Giảm phí BOT: Doanh nghiệp vận tải bớt lo
Đầu tư thu phí BOT: Ai quản? Quản ai? | |
Thủ tướng chỉ đạo không tăng giá điện, phí BOT |
“Đường thông, tài thông” có lẽ là một loại triết lý kinh doanh xưa nhất mà vẫn có giá trị trong đời sống hiện nay. Các tuyến ngõ xóm nhỏ hẹp, kết nối với quốc lộ nhiều làn, ra đến cảng biển hay tới sân bay… đủ để đưa hoa màu của người dân mọi miền quê ra thế giới. Trong bối cảnh nhu cầu phát triển hạ tầng giao thông lên cao mà nguồn lực nhà nước có hạn, vốn tư nhân đổ vào như một sự “lấp khoảng trống” rất cần thiết. Tuy nhiên, nỗi niềm giờ đây lại gắn liền với dòng vốn đó - phí BOT.
Chủ trương giảm phí BOT của Chính phủ là hợp lý trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn như hiện nay |
Ông Bùi Danh Liên, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải TP. Hà Nội cho biết, đầu tư BOT giao thông đã bước đầu giúp cơ sở hạ tầng được nâng cấp; phương tiện lưu thông nhanh và an toàn hơn, tiết kiệm nhiên liệu, hạn chế khí thải...
Đối với toàn bộ nền kinh tế, các tuyến đường mới đã tạo điều kiện cho hàng hóa xuất nhập khẩu thuận lợi, đáp ứng mong đợi lâu nay của DN trong và ngoài nước. Tuy nhiên, các trạm thu phí dày đặc và mức phí cao như hiện nay, nhiều DN vận tải đang phải oằn mình hứng chịu sự bất hợp lý này.
Theo các quy định hiện hành, khoảng cách giữa các trạm thu phí hoàn vốn đầu tư đường bộ tối thiểu phải là 70 km, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt khác. Nhưng trên thực tế, đi kèm với làn sóng đầu tư tư nhân vào hạ tầng nói trên là một loạt các trạm thu phí BOT mọc lên dày đặc, mức thu phí mỗi nơi một khác. Thậm chí ở một số nơi mức thu phí chưa tương xứng với khả năng chi trả của người dân, gây bức xúc dư luận. Đặc biệt là gây ảnh hưởng không nhỏ trực tiếp đến các DN kinh doanh vận tải.
Theo thống kê của Bộ Giao thông Vận tải, cả nước hiện có 86 trạm thu phí; trong đó có 9 trạm có khoảng cách từ 60 -70 km, 24 trạm có khoảng cách nhỏ hơn 60km. Nhưng có những tuyến đường trạm thu phí dầy đặc như Hà Nội - Thái Bình 110 km đặt 4 trạm. Riêng huyện Kiến Xương đặt 2 trạm cách nhau 200 mét (vừa BOT vừa BT do Tasco đầu tư).
Bên cạnh đó, tại nhiều tuyến đường phí BOT lại cao hơn chi phí nhiên liệu. Theo tính toán với 1 km đường, chi phí tiền xăng chỉ mất 1.200 đồng, vậy mà qua trạm thu phí mất 1.500 đồng.
Ông Lê Văn Tiến, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa Hải Phòng cho biết, một chuyến xe tải nếu đi 1 chiều Hà Nội - Hải Phòng khi về lỗ 400.000 đồng/chuyến. Mỗi đầu xe mỗi tháng mất 40 triệu đồng để trả BOT cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Chính vì phí cao mà nhiều xe hiện nay tìm cách trốn trạm, đưa xe chạy vòng vào tỉnh lộ, làm hủy hoại đường nông thôn...
Trong khi đó, theo Thông tư 159/2013/TT-BTC thì kể từ năm 2016, cứ định kỳ 3 năm căn cứ trên tình hình thực tế, chỉ số giá cả và đề xuất của Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Tài chính thực hiện điều chỉnh mức thu phí… Do đó, từ đầu năm đến nay khi chi phí cước vận tải tăng thêm đã đẩy giá cả hàng hóa tăng theo, DN vận tải gặp thêm nhiều khó khăn. Hiệp hội Vận tải Việt Nam đã có văn bản kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ về việc giải quyết khó khăn cho DN vận tải như đề nghị xem xét lại giá phí, khoảng cách giữa các trạm BOT cho phù hợp...
Mới đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo từ nay tới cuối năm xem xét giảm giá vé BOT ở các tuyến đường thu phí. Với 86 trạm thu phí BOT do Bộ Giao thông Vận tải quản lý, trong đó có 45 trạm đang thu phí với 16 trạm thu theo mức Thông tư số 90/2004/TT-BTC và 29 trạm thu theo mức của Thông tư 159/2013/TT-BTC.
Trong 45 trạm nói trên có 5 trạm áp dụng mức thu cao nhất, gồm 2 trạm trên Quốc lộ 5, 2 trạm Quốc lộ 1 tại cầu Bến Thủy (tỉnh Nghệ An) và trạm Cầu Gianh (tỉnh Quảng Bình). Theo lộ trình giảm phí thì đến hết tháng 10/2016 tất cả 45 trạm thu phí BOT trên toàn quốc sẽ phải thực hiện giảm giá phí BOT với mức giảm từ 10 - 15%. Đây là tín hiệu đáng mừng đối với các DN vận tải.
Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Lê Đình Thọ, trong tổng số 45 trạm BOT thì có 24 trạm đã thu theo mức phí giảm và ổn định, còn 19 trạm Bộ vẫn đang tích cực làm việc với các nhà đầu tư và ngân hàng để tính toán, thống nhất về mức điều chỉnh thu cho phù hợp.
Bộ đang tập trung vào vấn đề quyết toán và tính toán lại phương án tài chính của nhà đầu tư BOT, các nhà đầu tư cơ bản cũng ủng hộ chủ trương giảm phí để làm sao đảm bảo hài hòa lợi ích của nhà đầu tư và người tham gia giao thông.
Lộ trình giảm phí BOT đang được triển khai đã góp phần giảm bớt khó khăn cho DN. Ông Danh Liên Chủ tịch Hiệp hội vận tải TP. Hà Nội nhấn mạnh, chủ trương giảm phí BOT của Chính phủ là hợp lý trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn như hiện nay. Việc các dự án BOT xây dựng mức thu phí và lộ trình thu phí làm sao cho phù hợp và hài hòa lợi ích của cả nhà đầu tư và DN tham gia.