Nơm nớp lo ‘bà hỏa’ ghé chung cư
Những số liệu thống kê trên từ Cục Cảnh sát PCCC và Cứu nạn cứu hộ cho thấy rất nhiều công trình đang tiềm ẩn nguy cơ xảy ra hoả hoạn, và nếu xảy ra sự cố thì việc xử lý cũng rất khó khăn.
Mối nguy luôn tiềm ẩn
Phát biểu tại hội thảo “Quy chuẩn, tiêu chuẩn PCCC ở công trình xây dựng và các vấn đề thực tiễn” được tổ chức mới đây, PGS-TS. Phạm Thúy Loan, Phó viện trưởng Viện Kiến trúc Quốc gia cho biết trong 6 tháng đầu năm, cả nước đã xảy ra khoảng 2.000 vụ cháy.
Những vụ hỏa hoạn lớn, gây thiệt hại nặng nề cả về người và của xảy ra gần đây như tại chung cư Carina, Fodacon... làm bùng lên sự bất an đối với các cư dân trong các toà nhà cao tầng, nhất là trong bối cảnh nguồn cung nhà chung cư đang rất lớn.
Tại nhiều chung cư hiện nay, người dân mất nhiều tiền để mua một căn nhà, một tổ ấm nhưng lúc nào cũng phải sống trong nỗi lo nơm nớp về an toàn tính mạng cho bản thân và gia đình.
Theo TS. Nguyễn Đức Việt, Trưởng khoa Phòng cháy, Đại học PCCC, trong 4.166 chung cư, nhà cao tầng trên cả nước, chỉ có 538 nhà được xây dựng trước Luật PCCC 2001, còn lại là 3.628 nhà được xây dựng sau Luật PCCC 2001, chiếm 87,09%. Các công trình cao tầng chủ yếu tập trung tại Hà Nội với 1.626 toà, chiếm 39,03%; TP.HCM 1.522 toà, chiếm 36,5%.
Điều đáng lo ngại là việc chấp hành các quy định của pháp luật về PCCC, tiêu chuẩn, quy chuẩn về PCCC trong thiết kế, nghiệm thu về PCCC và đưa công trình vào hoạt động của chủ đầu tư, đơn vị quản lý, ban quản trị chung cư vẫn chưa đầy đủ, còn những tồn tại, vi phạm phát sinh trong quá trình hoạt động, phổ biến là vi phạm về các điều kiện ngăn cháy lan, thoát nạn, hoạt động của hệ thống, thiết bị PCCC.
Đặc biệt, tại các chung cư cũ, nhà ở xã hội, nhà tái định cư, chung cư mini, thì hệ thống thiết bị PCCC kém chất lượng hoặc không đảm bảo theo quy định nên sau thời gian hoạt động đã bị xuống cấp, hư hỏng, không đáp ứng chức năng, không tương xứng với tuổi thọ công trình.
Một nỗi lo nữa là đến nay, điều kiện hạ tầng kỹ thuật, giao thông phục vụ công tác PCCC vẫn còn bất cập.
TS. Nguyễn Bích Thuận, Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho biết: hiện nay, ở Hà Nội có hơn 1.200 tuyến phố nhỏ, ngõ sâu, xe cứu hoả không vào được, mật độ dân cư đông đúc, thường xuyên xảy ra ùn tắc vào giờ cao điểm, ảnh hưởng không nhỏ đến công tác PCCC, cứu hộ, cứu nạn.
Trong khi đó, với hơn 3.700 trụ nước chữa cháy hiện có ở thành phố thì 117 trụ không lấy được nước do bị kẹt nắp, mất nắp hoặc bị xây lấp.
Ở TP.HCM, hiện có hơn 9.600 trụ cứu hoả, còn thiếu hơn 11.000 trụ chữa cháy ở các khu dân cư. Chưa kể, trong số đó có 668 trụ bị hư hỏng không lấy được nước, do không được duy tu sửa chữa, bảo dưỡng định kỳ. Tình trạng mất nắp bảo vệ họng chờ trụ nước chữa cháy xảy ra thường xuyên.
Quan ngại hơn với nhà siêu cao
Tại nhiều hội thảo về PCCC gần đây, các chuyên gia còn bày tỏ những quan ngại đặc biệt về các công trình siêu cao tầng.
Bởi các quy định hiện hành của Việt Nam như TCVN 6160 chỉ quy định yêu cầu thiết kế đối với toà nhà, công trình có chiều cao đến 100 m và quy chuẩn QCVN 06:2010 BXD quy định cho nhà ở có chiều cao đến 75 m.
Đồng thời, các yêu cầu quy định về giải pháp an toàn PCCC ở các tiêu chuẩn, quy chuẩn này còn thiếu chi tiết và chưa đồng bộ, gây khó khăn trong thực hiện công tác thẩm duyệt thiết kế về PCCC nhà cao tầng nói chung và siêu cao tầng nói riêng.
Trong khi đó, hiện cả nước có hơn 350 nhà siêu cao tầng được cấp phép đầu tư và triển khai (tính đến tháng 7/2018), trong đó có 182 tòa đưa vào sử dụng như Keangnam Lanmark Hà Nội Tower cao 336m, Bitexco Tower cao 290m...
Theo Thiếu tá Đoàn Tự Lập, Cục cảnh sát PCCC và Cứu nạn cứu hộ, các toà nhà siêu cao tầng luôn tiềm ẩn những mối nguy hiểm lớn đối với cư dân, do về mặt kiến trúc nhà siêu cao tầng có lối thoát nạn chính là thang bộ, nhà càng cao, càng nhiều tầng, đường thoát nạn này càng dài, tức thời gian thoát nạn càng lâu, vượt quá thời gian cho phép.
Hơn nữa, khi xảy ra cháy, đám cháy lan truyền theo phương đứng và phương ngang trong toà nhà, dẫn đến cháy lan rộng, việc chữa cháy, cứu nạn cứu hộ rất khó khăn do phương tiện chữa cháy chưa đáp ứng được với chiều cao của toà nhà.
Đồng thời, trong toà nhà siêu cao tầng thường có nhiều công năng khác nhau như nhà ở, chỗ để xe, trung tâm thương mại, siêu thị, văn phòng... với số lượng chất cháy nhiều, khi xảy ra cháy, đám cháy phát triển nhanh, sản sinh nhiều khói độc, ảnh hưởng tới sức khoẻ, tính mạng của con người...
Do đó, nhiều chuyên gia cho rằng, ngoài việc hoàn thiện về văn bản pháp luật liên quan đến PCCC cũng như những giải pháp về quy hoạch, thiết kế, thì trách nhiệm của chủ đầu tư và ý thức của người dân trong công tác PCCC phải luôn đặt lên hàng đầu, quan trọng là phải hạn chế được nguy cơ. Khi chẳng may xảy ra cháy nổ, người dân phải thật bình tĩnh để có thể hành động phù hợp nhất nhằm đảm bảo an toàn tình mạng cho mình và người khác.