Sẽ mở rộng kiểm toán các dự án BOT

	Giảm phí BOT: Doanh nghiệp vận tải bớt lo
	TP. HCM: Dự án BOT giao thông nhiều bất cập
	Cải tạo Quốc lộ 10 đoạn Cầu Quán Toan đến ngã ba Bí Chợ theo hình thức BOT

Ông Hồ Đức Phớc

Những con đường, cây cầu thực hiện theo hình thức BOT đã mang lại sự thuận lợi lớn, cải thiện nhanh và mạnh hạ tầng giao thông nhưng cũng đem lại nhiều bức xúc cho người dân trước các vấn đề như phí cao, các trạm thu phí quá gần nhau… Vì vậy trong số 234 cuộc kiểm toán sẽ được Kiểm toán Nhà nước (KTNN) thực hiện trong năm 2017, tâm điểm chú ý của dư luận đang tập trung vào kiểm toán các dự án giao thông đầu tư theo hình thức BOT.

Trả lời phỏng vấn Thời báo Ngân hàng, ông Hồ Đức Phớc, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Kiểm toán nhà nước khẳng định, kết quả kiểm toán các dự án BOT trong năm vừa qua đã cho thấy cần phải tiếp tục kiểm toán các dự án này trong năm tới.

Xin ông cho biết, vì sao các dự án BOT lại được đưa vào kế hoạch kiểm toán năm 2017?

Các công trình kết cấu hạ tầng BOT là hình thức đầu tư trên đất đai thuộc sở hữu toàn dân, phục vụ nhân dân. Nhà đầu tư kinh doanh công trình trong một thời hạn nhất định để thu hồi vốn đầu tư và lợi nhuận, sau đó phải chuyển giao công trình cho Nhà nước quản lý sử dụng. Đồng thời, phí BOT cũng do Nhà nước thống nhất quản lý. Do đó các dự án BOT là đối tượng được kiểm toán của KTNN.

Hơn nữa, việc quyết toán các công trình BOT liên quan mật thiết đến việc xác định mức thu và thời gian thu phí, tức là liên quan trực tiếp đến lợi ích của người dân và DN, tác động không hề nhỏ tới kinh tế - xã hội. Vì vậy KTNN sẽ kiểm toán dự án BOT để có những đánh giá, kết luận và kiến nghị nhằm nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả trong quản lý hình thức đầu tư BOT.

Việc công khai, minh bạch cơ chế chính sách trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị liên quan đến BOT sẽ bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, nhân dân, tổ chức, nhà đầu tư, đồng thời góp phần ngăn ngừa tham nhũng, lãng phí một cách hữu hiệu.

Có bao nhiêu dự án BOT được kiểm toán trong năm 2017, thưa ông?

KTNN sẽ thực hiện kiểm toán chuyên đề quản lý đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP) tại Bộ Giao thông Vận tải và 20 dự án BOT, 1 dự án BT, 1 dự án BOT kết hợp BT.

Đẩy mạnh áp dụng công nghệ thu phí hiện đại là giải pháp quan trọng để giảm thất thoát doanh thu và ùn tắc giao thông

Năm 2016, KTNN đã kiểm toán nhiều dự án BOT, vậy kết quả kiểm toán cho thấy điều gì?

Qua kiểm toán đã điều chỉnh giảm hàng trăm tỷ đồng chi phí đầu tư của các dự án BOT, tất cả các dự án được kiểm toán đều phải phê duyệt, điều chỉnh lại thời gian thu phí hoặc xem xét lại mức thu phí khi quyết toán. Thời gian hoàn vốn thu ngắn lại sẽ giảm gánh nặng chi phí cho người dân và DN, tạo niềm tin về sự công khai, minh bạch trong đầu tư BOT, tác động tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời hoàn thiện chính sách đầu tư và thu hút đầu tư.

Công tác kiểm toán các dự án BOT năm 2016 cho thấy, việc khuyến khích, kêu gọi, thu hút nguồn vốn xã hội hóa thông qua mô hình PPP để phát triển kết cấu hạ tầng là một chủ trương, giải pháp đúng đắn, mang lại nhiều hiệu quả, vừa đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, giảm áp lực nợ công, kích cầu đối với sản xuất trong nước.

Tuy nhiên, do BOT là một hình thức đầu tư mới nên quy định về quản lý đầu tư chưa chặt chẽ. Quá trình triển khai đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập. Kiểm toán cho thấy còn thiếu các quy định về trách nhiệm và quyền hạn quản lý, giám sát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; thiếu hướng dẫn chặt chẽ, cụ thể, rõ ràng... dẫn đến việc quyết định đầu tư tùy tiện.

Vậy sắp tới cần có những giải pháp gì để chấn chính các dự án BOT, thưa ông?

Qua kết quả kiểm toán thời gian qua, theo tôi cần thực hiện một số giải pháp chủ yếu. Trước hết, cần hoàn thiện các cơ chế, chính sách về đầu tư theo hình thức PPP để phù hợp với thực tiễn, tạo thuận lợi trong quá trình triển khai các dự án BOT và đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư, DN và người dân.

Cần tăng cường công tác đánh giá sự cần thiết của các dự án hạ tầng dưới hình thức BOT, để làm sao đưa ra hình thức đầu tư có lợi nhất cho người dân. Quy hoạch hạ tầng cần được rà soát lại để xác định công trình nào cần đầu tư BOT, công trình nào bắt buộc đầu tư bằng vốn ngân sách. Với các tuyến đường giao thông chính, đa số người dân phải đi thì nên đầu tư vốn ngân sách, còn đầu tư BOT những tuyến đường tốc độ cao hơn, rộng hơn, thoáng hơn để huy động xã hội hóa.

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh hình thức giám sát, kiểm tra thường xuyên của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp trong việc thực hiện dự án BOT. Các NHTM nâng cao kiểm soát rủi ro khi cấp tín dụng cho dự án BOT. Nâng mức tỷ lệ vốn chủ sở hữu tối thiểu của các nhà đầu tư và cần xây dựng phương án tài chính đúng đắn khi tham gia thực hiện dự án BOT. Đẩy mạnh áp dụng công nghệ thu phí hiện đại là giải pháp quan trọng để giảm thất thoát doanh thu và ùn tắc giao thông.

Về phía KTNN, thời gian tới sẽ tiếp tục đi sâu, mở rộng việc kiểm toán các dự án BOT nhằm phát hiện thêm các hạn chế, kiến nghị bịt lỗ hổng về cơ chế, chính sách; ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật, góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt động đầu tư theo hình thức BOT nói chung, từng dự án BOT nói riêng.

Xin cảm ơn ông!