Nhận diện rủi ro, tránh nguy cơ thua thiệt
Bắt kịp CMCN 4.0 không thể thiếu DNTN | |
Cần khai thác hiệu quả tài nguyên số |
Những rủi ro từ quốc tế và nội tại
Nhận diện về rủi ro của DN Việt Nam trên trường quốc tế, ông Nguyễn Phú Hoà, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho rằng, kinh tế Việt Nam nói chung và hoạt động xuất khẩu hàng hóa nói riêng hiện đang chịu tác động của nhiều yếu tố rủi ro từ các điều kiện khách quan lẫn nội tại. Cụ thể, để bảo vệ sự đoàn kết, châu Âu chắc chắn sẽ đẩy mạnh đặt ra các hàng rào kỹ thuật đối với hàng nhập khẩu để bảo hộ thị trường, bảo hộ đầu tư ở các nước có trình độ phát triển chưa tương đồng.
Nhận diện rủi ro là bước đầu tiên để giảm thiểu và phòng tránh nguy cơ tổn thất trong hoạt động xuất khẩu |
Cũng vậy, nước Mỹ với sự giúp sức của quá trình robot hoá, nên việc kêu gọi các nhà sản xuất quay trở lại Hoa Kỳ để sản xuất sản phẩm Made in America là đều có thể trở thành hiện thực, và song song với quá trình ấy, nước Mỹ với thế mạnh của mình sẽ đặt ra các rào cản kỹ thuật, đôi lúc là vô lý và có thể vi phạm các quy định của WTO, dẫn chúng ta đến những vụ kiện tụng mệt mỏi.
Ví dụ mới nhất như đạo luật Farm bill của Hoa Kỳ có hiệu lực từ ngày 1/9 tới buộc các DN Việt Nam phải gửi tài liệu cho thấy hệ thống thanh tra trong nước tương đương với Mỹ. Nếu xác định rằng Việt Nam có quy trình tương đương, FSIS sẽ tiến hành thanh tra trực tiếp hệ thống kiểm tra của Việt Nam. Sau khi kết luận Việt Nam có hệ thống kiểm tra tương đương, FSIS sẽ trưng cầu ý kiến về đề xuất thêm Việt Nam vào danh sách các nước đủ điều kiện xuất khẩu sang thị trường Mỹ.
“Những thay đổi nhanh chóng của bối cảnh kinh tế, thương mại thế giới, khiến chiến lược phát triển của các nước dựa vào thu hút đầu tư nước ngoài và lợi thế lao động giá rẻ như Việt Nam phải đối mặt với bước hụt trong việc tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Hơn thế, thách thức không chỉ đến từ diễn biến thị trường quốc tế mà còn xuất phát từ chính nội tại của các ngành sản xuất Việt Nam”, ông Nguyễn Phú Hòa nhận định.
Cùng quan điểm với ông Nguyễn Phú Hòa, các chuyên gia kinh tế cho rằng, DN Việt Nam phải làm tốt việc nhận diện thị trường và quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu mới có thể rút ngắn khoảng cách về năng lực xuất khẩu với các quốc gia khác.
Đổi mới công nghệ, cải cách hành chính
Theo ông Phạm Thiết Hòa, Giám đốc Trung tâm xúc tiến đầu tư phát triển TP. HCM (ITPC), hiện nhiều DN Việt Nam đang rơi vào tình trạng xuất khẩu dàn trải ở nhiều quốc gia, khu vực thị trường khác nhau. Do đó, cần sớm nhận diện thị trường, tập trung vào những thị trường có tiềm năng lớn và có hành lang pháp lý về thương mại rõ ràng để tránh những rủi ro không thể kiểm soát được.
Về lâu dài, cần tiếp tục cải cách thể chế hành chính, chính sách tài chính, tạo môi trường thuận lợi để DN phát triển, đảm bảo sự công bằng giữa nhóm kinh tế Nhà nước và kinh tế tư nhân. Trong quá trình đó, các DN cần chủ động thể hiện vai trò trung tâm, cũng như mạnh dạn tham gia vào việc hoạch định các chính sách phát triển kinh tế.
Ở góc độ nhà phân phối sản phẩm, ông Yuichiro Shiotani, Tổng giám đốc Topvalu Japan chia sẻ, các DN có thể đánh giá tiềm năng của một thị trường thông qua việc tìm hiểu tổng nhu cầu nhập khẩu của thị trường đó.
Ví dụ, năm 2016, kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng may mặc, đồ gia dụng của Nhật Bản là hơn 601 triệu USD, trong khi đó, kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam chỉ mới đạt hơn 28 triệu USD. Mặt khác, Nhật Bản hiện có gần 700 đối tác là các nhà cung cấp hàng hóa nước ngoài, trong số đó chỉ có khoảng 50 nhà cung cấp Việt Nam. Điều này cho thấy nhu cầu nhập khẩu của Nhật Bản là rất lớn và là một thị trường tiêu thụ đầy tiềm năng.
Vấn đề còn lại của DN là làm thế nào để đáp ứng được các tiêu chuẩn đối với hàng hóa nhập khẩu của Nhật Bản. “Bí quyết tiếp cận được thị trường Nhật Bản và thế giới, đó là phải tạo sự khác biệt cho sản phẩm, và việc xây dựng thương hiệu cũng vô cùng quan trọng để nâng cao lợi thế và cơ hội xuất khẩu cho các DN”, ông Yuichiro Shiotani chia sẻ.
Trên thực tế, nhận diện rủi ro là bước đầu tiên để giảm thiểu và phòng tránh nguy cơ tổn thất trong hoạt động xuất khẩu. Vì vậy, DN phải nắm rõ quy trình xuất - nhập khẩu của từng thị trường, và dự trù trước các giải pháp ứng phó với tình huống. Đặc biệt, trước khi xuất khẩu sang một thị trường mới hoặc giao dịch với một đối tác mới DN phải tìm hiểu các đặc điểm về văn hóa, tôn giáo, tình hình chính trị cũng như năng lực tài chính, uy tín nhằm đảm bảo hiệu quả của hoạt động xuất nhập khẩu.