Sức ép cạnh tranh lãi suất rất lớn
Tổng giám đốc OCB Nguyễn Đình Tùng |
Những tháng cuối năm, Thống đốc NHNN yêu cầu các NHTM cố gắng giữ mặt bằng lãi suất huy động (LSHĐ) và NH nào có điều kiện thì nên giảm thêm lãi suất cho vay (LSCV) trung, dài hạn. Theo Tổng giám đốc OCB Nguyễn Đình Tùng, đây là nhiệm vụ khó đối với các NH nhưng không phải là không thực hiện được.
Gần đây nhiều NH điều chỉnh tăng LSHĐ cả kỳ hạn ngắn lẫn dài. Điều đó có tác động đến LSCV không, thưa ông?
Đúng là vừa qua có một số NH điều chỉnh tăng LSHĐ, nhưng chỉ diễn ra cục bộ, còn nhìn chung là đang khá bình ổn. Việc các NH điều chỉnh lãi suất tùy vào chiến lược kinh doanh của NH. Và quan trọng là điều chỉnh đó chỉ diễn ra đối với LSHĐ, còn thực tế các NH vẫn phải cố gắng giữ mặt bằng LSCV.
Tôi nghĩ rằng, thời điểm này các NH cũng chẳng dại gì tăng LSCV, nhất là cho vay trung dài hạn. Thực tế, cạnh tranh giữa các NH rất lớn, khách hàng tốt đâu có thể cho vay lãi suất cao được.
Mặt khác, cơ cấu nguồn vốn cho vay trung dài hạn của NH rất đa dạng. Do vậy, không phải cứ nâng LSHĐ vốn lên là NH điều chỉnh LSCV tăng theo. Trong điều kiện kinh tế ổn định, kỳ vọng lạm phát không tăng, tôi nghĩ rằng, áp lực đòi hỏi tăng LSHĐ của người dân cũng không cao. Nếu tính lãi suất thực dương so với lạm phát thì mức lãi suất hiện tại vẫn tốt.
Để giảm LSCV trung dài hạn, NH phải có giải pháp nào?
Động lực thứ nhất để các NH giảm LSCV trung, dài hạn, theo tôi đến từ định hướng về chính sách của NHNN đã khá rõ ràng. Nhất là thời điểm này, hiệu lực chính sách của NHNN khá mạnh. Song song với ban hành chính sách là kèm theo hành động chứ không đơn giản là lời nói suông từ các văn bản.
Vấn đề thứ hai khá quan trọng đó là áp lực cạnh tranh trên thị trường. Một số NH chủ đạo trên thị trường dẫn dắt cuộc chơi giảm lãi suất thì đương nhiên NH khác cũng phải tính giảm theo để giữ khách hàng.
Vấn đề thứ ba, kinh tế mới trong giai đoạn phục hồi nên bản thân DN phải tính toán rất kỹ bài toán chi phí, nếu vay với lãi suất cao quá thì khả năng dự án hiệu quả không cao. Do đó, họ phải cân nhắc khi vay vốn NH. Tín dụng có tăng khá hơn các năm trước nhưng không có nghĩa là khách hàng đến dồn dập. Mà thực tế các NH vẫn phải tích cực tìm khách hàng và đưa ra mức lãi suất cạnh tranh mới có khách hàng tốt.
Vậy, NHNN nên sử dụng các công cụ điều hành chính sách tiền tệ để hỗ trợ các NH giảm mặt bằng LSCV trung, dài hạn?
Tôi hoàn toàn chưa cảm thấy cần thiết phải có sự can thiệp này. Đứng ở góc độ NHTM, tôi nghĩ rằng, các NH phải giảm lãi suất vì lý do cạnh tranh. Nếu trên thị trường nhiều NH chào mời khách hàng lãi suất thấp thì NH còn lại phải giảm LSCV để giữ khách. Có khách hàng cùng lúc vay ở ba NH, và cứ một tháng vị khách hàng này lại gửi thông báo đề nghị được giảm LSCV vì hai NH kia đều đặn giảm lãi suất cho họ. Vì cạnh tranh, chắc chắn NH còn lại không thể không điều chỉnh LSCV.
Hiện tại với những khách hàng tốt đang được vay vốn trung, dài hạn với mức chỉ 7%/năm, còn kỳ hạn ngắn có thể chỉ 4 – 4,5%/năm. Đây cũng là mức lãi suất thấp lắm rồi, thậm chí còn thấp hơn LSHĐ trung, dài hạn của nhiều NH. Nếu thấp hơn nữa thì tôi e rằng phản tác dụng, nguy cơ sử dụng vốn bị méo mó.
Thống đốc nhấn mạnh các NH muốn nới room tín dụng phải tích cực xử lý nợ xấu. Ông có cho rằng yêu cầu trên “khắt khe” không?
Về nguyên tắc, yêu cầu trên là hợp lý. Nhưng NHNN nên xem xét cân nhắc từng trường hợp do phát sinh mới hay do tuân thủ quy định mới. Vì giai đoạn này, các NH đang thực thi nhiều chính sách mới của NHNN, nhất là quy định tại Thông tư 02 về phân loại nợ, chuyển nhóm nợ…
Với những NH thực hiện nghiêm túc thì số lượng nợ xấu tăng, nhưng tốc độ xử lý lại không được như ý muốn. Do đó tỷ lệ nợ xấu của họ sẽ cao lên. Tôi nghĩ rằng, qua công tác thanh tra giám sát, NHNN có thể đánh giá được chính xác tình hình hoạt động của NH đó và có sự cân nhắc.
Xin cảm ơn ông!