnh bối cảnh thế giới đối mặt với CTTM giữa các nền kinh tế lớn khiến hoạt động đầu tư, thương mại và tín nhiệm toàn cầu sụt giảm. Vào tháng 5, chỉ số sản xuất toàn cầu của JPMorgan đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2012. Người tiêu dùng cũng bị tổn thương khi ngày càng có nhiều DN cho biết thuế quan cao khiến chi phí tăng lên và họ bắt đầu phải tăng giá sản phẩm.

Nhiều NHTW hiện đang lâm vào cảnh phải hành động “ngoài mong muốn”. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã báo hiệu họ có thể sẽ thực hiện hai lần cắt giảm lãi suất trong năm nay để đối phó lại với những lo ngại về các chính sách thương mại của ông Trump, cũng như tình trạng nợ DN gia tăng và sự yếu kém trong ngành sản xuất. Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cũng đánh tín hiệu thậm chí có thể quay lại in tiền. Trong khi đó các NHTW Ấn Độ và Úc đã giảm lãi suất.

Câu hỏi lớn lúc này là cuộc đàm phán giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ được tiến hành như thế nào? Ông Trump muốn Bắc Kinh phải mở cửa thị trường rộng lớn của mình cho nhiều công ty Mỹ hơn và giảm trợ cấp của chính phủ cho các công ty Trung Quốc nhằm giúp họ cạnh tranh với các đối thủ nước ngoài. Tổng thống Mỹ cũng yêu cầu Bắc Kinh chấm dứt “đánh cắp” tài sản trí tuệ từ các công ty Mỹ.

Trong khi đó, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã bác bỏ cáo buộc của Hoa Kỳ về những hành động sai trái và phản đối yêu cầu phải tiến hành những thay đổi lớn đối với một hệ thống kinh tế đã giúp hàng trăm triệu công dân của họ thoát khỏi đói nghèo. Bắc Kinh đã tăng chi tiêu và cắt giảm thuế để giúp làm giảm bớt tác động của cuộc CTTM đến nền kinh tế.

Các nhà phân tích tại Berenberg, một ngân hàng đầu tư của Đức, nhận định rằng, thỏa thuận ngừng bắn giữa Mỹ và Trung Quốc cần được nhìn nhận một cách thận trọng. Họ lưu ý rằng, cuộc gặp năm ngoái giữa ông Trump và ông Tập tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Brazil cũng đã kết thúc với những động thái tích cực, nhưng rốt cục thì các cuộc đàm phán sau đó để hiện thực hóa thì lại không đi đến đâu và dẫn đến việc áp đặt thuế quan mới.

Do đó theo các nhà phân tích tại Berenberg, có lẽ một thỏa thuận thương mại toàn diện giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn còn rất xa vời. Tuy nhiên, một nền kinh tế hồi phục tốt và thị trường chứng khoán tăng trưởng mạnh mẽ vừa là mong muốn, vừa là điều kiện cần để ông Trump có lợi thế trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Những mong muốn và điều kiện cần có như vậy có thể sẽ ngăn cản ông Trump tiếp tục leo thang CTTM với Trung Quốc, hay mở ra những mặt trận mới với các đối tác thương mại lớn khác. Đáng chú ý là với những dữ liệu kinh tế Mỹ vừa qua cho thấy sự suy giảm thì những tín hiệu tích cực gần đây về thương mại có thể là dấu hiệu cho thấy ông Trump đang sẵn sàng giảm bớt cẳng thẳng để giữ cho nền kinh tế đi đúng hướng trong khoảng thời gian quan trọng tới.