Siết lại kinh doanh đa cấp
Mới đây, Cục Quản lý cạnh tranh đã ra thông báo xử phạt Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam về một số vi phạm trong hoạt động bán hàng đa cấp.
Ảnh minh họa |
Cụ thể, căn cứ vào một số dấu hiệu vi phạm pháp luật trong hoạt động bán hàng đa cấp của Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam, vừa qua Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng đã tiến hành điều tra và xử phạt Công ty số tiền 140 triệu đồng đối với các vi phạm sau: Quảng cáo đưa thông tin gây nhầm lẫn cho khách hàng về công dụng của sản phẩm;Không thường xuyên giám sát hoạt động của người tham gia bán hàng đa cấp để bảo đảm người tham gia bán hàng đa cấp thực hiện đúng quy tắc hoạt động.
Herbalife là DN kinh doanh đa cấp hoạt động nhiều năm nay tại thị trường Việt Nam, một thương hiệu được nhiều người biết đến. Nhưng với sai phạm phải xử lý nêu trên, nó cho thấy bất kỳ công ty bán hàng đa cấp nào cũng tiềm ẩn những rủi ro đưa thông tin không xác thực: ở khía cạnh chủ động là thông tin quảng cáo gây nhầm lẫn; khía cạnh gián tiếp là người tham gia mạng lưới vi phạm quy tắc hoạt động. Đồng thời, nó cũng cho thấy sai phạm dường như là một “điều kiện bất khả kháng” trong hoạt động kinh doanh này.
Theo một số chuyên gia kinh tế, bán hàng đa cấp là mô hình kinh doanh khá hiện đại, được các nước cho phép hoạt động. Tuy nhiên khi sang đến Việt Nam, nhiều “chiêu trò” như thổi phồng thu nhập và tiền thưởng, chi hoa hồng cao, làm giả bằng khen… được áp dụng khiến các mô hình kinh doanh này không phát triển bền vững, có xu hướng đi vào các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người tham gia.
Do phải chịu chi phí cao về hoa hồng, quảng cáo… sản phẩm được chọn để kinh doanh đa cấp thường là nhóm hàng khó kiểm chứng giá cả. Trong đó, phổ biến là thực phẩm chức năng và mỹ phẩm, một phần nhỏ là hàng gia dụng, thiết bị “chữa bệnh”... Đánh vào lòng tham của người tham gia nên mô hình kinh doanh này cũng thu hút khá nhiều người thu nhập thấp. Chính vì thế, hệ lụy của nó đối với xã hội lại càng nặng nề hơn. Những cái tên như Thiên Ngọc Minh Uy, Liên Kết Việt, Phúc Gia Bảo, Zogo, Zija Quốc tế, My Fortuna… đều đã từng gây “cay đắng” cho nhiều người tham gia.
Để siết lại hoạt động kinh doanh này, mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 40/2018/NĐ-CP, thay thế Nghị định số 42/2014/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 2/5/2018. Nghị bổ sung nhiều quy định mới nhằm nâng cao tính minh bạch trong hoạt động của DN bán hàng đa cấp, tăng cường hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước về hoạt động bán hàng đa cấp, hướng tới xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh trong lĩnh vực này, yêu cầu các DN đang hoạt động trong thời gian 9 tháng phải hoàn thiện các điều kiện kinh doanh theo quy định mới.
Có 3 đối tượng chịu sự điều chỉnh từ các quy định mới. Thứ nhất, đối với pháp nhân hoạt động bán hàng đa cấp, DN đăng ký hoạt động sẽ phải có mức ký quỹ tối thiểu 10 tỷ đồng, thay cho mức 5 tỷ đồng hiện hành. Thứ hai, người tham gia bán hàng đa cấp cũng được bảo vệ tốt hơn, thông qua nhiều quy định hướng hoạt động bán hàng đa cấp đi vào đúng bản chất là một hình thức phân phối hàng hóa, không bị lợi dụng để thực hiện hoạt động huy động tài chính trái phép. Thứ ba, với người mua hàng hóa, dịch vụ từ mạng lưới kinh doanh đa cấp, quy định mới cũng có một số nội dung siết chặt đối với bản thân người tham gia bán hàng đa cấp.
Với quy định mới, hy vọng hoạt động kinh doanh đa cấp sẽ đi vào nền nếp hơn, giảm thiểu được các vấn đề mặt trái của mô hình này.