M&A thu hút dòng vốn ngoại
Chính phủ khuyến khích M&A các ngân hàng nhỏ thành ngân hàng lớn | |
Việt Nam sẽ trở thành thị trường M&A hấp dẫn trong khu vực | |
M&A lĩnh vực ngân hàng: Tăng quy mô và nâng cao sức cạnh tranh |
“Hoạt động M&A tăng trưởng mạnh, dẫn dắt dòng vốn đầu tư chuyển dịch vào những khu vực sinh lời cao”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhận định tại Diễn đàn M&A Việt Nam 2018 diễn ra mới đây tại TP. Hồ Chí Minh. Sự phát triển của thị trường mua bán và sáp nhập (M&A) là xu hướng tất yếu, đồng nhịp với một nền kinh tế đang trong quá trình chuyển đổi, tái cơ cấu, hội nhập quốc tế. Xu hướng này ngày càng được khẳng định trên cơ sở hệ thống pháp luật về đầu tư, kinh doanh không ngừng được hoàn thiện như Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán...
Quang cảnh diễn đàn |
Bằng chứng là trong 10 năm qua (từ năm 2008 – 2018), tổng giá trị thương vụ M&A đạt 4,8 tỷ USD và hàng ngàn giao dịch thành công; trong đó, riêng năm 2017, giá trị M&A đạt mức kỷ lục 10 tỷ USD. Số liệu thống kê về FDI của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho thấy, trong số 22,94 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài chảy vào Việt Nam trong 7 tháng đầu năm, có tới 4,79 tỷ USD được thực hiện theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, tăng 53,3% so với cùng kỳ năm 2017. Điều đó cũng phần nào cho thấy niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước vào môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam đã và đang được nâng cao và củng cố.
Ông Warrick Cleine - Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc KPMG Việt Nam cho rằng, với tỷ trọng dân số trẻ và tầng lớp trung lưu đang gia tăng, thị trường Việt Nam được đánh giá là môi trường hấp dẫn với nhà đầu tư nước ngoài. Vì vậy, trong năm nay cũng như các năm tới, các nhà đầu tư ngoại sẽ tiếp tục thực hiện mục tiêu tìm hiểu và mở rộng thị trường tại Việt Nam.
Theo KPMG, thị trường M&A trong nước đang được dẫn dắt bởi khối ngoại, trong đó tập trung vào 4 quốc gia là Singapore, Thái Lan, Hàn Quốc và Nhật Bản. Trong năm qua, giá trị thương vụ do nhà đầu tư nước ngoài đóng vai trò bên mua chiếm tới 91,8%; trong khi nhà đầu tư trong nước mua chỉ thực hiện 8,2%. Điển hình phải kể đến thương vụ ThaiBev – Sabeco trị giá 4,8 tỷ USD, chiếm gần 50% tổng giá trị M&A trong năm 2017 và bằng 86,2% tổng giá trị tất cả các thương vụ M&A trong năm 2016 tại Việt Nam.
Giới chuyên môn cũng đánh giá, hoạt động M&A đang thực sự trở thành một kênh đầu tư hấp dẫn, đồng thời là yếu tố quan trọng thúc đẩy tái cấu trúc nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế nói chung và của DN nói riêng.
Tuy nhiên, sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài đối với thị trường M&A Việt Nam có sự thay đổi theo thời gian và đối với các lĩnh vực, ngành nghề khác nhau.
Nếu như năm 2016 là năm lên ngôi của ngành bán lẻ với các thương vụ mua lại các chuỗi phân phối, thì năm 2017 ngành có tỷ trọng giá trị M&A lớn nhất là sản xuất tiêu dùng (57%), tiếp theo đó là ngành bất động sản (27%) tài chính ngân hàng đứng thứ 3 với 4%. Sang đến 6 tháng đầu năm 2018, ngành bất động sản vẫn chiếm ưu thế với 66,75%, nhưng lĩnh vực tài chính ngân hàng vượt lên đứng thứ 2 với tỷ trọng 19,06%, tiếp theo mới đến lĩnh vực sản xuất công nghiệp (9%)...
Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, sở dĩ một số lĩnh vực như sản xuất tiêu dùng, bất động sản, tài chính ngân hàng có sức hút đối với các nhà đầu tư ngoại không chỉ bởi sức hấp dẫn thị trường, tỷ suất sinh lời từ các thương vụ mà còn bởi tiềm năng phát triển trong tương lai đối với những lĩnh vực, ngành nghề nêu trên.
Đơn cử như đối với thị trường bất động sản, hình thức mua lại để hình thành liên doanh được thực hiện chủ yếu giữa các nhà đầu tư nước ngoài với khả năng tài chính mạnh, giàu kinh nghiệm sẽ hợp tác với DN trong nước đang nắm giữ quỹ đất trên thị trường. Điển hình như thương vụ GIC đầu tư 1,3 tỷ USD vào Vinhomes dưới hình thức mua cổ phần và cho vay để thực hiện dự án. Hay thương vụ Quỹ đầu tư Mỹ Warburg Pincus kết hợp với Bicamex IDC thành lập liên doanh với tổng vốn 200 triệu USD...
Còn đối với lĩnh vực tài chính ngân hàng, nhà đầu tư ngoại quan tâm đến mảng tài chính cá nhân, tiêu dùng, thẻ và công nghệ ngân hàng. Đây là những mảnh đất còn nhiều dư địa để phát triển tại thị trường Việt Nam. Đó chính là động lực để nhà đầu tư ngoại “rót” hàng trăm triệu USD vào Techcombank, hay Shinhan Bank mua lại mảng bán lẻ của ANZ, cũng như mua lại công ty tài chính Prudential Việt Nam... Bên cạnh đó, việc nhiều ngân hàng có triển vọng tốt vẫn đang còn “room” cho nhà đầu tư chiến lược cũng đang trong tầm ngắm của các nhà đầu tư nước ngoài. Dự kiến thời gian tới đây sẽ là mảnh đất màu mỡ, có sức hút đối với nhà đầu tư đến từ nhiều quốc gia trong khu vực và thế giới.
Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, có nhiều yếu tố quan trọng tác động trực tiếp đến thị trường M&A tại Việt Nam. Trước hết là niềm tin của nhà đầu tư đã quay trở lại khi các rào cản dần được gỡ bỏ, khơi nguồn động lực tăng trưởng mới. Thời gian qua, Chính phủ đã phát đi thông điệp khuyến khích phát triển mạnh mẽ kinh tế tư nhân, khẳng định chủ trương phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế đất nước.
Đồng thời, quá trình tái cấu trúc DNNN đang được đẩy mạnh với trọng tâm là cổ phần hóa các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, thoái vốn nhà nước trong các DN. Quá trình cải cách thủ tục hành chính cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ DN đang được Chính phủ chỉ đạo triển khai quyết liệt. Việt Nam tiếp tục chủ động hội nhập quốc tế tạo môi trường thuận lợi cho các DN và nhà đầu tư quốc tế tham gia, rót vốn vào thị trường Việt Nam.