Mộc Châu phát triển chuỗi liên kết bò sữa
Công ty có 2 Trung tâm Giống, mỗi trung tâm nuôi 1.000 con bò. Năm 2004, đàn bò sữa của công ty đạt 14.608 con, sản lượng sữa tươi đạt trên 40.000 tấn/năm, năng suất 23,5 kg/con/ngày, cao nhất cả nước, ông Trần Công Chiến, Tổng giám đốc công ty cho biết.
Nhiều hộ dân yên tâm chăn nuôi, sản xuất với mô hình khoán trực tiếp
Mô hình sản xuất của công ty khép kín từ sản xuất giống bò đến chế biến sữa công nghiệp. Các khâu chăn nuôi được chuyển giao cho nông hộ qua cơ chế khoán để kết nối hình thành vùng nguyên liệu. Công ty tổ chức thu mua sản phẩm, chế biến và tiêu thụ đến người tiêu dùng. Hiệu quả sản xuất kinh doanh được phân chia hài hoà và hợp lý đến người lao động và nông dân, do đó các hộ nông dân yên tâm đầu tư, mở rộng phát triển sản xuất, bán 100% sản phẩm sữa tươi cho công ty mà không bán ra bên ngoài.
Chia sẻ kinh nghiệm, ông Chiến cho hay, công ty đã mạnh dạn áp dụng mô hình khoán trực tiếp tới từng hộ chăn nuôi với việc giao đất đến các hộ sản xuất, nhưng vẫn hỗ trợ vốn, nguyên liệu đầu vào và dịch vụ y tế, kết hợp thưởng doanh số… đã thúc đẩy nông dân phát triển đàn bò sữa. Hiện nay, công ty tiếp tục thực hiện tốt việc khoán hộ, nâng quy mô hộ bình quân chăn nuôi lên 35-50 con bò/hộ, có 25-30% số hộ có từ 80-100 con/hộ, ông Chiến cho biết thêm.
Ngoài ra, công ty đã hỗ trợ cho các hộ từ 700-1.000 đồng/kg thức ăn tinh bột và cỏ Alfalfa; cho vay vốn từ 50-70% phần vốn cho các hộ đầu tư mở rộng phát triển sản xuất; hỗ trợ 5 triệu đồng cho mỗi con bò được mua về; đẩy mạnh công tác khuyến nông, tiêm phòng, thụ tinh nhân tạo...
Mô hình bảo hiểm vật nuôi cũng đã được thực hiện từ năm 2004. Quỹ bảo hiểm được sự bảo trợ của công ty. Ban quản lý Quỹ bảo hiểm do các hộ chăn nuôi bầu ra gồm 13 thành viên, đại diện cho các khu vực chăn nuôi, bác sĩ thú y, công đoàn, hộ chăn nuôi... khi bò của người dân tham gia bảo hiểm, quỹ sẽ cử thành viên đến kiểm tra thực tế, dựa trên cơ sở quy trình chăn nuôi của công ty để quyết định có trả bảo hiểm hay không.
Quỹ do người chăn nuôi trực tiếp quản lý nên khi bò chết do yếu tố khách quan, có thể xin trả bảo hiểm ngay cho người chăn nuôi. Một con bò sinh sản, nông dân mua bảo hiểm 600 nghìn đồng, khi gặp rủi ro, bò bị chết, bảo hiểm hỗ trợ 12 triệu đồng, bò thải bảo hiểm hỗ trợ 8 triệu đồng… Số tiền này cùng với tiền bán sản phẩm thêm 10-15 triệu đồng, hộ có bò chết có thể mua được 1 con bê để tiếp tục chăn nuôi. Hiện Quỹ bảo hiểm vật nuôi của công ty có trên 10 tỷ đồng. Trong lúc vốn này nhàn rỗi, Quỹ cho công ty vay lại để sản xuất và công ty trả lãi theo lãi suất ngân hàng.
Cùng với bảo hiểm vật nuôi, hiện Quỹ cũng đang áp dụng bảo hiểm giá sữa, hộ chăn nuôi chỉ đóng phí bảo hiểm 50 đồng/lít sữa tươi, khi giá sữa biến động giảm từ 25-30% so với giá tiêu thụ hiện tại, bảo hiểm sẽ hỗ trợ chi trả bằng 60% giá chênh lệch vào thời điểm đó trên mỗi lít sữa để các hộ có đủ vốn tiếp tục chăm sóc đàn bò.
Công tác quản lý và xử lý môi trường cũng được công ty tập trung đầu tư. Cho đến nay, công ty có khả năng xử lý bình quân mỗi năm lượng phân chuồng có khối lượng 80.000 tấn bằng các phương pháp ủ phân để hoại mục đồng cỏ, đồng ngô; nước thải được đưa vào bể chứa và xử lý bằng chế phẩm Fermatin cùng một số loại chế phẩm khử mùi, khử chất độc khác. Một số các hộ nuôi đã sử dụng hầm biogas.
Đánh giá cao hiệu quả hoạt động của CTCP Giống bò sữa Mộc Châu, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thành Nam cho rằng, mô hình này cần tiếp tục được nhân rộng. Sữa bò tươi của Sơn La đã trở thành thương hiệu được người tiêu dùng tin tưởng nên các cấp, các ngành tại địa phương cần hỗ trợ, hướng dẫn, hỗ trợ về công nghệ cũng như quy trình sản xuất cho người dân để tiếp tục tạo đột phá giúp người dân thoát nghèo bền vững, ông Nam nhấn mạnh.
Đức Hiền