Lao động Việt Nam tăng cường… xuất ngoại

Đổ xô đến thị trường dễ tính

Bên cạnh những thị trường truyền thống như Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, thì các thị trường tiềm năng khác cũng đang thu hút số lượng lớn lao động Việt Nam sang làm việc như khu vực Trung Đông, Malaysia…

Theo Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH), số liệu báo cáo từ các DN cho thấy, số lao động Việt Nam đi XKLĐ trong quý I/2015 là 25.766 người, tăng 110,7% so với cùng kỳ năm 2014. Riêng trong tháng 3/2015, số lao động đi làm việc ở nước ngoài là 8.560 người, với 2.573 lao động nữ.

Có thể nói, nhiều năm qua, Đài Loan luôn là một trong những thị trường lớn thu hút nhiều lao động nhất hiện nay. Trong tháng 3/2015, trong số 8.560 người Việt Nam đi XKLĐ thì đã có 5.953 lao động sang Đài Loan. Đây là thị trường khá dễ tính, tiếp nhận nhiều lao động phổ thông, lương cơ bản cũng khá cao (từ 10 đến 15 triệu đồng/tháng).

Đài Loan cũng là thị trường có hành lang pháp lý bảo vệ người lao động tương đối đầy đủ. Lý giải về nguyên nhân số lượng lao động sang Đài Loan tăng cao, theo Cục Quản lý Lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH), bên cạnh những điều kiện thuận lợi cho lao động Việt Nam, thì thời gian qua, các nước khác như Thái Lan, Indonesia, Philippines… có xu hướng giảm dần việc đưa lao động sang làm việc tại Đài Loan.

Bên cạnh đó, Bộ LĐ-TB&XH cũng đã có những quy định giảm chi phí cho người lao động. Những chính sách mới của Việt Nam và Đài Loan đều tạo cơ hội thuận lợi cho việc tăng chất lượng, số lượng lao động sang Đài Loan làm việc.

Mới đây Đài Loan đã ban hành một số chính sách mới liên quan đến lao động nước ngoài, trong đó, phần lớn các quy định này khuyến khích các DN Đài Loan tuyển dụng lao động nước ngoài và tạo điều kiện thuận lợi cho họ tới làm việc ở Đài Loan. Về phía Việt Nam, Bộ LĐ-TB&XH cũng tăng cường kiểm soát mức thu phí môi giới của các DN trong nước và giảm mức phí trần quy định.

Theo đó, tổng chi phí của người lao động trước khi đi làm việc trong các ngành công nghiệp tại Đài Loan không vượt quá 4.000 USD/người/hợp đồng 3 năm, trong đó tiền môi giới tối đa không quá 1.500 USD/người/hợp đồng 3 năm.

Tổng chi phí của người lao động trước khi đi làm việc trong các bệnh viện, trung tâm chăm sóc người già (hộ lý, y tá, điều dưỡng, chăm sóc người bệnh) tại Đài Loan không vượt quá 3.300 USD/người/hợp đồng 3 năm, trong đó tiền môi giới tối đa không quá 800 USD/người/hợp đồng 3 năm.

Đào tạo lao động nữ đi làm việc tại Đài Loan

Quy định là thế, ­ nhưng thực tế lại khác

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, hiện nay rất nhiều các DN có dịch vụ XKLĐ, các công ty môi giới đều thu vượt phí. Theo quy định tổng chi phí đi làm việc tại Đài Loan trong các ngành công nghiệp không vượt quá 4.000 USD/người/hợp đồng 3 năm, nhưng trên thực tế các công ty môi giới thường thu đến 5.500 USD, thậm chí cao hơn.

Theo đại diện một công ty XKLĐ trên địa bàn Hà Nội, một số công ty môi giới trong nước thường thu phí vượt quy định là do chi phí các lao động phải trả bao gồm cả chi phí phía Việt Nam và Đài Loan.

Trong đó, riêng phí trả cho Đài Loan đã là 4.000 USD, thậm chí có công ty thu cao hơn, phí Việt Nam là 1.200- 1.500 USD, như vậy tổng số tiền phí người lao động phải trả sẽ cao hơn mức quy định.

Theo quy định của Bộ LĐ-TB&XH, nếu người lao động hoặc gia đình người lao động Việt Nam đi làm việc tại Đài Loan có văn bản phản ánh với các cơ quan chức năng về chi phí của người lao động phải nộp trước khi đi cao hơn quy định nêu trên, thì DN sẽ bị tạm dừng hoạt động đưa người lao động đi Đài Loan trong 30 ngày hoặc lâu hơn đến khi giải quyết dứt điểm vụ việc.

DN Đài Loan hợp tác với DN Việt Nam sai phạm cũng sẽ bị tạm dừng xác nhận hồ sơ tiếp nhận lao động Việt Nam kể từ ngày được cơ quan chức năng thông báo. Theo đó, thời gian qua Cục Quản lý lao động ngoài nước cũng đã xử lý và xử phạt nhiều công ty thu phí cao hơn quy định.

Đơn cử như mới đây, Cục Quản lý lao động ngoài nước đã ban hành văn bản quyết định tạm dừng cung ứng lao động sang làm việc tại Đài Loan, có thời hạn từ ngày 10/1/2015 đến ngày 10/2/2015 đối với 5 Công ty Việt Nam là COMA, TRAENCO, TRACIMEXCO, HALASUCO, CEFINAR để kiểm tra làm rõ các thông tin theo đơn thư phản ánh của người lao động là bị thu phí cao hơn quy định.

Theo đại điện của Cục Quản lý lao động ngoài nước, trong năm 2015, bên cạnh việc duy trì phát triển các thị trường truyền thống, các DN XKLĐ đang hướng tới việc tìm kiếm các đơn hàng có điều kiện làm việc, thu nhập tốt cho người lao động. Nhật Bản được đánh giá là một thị trường XKLĐ tiềm năng với Việt Nam bởi nhu cầu tuyển dụng lao động nhiều và mức lương khá cao.

Thời gian gần đây, đơn đặt hàng tuyển dụng lao động của Nhật Bản dành cho lao động Việt Nam đang tăng mạnh. Hiện nay, Nhật Bản tiếp nhận lao động ở rất nhiều các ngành nghề như xây dựng, cơ khí, nông nghiệp, chế biến thực phẩm, dệt may... Trong đó, nhu cầu lao động với các ngành xây dựng, nông nghiệp, chế biến thực phẩm tăng mạnh.

Ngoài ra, để chuẩn bị cho Thế vận hội Tokyo được tổ chức vào năm 2020, thì từ 2015 đến 2020 Nhật Bản dự kiến tiếp nhận số lượng lớn thực tập sinh xây dựng, và xem xét việc tiếp nhận lại các thực tập sinh xây dựng đã hoàn thành hợp đồng về nước trước đây.

Các chuyên gia về thị trường lao động cũng đánh giá rằng, năm 2015, lao động Việt Nam sẽ có thêm nhiều đơn hàng từ các thị trường dễ tính như Malaysia, Thái Lan… Hiện Việt Nam đã có những ký kết thỏa thuận về đào tạo và xuất khẩu lao động với một số nước tạo điều kiện cho lao động Việt Nam có nhiều cơ hội làm việc.

Đầu tháng 3/2015, Việt Nam và Thái Lan đã bắt đầu tiến hành đàm phán liên ngành để sớm ký kết Biên bản ghi nhớ giữa hai Chính phủ về hợp tác lao động, với các nội dung hợp tác toàn diện về lao động.